Vekillerin 88 yılda milleti temsil maliyeti: 17 milyon Reşat Altını

Araştırmaya göre 1'nci Büyük Millet Meclisi'nden bugüne kadar 15 bine yakın milletvekili görev yaparken, 1920 yılından bu yana da milletvekillerine milleti temsil karşılığında toplam 17 milyon 578 bin 825 adet Reşat Altını değerinde 4 milyar 738 milyon YTL ödendi.

Reşat Altınlarının ağırlığı ise yaklaşık 54.5 tonu buldu. 1920 yılında bir milletvekili maaşı ile ayda 17 Reşat Altını alınabilirken 2007 yılında bu miktar 39 Reşat Altınına çıktı. Maaşları altına endekslendiğinde en şanslı milletvekillerinin ise 1999 ve 2000 yıllarında görev yapanlar olduğu ortaya çıktı. Çünkü 1999 yılında milletvekillerinin bir aylık maaşı yaklaşık 60 Reşat Altını ediyordu.

CNBC-e Business Dergisi tarafından yapılan araştırma milletvekili maaşlarına ilişkin ilginç tespitlerde bulundu. 1920 yılından bu yana milletvekili maaşlarını inceleyen araştırmada, maaşların bugünkü değerini belirleyebilmek için Reşat Altını ölçü alındı. Hesaplama Merkez Bankası Reşat Altını satış fiyatlarının yıllık ortalaması dikkate alınarak yapılırken her yıl için tespit edilen toplam milletvekili maaşı, TÜİK'ten alınan ve sözkonusu yıl içinde parlamentoda bulunan milletvekili sayısı ile çarpıldı. Araştırma kapsamına bakanların ve başbakanların maaş farkları yansıtılmadı.

BÜYÜK MİLLET MECLİSİ'NE İLTİHAKIN KARŞILIĞI YÜZ LİRA'YDI

Araştırmada milletvekili maaşlarının kurtuluş mücadelesinin güç kazanmasında önemli bir silah görevi gördüğüne işaret edilirken, 1920 yılında yürürlüğe giren 18 sayılı Nisab-ı Müzakere Kanunu'nun 6,7 ve 8'nci maddelerinin milletvekili maaşlarını düzenlediği ve ilgili maddede "İstanbul Meclis-i Mebusanı'ndan Büyük Millet Meclisi'ne iltihak eden azaya tarih-i iltihakından itibaren yüzer lira tazminat verilir" denildiği kaydedildi. Bu maddenin padişaha bağlı İstanbul Hükümeti'nin devre dışı bırakılmasında etkili olduğu belirtilen araştırmada, Büyük Millet Meclisi'ne transfer olan eski milletvekillerinin ilgili madde kapsamında ödüllendirildiği ifade edildi.

VEKİL MAAŞLARI, 1920'DE 17, 2007'DE 39 REŞAT ALTINI'NA EŞDEĞERDİ

Araştırmaya göre 1920 yılında bir milletvekili maaşı ile ayda 17 Reşat Altını alınabilirken bu miktar, 2007 yılında, 39 Reşat Altını'na ulaştı. Aradan geçen 87 yılda milletvekili maaşları TL bazında sürekli arttı ancak maaşlar Reşat Altını'na endekslendiğinde artışa ilişkin tablo aynı olmadı. Araştırmada, 88 yılda 15 bine yakın milletvekilinin milletin egemenliğini temsil ettiği vurgulanırken, bu süre içerisinde de ödenen maaşlar alt alta konulduğunda çıkan miktarın 340 milyon YTL olduğu bildirildi. Araştırmada, maaşlardaki artış konusunda Reşat Altını ölçü alınırken, ilk günden bu yana ödenen maaşların da 17 milyon 578 bin 825 adet Reşat Altınına eşdeğer olduğu bildirildi. Merkez Bankası Mart ayı verilerine göre bu sayıdaki altının YTL olarak değeri 4 milyar 737 milyon 793 bin 337 YTL'yi buluyor. Altınların ağırlığı ise yaklaşık 54.5 tona ulaşıyor.

EN ŞANSLI VEKİLLER 1999-2000'DE GÖREV YAPTI

Araştırmaya göre maaşları altına endekslendiğinde en şanslı milletvekillerinin ise 1999 ve 2000 yıllarında görev yapanlar olduğu ortaya çıktı. 1999 yılında milletvekillerinin bir aylık maaşı yaklaşık 60 Reşat Altınına eşit değerdeydi. Milletvekillerinin yıllık toplam maaşları Reşat Altını cinsinden sıralandığında ilk dört sırayı 1931-1934 arasındaki yıllar dolduruyor. Bu yıllar arasında yılda 1 milyon 369 bin 440 adet Reşat Altını değerinde milletvekili maaşı ödenirken, 380 bin 310 adet altın ile 2000 yılı beşinci sırada yer alıyor. 2007 yılı ise 15'inci sırada bulunuyor. 2007 yılında 549 milletvekiline 256 bin 692 adet Reşat Altını değerinde yaklaşık 54.3 milyon YTL ödendi.

HANGİ YIL NE KADAR MAAŞ ÖDENDİ?

Araştırmaya göre, dönem itibariyle milletvekillerinin aldığı maaş ve reşat altını karşılığı şöyle :

1920-1929 1 milyon 15 bin 26 Reşat Altını karşılığı 42 YTL,

1930-1939 6 milyon 526 bin 836 Reşat Altını karşılığı 40 YTL,

1940-1949 1 milyon 4 bin 205 Reşat Altını karşılığı 34 YTL,

1950-1959 1 milyon 596 bin 819 Reşat Altını karşılığı 120 YTL,

1960-1969 1 milyon 243 bin 161 YTL karşılığı 194 YTL,

1970-1979 1 milyon 32 bin 583 YTL karşılığı 938 YTL,

1980-1989 335 bin 745 Reşat Altını karşılığı 34 bin 645 YTL,

1990-1999 2 milyon 336 bin 327 Reşat Altını karşılığı 23 milyon 958 bin 377 YTL

Araştırmaya göre, 2000'den sonra yıl itibariyle milletvekillerinin aldığı maaş ve reşat altını karşılığı şöyle :

2000 380 bin 310 Reşat Altını karşılığı 15 milyon 123 bin 656 YTL,

2001 282 bin 917 Reşat Altını karşılığı 21 milyon 788 bin 184 YTL,

2002 338 bin 586 Reşat Altını karşılığı 37 milyon 125 bin 330 YTL,

2003 286 bin 641 Reşat Altını karşılığı 38 milyon 645 bin 904 YTL,

2004 329 bin 653 Reşat Altını karşılığı 46 milyon 710 bin 510 YTL,

2005 327 bin 941 Reşat Altını karşılığı 50 milyon 584 bin 182 YTL

2006 yılında ödenen maaşların Reşat Altını karşılığında düşüş yaşanırken, aynı yıl milletvekillerine 255 bin 382 Reşat Altını karşılığı 51 milyon 535 bin 440 YTL ödemede bulunuldu. 2007 yılında ise 256 bin 693 Reşat Altını karşılığı toplam 54 milyon 285 bin 120 YTL ödeme yapıldı. Ödenen maaş tutarları ise böylelikle 88 yıl boyunca 339 milyon 792 bin 716 YTL'yi, 17 milyon 578 bin 825 Reşat Altınını buldu.

MİLLET VEKİLİNİ HİÇBİR DÖNEMDE YAKALAYAMADI

Araştırmada, milletvekili maaşı ile kişi başına gelir karşılaştırmasına da yer verildi. Buna göre, 1923 yılında milletvekilinin yıllık maaşıyla 250 Reşat Altını alınabilirken, kişi başına düşen gelir ise sadece 8 Reşat Altınına eşdeğerdi. 1923 yılında milletvekilinin maaşı yıllık 67 bin 375 YTL iken, kişi başına düşen gelir 2 bin 156 YTL civarındaydı. 1930 yılında milletvekilinin yıllık maaşıyla 612 Reşat Altını alınabilirken aynı yıl kişi başına düşen gelir 10 Reşat Altını ediyordu. Vekilin yıllık maaşı 164 bin 934 YTL'yi bulurken, kişi başına düşen gelir 2 bin 695 YTL'de kalıyordu.

1950 yılında milletvekilinin 113 bin 190 YTL tutarındaki yıllık maaşı 420 Reşat Altınına eşdeğerken, 4 bin 581 YTL'lik kişi başına gelirse sadece 17 Reşat Altını ediyordu. 1970 yılında bir milletvekili yıllık maaşıyla 377 Reşat Altını alabilirken, kişi başına düşen gelir 25 Reşat Altınına eşitti.

Askeri darbenin olduğu 1980 yılı ise Reşat Altını bazında, milletvekili maaşı ile kişi başına düşen gelirin birbirine en yakınlaştığı yıl oldu. Vekillerin maaşı 1980'de 65 Reşat Altını, kişi başına düşen gelir ise 11 Reşat Altını ediyordu. 1990 yılında vekillerin maaşı ile kişi başına düşen gelir arasındaki makas yine açılırken, 2000 yılında bir milletvekilinin maaşıyla 691 Reşat Altını, kişi başına düşen gelirle de 47 Reşat Altını alınabiliyordu. 2007 yılında ise milletvekilinin yıllık maaşı 467 Reşat Altını ederken, 15 bin 361 YTL'lik kişi başına gelir 57 Reşat Altınına eşdeğerdi.

(ANKA)