Günde 2 litre su, yarım kilo sebze ve stanollü süt

Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tanju Besler, kolesterolü düşürmeye yönelik yeni teknikler konusunda bilgi verdi:

*Kalp sağlığı için başlıca beslenme önerileriniz nelerdir? Kalp ve damar sağlığı için sebze ve meyvenin günde en az toplam 400 gram yer aldığı, aşırı tuz tüketiminden kaçınıldığı, haftada yaklaşık 350-450 gram balık tüketildiği, besinlere veya içeceklere eklenen şeker miktarının sınırlandırıldığı bir diyet uygulanması gerekir. Bireyin özelliklerine bağlı olarak alması gereken diyet enerjisinin ve diğer temel besin öğesi ihtiyaçlarının tespit edilmesi de; en önemli aşamalardan biridir. Ayrıca haftada en 3-5 kez, süresi yarım saatten kısa olmamak kaydıyla bireyin özelliklerine de bağlı olarak saatte 3-5 kilometre hızla yürümek, fiziksel aktiviteyi artırmak ve günde yaklaşık 1.5-2 litre su içmek de gerekmektedir.

KİŞİYE ÖZGÜ OLMALIDIR!
*Kolesterolü düşürmek için beslenme önerileriniz neler? Mutlaka profesyonel bir yaklaşım sergilenmelidir. İlaç kullanımı söz konusuysa; hekim kesmediği sürece hiçbir koşulda ilaç kullanımı kesilmemelidir. Bu; maalesef hastaların çok sık yaptığı bir hatadır. Diyetin bireysel bir yaklaşım olduğu hatırlanarak, bireye özgü düzenlemeler bir diyetisyen tarafından yapılmalıdır. Diyet enerjisinden başlayarak, diyetteki temel besin öğelerinin tüketim düzeyleri belirlenmeli ve bunlar uygun biçimde uygulanmalıdır. Yapılacak yaşam biçimine yönelik değişiklikler arasında, fiziksel aktivitenin mutlaka arttırılması da hedeflenmelidir. Tek başına diyet yeterli olamaz, egzersiz şarttır. Ayrıca diyet planlaması doğrultusunda diyete eklenebilecek stanol gibi biyolojik aktif öğe içeren fonksiyonel gıdalar da tedaviye veya korunmaya yardımcı olabilecektir.

BOL SEBZE VE MEYVE ŞART!
* Stanolün yan etkisi var mıdır? Kolesterol düşürücü gıdalar günde kaç kez alınmalıdır? İdeal doz nedir? Yükselmiş kolesterol seviyesinin azaltılmasında, günde 2-2.5 gram stanol kullanımının yeterli olduğu ve bu değerin tüketilmesinin ciddi hiçbir yan etkisinin olmadığı gösterilmiştir. Ancak stanol tüketiminin kolesterol ve yağ emilimini de azaltması nedeniyle, özellikle A ve E vitamini gibi yağda çözünen vitaminlerle yine yağda çözünen karotenoid (alfa, beta-karoten, likopen, kriptoksantin gibi) düzeylerinde de bir azalma söz konusu olabileceğinden, bu maddelere özellikle dikkat edilmelidir. Stanol ve sterol eklenmiş besinlerin etiket bilgilerinin üzerinde, diyetteki sebze ve meyve tüketimlerinin artırılması yönünde uyarılar bulunmaktadır.

BAĞIŞIKLIĞI DA DÜZENLER
*Kolesterol dışında bu fonksiyonel gıdalar hangi sorunların giderilmesinde kullanılıyor? Hangi gıdalarla veriliyor? Probiyotik ve prebiyotik yapılar; çok uzun zincirli doymamış yağlar; soya, yulaf ya da diğer yağlı tohum, sebze ve meyvelerden elde edilmiş bazı yapılar veya bağışıklık sistemi, kalp ve damar sağlığı, entelektüel kapasite, görme fonksiyonu gibi sistem fonksiyonlarına yardımcı olabilir. Bunlar ayrıca; yükselmiş kolesterol ve trigliserit düzeylerinin düzenlenmesine de destek olabilirler. Öte yandan, bazı süt kaynaklı peptidlerin kan basıncının düzenlenmesinde yardımcı olabileceği de bilinmektedir. Aslında bu alan oldukça aktif çalışmaların olduğu bir alan niteliğindedir. Yakın gelecekte yeni biyolojik aktif öğelerin tanımlanabileceği ve bunların da fonksiyonel besin kavramı içinde kullanılabileceği kuvvetle muhtemeldir.