Venedik Komisyonu'nun son raporu

Yeni anayasa değişikliği paketinin içinde, siyasi partilerin kapatılmasının zorlaştırılmasına dair hükümlerin de bulunacağından söz ediliyor. Bu konuda, Prof. Ergun Özbudun'un 25 Mart 2009'da, Zaman gazetesinde önemli bir makalesi yayınlanmıştı. Türkiye'de çok az kişi, Venedik Komisyonu'nun 13-14 Mart tarihindeki raporunun muhtevasından haberdar. Raporun başlığı, "Türkiye'de siyasi partilerin yasaklanmalarına ilişkin anayasal ve yasal hükümler hakkındaki görüş."
Özbudun'un makalesinden yararlanarak, konuyu biraz açmak isterim. Avrupa Konseyi Parlamenter Asamble'nin İzleme Komitesi'nden gelen talep üzerine, Venedik Komisyonu 24 sayfalık bir rapor hazırlamıştı. İşte bu rapordan bazı cümleler:
* Türkiye'de siyasi partilerin kapatılması sorunu sona ermemiştir. Bu konuda, daha başka anayasal ve yasal reformlara ihtiyaç duyulmaktadır.
* Siyasi partilerin yasaklanmaması ve kapatılmaması yönünde ortak bir demokratik miras, ortak bir Avrupa yaklaşımı mevcuttur. Parti kapatma konusunda, geniş kapsamlı kurallara sahip olan devletler bile, bu kuralların uygulanmasında, kendi kendisini aşırı derecede sınırlamaktadır.
* Türkiye'de, hiçbir siyasi ve demokratik fren ve denge olmaksızın, dava açma yetkisinin Cumhuriyet Başsavcısı'na bırakılması, Avrupa'da tek örnektir.
13-14 Mart tarihli toplantısında, Venedik Komisyonu, 1999 tarihli yol gösterici ilkelerine de atıfta bulunuyor: "Siyasi partilerin yasaklanması ya da kapatılması, ancak, demokratik anayasal düzeni devirmek, böylece anayasa ile teminat altına alınan hakları ve hürriyetleri ortadan kaldırmak için, bir siyasi araç olarak şiddet kullanılmasını savunan veya şiddet kullanan partiler bakımından haklı görülebilir. Bir partinin, anayasada, barışçı yoldan değişikliği savunması, kendi başına, onun yasaklanması veya kapatılması için yeterli değildir. Ayrıca, bir partinin demokrasiyle uyumlu olmayan düşüncelere sahip bulunması, partinin kapatılması için yeterli sayılmaz."
Venedik Komisyonu raporunda, Anayasa Mahkemesi'nin kompozisyonunun Türk toplumundaki çeşitli eğilimleri yeterince yansıtmadığına da temas ediliyor; Türkiye'de siyasi partilerin, hiçbir başka Avrupa devletinde görülmeyen sıklıkla kapatıldığına dikkat çekiliyor.

Anayasa değişikliği paketinde, parti kapatılmasının zorlaştırılması meselesi de var. Talebin, sadece iç dinamiklerden değil, dış dinamiklerden kaynaklandığı da bilinmeli. 13-14 Mart 2009 tarihli Venedik Komisyonu raporunun yanı sıra, AB Komisyonu'nun 2008 İlerleme Raporu da, Türkiye'yi Avrupa standartlarına uymaya davet ediyor.

Venedik Komisyonu, istisna olması gereken parti kapatmanın, Türkiye'de kural haline geldiğini belirtiyor. 13-14 Mart 2009 tarihli raporda, DTP ve AK Parti hakkında açılan davalara da temas ediliyor.


Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubuna aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.
Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir.

Ayrıntılar için lütfen tıklayın