Tuzla Komisyonu'ndan iş kazalarına çözüm önerileri

Tuzla tersanelerindeki iş kazalarını ve işçi ölümlerini araştıran Meclis Araştırma Komisyonu çalışmalarını tamamlayarak Meclis Başkanlığı'na sundu.

Komisyonun raporunda, Tuzla Gemi İnşa Sanayi bölgesinde şahıs, kolektif, limited ve küçük anonim şirketlerin birleşmesinin teşvik edilmesinden, tersanelerde yapılan ana işlerin tek tek belirlenmesi ve bunların taşerona verilmemesine, alt işveren uygulamasının objektif kriterlere bağlanmasından işçilere her sabah yarım saatlik iş güvenliği eğitimi verilmesine, sendikalaşmanın yaygın hale getirilmesinden itfaiye ve hastane kurulmasına kadar pek çok öneri yer aldı. Komisyon Başkanı AKP İstanbul Milletvekili Mehmet Domaç, farklı bakanlık yetkililerinin yuvarlak masa etrafından toplanması gerektiğini belirtirken, iş kazalarının ve işçi ölümlerinin önlenmesi için de önerilerin hepsinin yerine getirilmesi gerektiğine dikkat çekti.

Gemi İnşa Sanayisindeki İş Güvenliği ve Çalışma Şartları Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu Başkanı ve AKP Milletvekili Mehmet Domaç, komisyon üyeleriyle birlikte Meclis'te düzenlediği basın toplantısında, komisyonun çalışmaları ve önerileri konusunda bilgi verdi. Komisyonun çalışmalarını tamamlayarak Meclis Başkanlığına raporunu sunduğunu belirten Domaç, Türkiye'de 2002 yılında 37 adet olan tersane sayısının Mart 2008 itibariyle 84 adede çıktığını, 2013 yılında ise tersane sayısının 140 adede ulaşmasının beklendiğini söyledi. 2002 yılında tersanelin toplam siparişinin 83 adet olduğunu bu sayının Haziran 2008 itibariyle 254 adet gemiye ulaştığını belirten Domaç, Türkiye'nin dünya yeni gemi inşa siparişlerinde dünya dördüncülüğünü koruduğunu ifade etti. Tuzla Tersaneler Bölgesindeki özel sektör tersanelerinin Türkiye'nin gemi inşa sanayisinin sahip olduğu tersane sayısının yüzde 52'sini, istihdamın ise yaklaşık yüzde 70'ini karşıladığını kaydeden Domaç, Tuzla tersanelerinin ihracatın da yüzde 80'ini karşıladığını vurguladı.

TERSANELERDE 33 BİN KİŞİ İSTİHDAM EDİLİYOR

Domaç, tersanelerde 2007 yılında yaklaşık 33 bin kişinin istihdam edildiğini, bu rakamın 2013 yılında da 111 bin kişiye çıkmasının beklendiğini belirtti. Domaç, "fakat kamuoyunun gündeminde geniş yer bulan Tuzla'da ölümlü iş kazalarının 2008'in ilk altı ayında gösterdiği artış, endişe vericidir. Bu ölümlerin nedenlerinin ortaya çıkartılması ve ortadan kaldırılması parlamentomuzun görevidir" dedi.

İŞ KAZALARININ NEDENLERİ

Komisyon raporunda Tuzla tersanelerindeki iş kazalarının nedenleri "yetersiz çalışma alanı, açık alanlarda çalışma, kapalı dar alanlarda çalışma, yüksekte çalışma, yoğun ve uzun süreli çalışma, kimyasallarla çalışma, yoğun olarak elektrikli iş ekipmanı kullanımı, çok sayıda alt işveren, çalışanların sık değişmesi, ağır parçalarla çalışma, yoğun kaynak işleri" olarak sıralandı. Raporda, Tuzla tersanelerinde 2000 yılı ile 2008 yılı Haziran ayı sonuna kadar ölümle sonuçlanan iş kazalarının yüzde 34 oranında yüksekten düşme, yüzde 16.5 oranında elektrik çarpması, yüzde 16.5 oranında malzeme çarpması ya da düşmesi, yüzde 11 oranında patlama, yüzde 11 oranında sıkışma ve yüzde 11 oranında da diğer nedenler sonucu meydana geldiği kaydedildi. Raporda kazalar için kalıcı çözümler sağlanabilmesi için kazaların temel nedenlerinin dikkate alınarak çözüm yolları aranması ve temel nedenlerin ortadan kaldırılmasının sağlanması gerektiği de kaydedildi.

KOMİSYONUN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Raporda, komisyonun iş kazaları ve işçi ölümleri konusundaki çözüm önerileri ise yapısal sorunlar, çalışma koşulları ve organizasyon, sendikalaşma, barınma ve sosyal tesisler ile eğitim başlıkları altında sıralandı. Komisyon şu önerilerde bulundu:

-Tersane alanlarında sıkışıklıkların ortadan kaldırılması ve genişleyecek tersane alanları üzerinde iş sağlığı ve güvenliğine uygun çalışma şartlarının sağlanması için Tuzla Gemi İnşa Sanayi Bölgesinde şahıs, kolektif, limited ve küçük anonim şirketlerinin birleşmesi teşvik edilmelidir.

-Tersanelerde yapılan ana işler tek tek belirlenmeli ve bu işler her ne ad altında olursa olsun alt işverene (taşeron) verilmemelidir.

-Alt işveren uygulaması objektif kriterlere bağlanmalıdır. Sektörde alt yüklenici firmaların çalışma standartlarının ve alanlarının belirlenmesine ilişkin yapılacak yasal düzenlemeler ile standardı yüksek, sertifikalı ve vasıflı taşeron çalıştırılması sağlanmalıdır.

-Gemi üretiminde özellikle kesme, kaynak ve boyama işlemlerinde otomasyona geçilmelidir.

-Denizcilik Müsteşarlığı tarafından hazırlanmakta olan "Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yerlerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" bir an önce çıkarılarak yürürlüğe konulmalıdır.

-İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili tedbirleri yerine getirmeyen tersanelerin faaliyetlerine devam etmelerine izin verilmemeli ve önlemler alınıncaya kadar faaliyetlerinden men edilmelidir.

-Teknolojik yatırımların önünü açacak mali düzenlemeler yapılmalıdır.

-Tuzla yan sanayisi, Tuzla, Yalova, İzmit ve Sakarya bölgelerinde mevcut olan tersanelere hizmet verebilecek bir noktada kurulacak bir Organize Sanayi Bölgesine taşınmalıdır.

-Tersanelerdeki asıl işveren ve alt işverenler, çalıştırdığı işçi sayısına bakılmaksızın en az bir iş güvenliği uzmanı ve iş güvenliği elemanı bulundurmalı ve çalışan sayısına göre istihdam edilecek iş güvenliği elemanı sayısı arttırılmalıdır.

-Tüm tersaneler işçi sayısına bakmaksızın işyeri hekimi çalıştırmalıdır.

-Tersanelerde sigortasız işçi çalıştırılmasını önlemeye yönelik denetim mekanizması etkin hale getirilmeli ve işçilerin sigorta primlerinin gerçek ücretleri üzerinden yatırılması sağlanmalıdır.

-İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Taslağı bir an önce kanunlaşmalı, iş sağlığı ve güvenliğiune ilişkin hazırlanmakta olan yönetmelikler bir an önce tamamlanarak yürürlüğe konulmalı.

-Tersanelerde 7.5 saatten fazla çalışma yapılmasını önleyici tedbirler alınmalıdır.

-Tersanelerde iş sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması açısından önemli olan sendikal örgütlenmenin önündeki engeller kaldırılarak sendikalaşma yaygın hale getirilmelidir. Bakanlar Kurulunca hazırlanan Sendikalar Kanun tasarısı bir an önce kanunlaştırılmalıdır.

-Tersanelerde genel olarak çalışan işçi sayısına göre yetersiz olduğu görülen soyunma yeri, tuvalet, duş, dinlenme yeri, yemekhane gibi sosyal tesisler mevzuatlarda istenen standart ve ölçülere uygun hale getirilmeli ve tersaneler bölgesinde işçilerin fiziken dinlenmelerini ve ihtiyaçlarını karşılayacak sosyal donatı alanlarının oluşturulması sağlanmalıdır.

-Mesleki eğitim almayan işçilerin tersanelerde çalıştırılmalarını önleyici tedbirler alınmalıdır.

-Teknik Meslek Liselerinde gemi inşa bölümleri arttırılmalı, iş sağlığı ve güvenliği meslek yüksek okullarında öğretim üyesi sayısı artırılması, gemi inşa fakültelerinin son sınıflarında zorunlu iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmeli.

-Tuzla Gemi İnşa Sanayi bölgesinde kara ve deniz itfaiyesinden oluşan İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı özel bir itfaiye birimi kurulmalıdır.

-Tuzla'da acil, yanıt, mikro cerrahi ve travmatoloji, beyin cerrahisi bölümlerinin bulunduğu bir hastane kurulmalıdır.

DOMAÇ: YUVARLAK MASA TOPLANTISINA İHTİYAÇ VAR

Basın toplantısında gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Komisyon Başkanı AKP İstanbul Milletvekili Mehmet Domaç, Tuzla tersanelerindeki sorunların farklı bakanlıkların ilgi alanında olduğunu belirtirken bu bakanlıkların yetkililerinin de yuvarlak masa etrafından toplanması gerektiğini söyledi. Domaç, iş kazalarının ve işçi ölümlerinin önlenmesi için komisyonun önerilerinin hepsinin yerine getirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Domaç, bir soru üzerine, komisyon olarak Başbakan'la görüşmek yönünde bir kararlarının olmadığını belirterek, "Başbakanımız Tuzla Tersaneleriyle ilgili İstanbul'da taraflarla bir toplantı yaptı. Başbakanla görüşmek gibi bir kararımız yok ancak uygun olursa Başbakanla da görüşürüz" dedi.

(ANKA)