Akıl çalıştıran gıdalar

Büyük oğlum bu sene ikinci defa ÖSS'ye girecek. Geçen sene sınav sırasında midesi bulanıp, uykusu geldiğinden erken çıktı. Bunun sebebinin, sınav sabahı yediği yanlış şeyler olduğunu düşünüyorum. Sınavdaki başarısını arttırmak için ona ne yedirip, içirmemi tavsiye edersiniz? Hülya A./Şanlıurfa

Yıllar boyunca çalıştığın bir sınavda akşam yediğin kokoreçten bağırsakların bozulsun ya da enerji versin diye annenin verdiği baklavadan uykun gelsin. Ne acı değil mi? Sizin sorunuz sınava hazırlanan herkesin aklının bir köşesinde vardır ve cevap diye ortaya atılanlar, genellikle kafa karıştırır. Son yıllarda 'akıl gıdaları' diye bir kavram çıktı Batı dünyasında. Bazı gıdaların beynin ve zekanın gelişiminde etkili olduğu ve özellikle çocukluk ve ergenlik dönemlerinde düzenli olarak tüketilmesi gerektiği söyleniyor. Bu rüzgarın etkisi ile 'akıllı yiyecekler' de denilen ürünler, market raflarında yok satıyor. Sinir hücrelerinin gelişiminde mutlaka ihtiyaç duyulan Omega 3'ü bol miktarda içeren balık, fındık, ceviz gibi yiyecekler; hafızanın kuvvetlenmesinde rol oynayan kolin deposu yumurta; antioksidanlardan zengin çilek ve benzeri koyu kırmızı meyveler; bol protein ve vitamin bulunan süt ve iyi bir demir ve B12 kaynağı olan yağsız et bu tür yiyeceklerin başında geliyor.

İyi bir kahvaltı şart!
Ancak son bir hafta içinde bu diyeti bu şekilde düzenlemenin bir faydası yoktur. Sınav günü beslenmenin nasıl olması gerektiğine gelince; öncelikle bir kazaya uğramamak adına basit ve temiz olması gerekmektedir. O sabah çoğu çocuk, stres nedeni ile bir şey yemek istemediğini söyleyecektir. Fakat iyi bir kahvaltı şarttır. Kahvaltıda, kepekli ekmek, haşlanmış yumurta, peynir çeşitleri, domates, salatalık, elma gibi besinler bulunmalıdır. Süt, yumurta, peynir gibi protein kaynakları tokluk süresini uzatır ve bu sayede açlık nedeni ile dikkat azalması ortaya çıkmaz. Bol şekerli besinler tek başına tüketildiklerinde; kan şekerini hızla yükseltip ardından salgılanan yoğun insülin nedeni ile hızla düşürdüklerinden, sınavda çocuğun çabuk acıkmasına ve uykusunun gelmesine neden olurlar.

Çikolata vermek hata
Yapılan araştırmalar kan şekerini aniden yükselten şekerli gıdaların az olduğu bir kahvaltının, zihinsel performansı arttırdığını ve dikkat süresini 210 dakikaya kadar uzattığını göstermiştir. Yiyecekler karbonhidrat, yağ ve protein açısından da dengeli olmalıdır. Sınava girecek çocuk, o sabah daha önce yemediği hiçbir şeyi ağzına koymamalıdır. Böyle gıdalar şişlik, gaz, karın ağrısı ve ishal gibi sorunlara neden olabilir. Sınav sabahı, içerdikleri kafein nedeniyle idrar miktar ve sıklığını artıran çay ve kahve gibi içecekler yerine, süt ve ıhlamur tercih edilmelidir. Hepimize yıllarca sınavlarda çikolata ve şekerleme yedirmişlerdir. Fakat bu; yukarıda anlattığım sebeplerle doğru değildir. Onun yerine, kan şekerini yavaş yükselten besinler tercih edilmelidir. Öğrenciler sınavda acıkacaklarından şüphe duyuyorlarsa, en rahatsızlık oluşturmayacak su, fındık, fıstık ve ceviz gibi yağlı tohumları ya da hem kolay tüketilebilecek, hem de çevreyi rahatsız etmeyecek elma ve kuru kayısı gibi meyveleri sınava yanlarında götürebilirler. Bu besinlerin yanı sıra, kepekli bisküvi ya da krakerler de tüketilebilir.