Ferhat Öz: Cazda cinsiyet ayrımcılığı var

İki Türk genci... Amerikalı caz trompetçisi Ted Curson'a yeni albümünde eşlik etmiş ve Paris'in tanınmış Sunset-Sunside Jazz Club'da verdiği konsere de katılmışlardı... Bu genç Türk caz vokalistleri Ferhat Öz ve Evrim Özşuca'ydı... Ferhat'ı 2006 Nardis Genç Caz Vokalistleri Yarışması'nda birinci olduğundan beri takip ediyorum. Çünkü, hiç kolay olmayan bir işi başarmış caz vokalisti olarak 11 kadın rakibini sollayıp birinci olmuştu. Türkiye'de ve dünyada erkek caz vokalisti sayısı, kadınlara göre azdır. Bu yüzden Ferhat'ı izlemeye almıştım. Hemen ardından genç şarkıcı, Estonya'nın başkenti Talin'de düzenlenen Uluslararası Nomme Caz Festivali kapsamında yapılan Genç Caz Vokal Yarışması'nda 'halk birincisi' seçildi.

CAZ İÇİN KİLO BİLE VERDİ
Ama Ferhat bu işin zorluğunu yaşamaya başlamış bile. Kendi hesabına göre caz şarkıcılığı için çok fedakârlık yapmış. Caz uğruna dört yıl içinde 110 kilodan 75 kiloya düşmüş. Ferhat'ı bir gün dinlemenizi isterim. Öyle güçlü, temiz bir sesi var ki... İnsan dinlerken su yerine, onun güçlü sesinin üstünde sörf yapıyor gibi hissediyor. Şarkıcılığını daha da geliştirip kendi stilini yarattığı noktada caz dünyasındaki yerini alır. Çünkü Ferhat'ın altyapısı da sağlam... İlkokulu bitirdikten hemen sonra müzikle uğraşmaya başlamış. Çello ve piyano çalmayı öğrenmiş, şan dersleri almış. Şimdilerde Bilgi Üniversitesi'nde caz vokal öğrencisi. Ferhat, Nükhet Ruacan'ın öğrencisi. Onu kaybetmenin üzüntüsünü hâlâ içinden atamamış. Hocasını anlatırken sesi titriyor... Ferhat Öz, bütün genç cazcılar gibi sıkıntılı. "Aslında her şey beklediğim gibi," diyor ama beklemediği çok olayla karşılaşmış. Bundan sonrasını Ferhat anlatıyor: "Bir tane hayal kırıklığım var. Erkek şarkıcı olarak kendimi kabul ettirmekte zorlanıyorum. İşverenlerin yüzde 90'ı sahnede kadın şarkıcı tercih ediyor. Daha çekici geliyor ama ben böyle düşünmüyorum. Bu durumu aşmak için çabalıyorum ama henüz tam anlamıyla başarmış değilim. Bu cinsiyet ayrımcılığına varan yaklaşımı hiç beklemiyordum. Cazda cinsiyet ayrımcılığına karşıyım." Ferhat yurtdışında da sıkıntılar yaşamış. Bu kez 'Türklerden caz sanatçısı çıkmaz' mantığıyla boğuşmuş. Böyle düşünenlere cevabını sahnede vermiş: "Halk birincisi olduğum Estonya'da tek erkek şarkıcı bendim. Bütün müzisyenler çok ilgi gösterdi. Ted Curson 'Gel albümümde söyle,' dedi. Onunla birlikte New York'ta konserler verdik. Sadece Paris'te bir algılama problemi oldu. Caz söylediğimize göre Türk olmadığımızı düşündüler. Bazıları gelip Ted Curson'a 'Yahu Türkler cazdan ne anlar, niye getirdin bunları? Vaktini ve paranı boşa harcıyorsun,' dediler. Ama bizi dinledikten sonra, 'Sizin için böyle böyle dedik şimdi bu söylediklerimizden çok utandık,' dediler. Onlara Türkiye'de birçok caz müzisyeni olduğunu anlattık." Ferhat, Türkiye'de erkek caz vokalisti olmanın zorluklarını, suya düşen projelerini içtenlikle sıralıyor. Eğitimini yurtdışında kendi olanaklarıyla sürdürmek istiyor ve ekliyor: "New York'ta son konserimizde Manhattan School of Music'ten bir hoca beni dinledi ve master için okula davet etti. Bu beni heyecanlandırdı. Çünkü söz konusu okul, dünyanın ilk beş okulundan biri. Hoca 'Eğitimine devam ederken çok ünlü bir yıldız olabilirsin, inanılmaz başarılısın, İstanbul'da herhalde her gün ayrı bir konserin vardır,' dedi. Ben de öyle olmadığını söyledim. İşte bu nedenlerle caz benim için biraz yurtdışı odaklı olmak zorunda kaldı. Son zamanlarda herkes bana 'Sana burda ekmek yok, gitmek zorundasın,' demeye başladı. Yurtdışına gitmek güzel ama ben Türkiye'de kapı açılsın isterim." Ve önümüzdeki ay 23 yaşına basacak Ferhat Öz, umutlarını ve umutsuzluklarını şöyle özetliyor: "Kendi ülkende sana ekmek olmaması çok acı bir şey."