Çocuğunuz ölüm acısını çizerek anlatsın

Medical Park Bursa Hastanesi'nden Uzman Klinik Psikolog Elif Kutlu Merzeci, ölümün çocuklara nasıl anlatılması gerektiğini açıkladı:

* Aileler ölümü çocuklarına nasıl açıklamalı?
Çocuklar ölümün nasıl bir şey olduğunu çok merak eder. 2 yaşına kadar çocuklar ölümü anlayamaz. 3-4 yaşlarındaki çocuklar ise ölen kişinin gittiğini, ancak ileride geri gelebileceğini düşünürler. Ölen kişi ebeveynlerden biriyse, çocuğun yeme ve uyku düzeni bozulabilir. Bu noktada, çocuğun çevresindeki kişilerin davranışları çok önemlidir. Onun bakımını sürdürecek ve özlemini dindirebilecek, sakin bir yetişkine ihtiyaç vardır. Okul çağına gelen çocuklar, ölümün bir son olduğunu algılamaya başlarlar. Giden kişi artık gelmeyecektir. Yas sürecinin ne kadar süreceği ve o süreçteki belirtiler, çocuktan çocuğa değişir. Bu belirtiler; kaygı, korku, yeme ve uyku düzeninde bozukluk, o anı tekrar yaşamak ve 'gerileme davranışı' dediğimiz yaşından daha küçük tavırlar sergilemektir.

'GERİ GELECEK' DEMEYİN
* Çocuğun ölen kişiyle ilgili, 'Nereye gitti, geri dönecek mi?' gibi sorularına nasıl cevap verilmeli?
6 yaşa kadar bu konu hakkında çocuklara vereceğimiz cevaplar, son derece basit ve sade olmalıdır. Öncelikle ölen birini bir daha göremeyeceğimizi belirtmek gerekir. Çocuğa verilecek bu bilginin ertelenmesi veya ona yanlış bilgiler verilmesi çok sakıncalıdır. Çocuğa, 'O uzak bir yere gitti, yakında gelecek', 'O biraz dinlenecek ve sonra uyanacak' gibi sözler söylemekten kaçınmak gerekir. Çocuğa, eğer istersek gözlerimizi kapatıp ölen kişinin hayalini kurabileceğimizi ve onu düşünebileceğimizi söyleyebiliriz. Bunu yapmasına yardımcı olmak için, onun geniş hayal dünyasından yararlanabiliriz. Çocuk kaybedilen kişiyi bir melek ya da gökteki parlak bir yıldız olarak tanımlayabilir. Onu bu şekilde somutlaştırması, yaşadığı şeyleri anlamasını kolaylaştırıcı bir etki yaratabilir.

AĞLASIN!
* Çocuklar cenaze törenlerine götürülmeli mi?
Bu konuda tereddüt yaşayabilirsiniz ama bence çocuklar cenaze törenine katılmalıdır. Cenaze merasimine katılmak, çocukların ölümü anlamasını ve kabullenmesini kolaylaştırır. Ancak merasimde neler olacağı konusunda çocuğu önceden bilgilendirmek gerekir. Bu bilgilendirme, çocuğa ölümün ve gömülmenin korkulacak bir şey olmadığını anlatmak amacıyla yapılmalıdır.

* Sevdiği yakınlarından birini kaybeden bir çocuğun, bu dönemden mümkün olduğunca az etkilenmesi için neler yapılabilir?
Sürekli görmeye alıştığı bir akrabasını, özellikle de annesini ya da babasını kaybeden ve yas sürecinde olan bir çocuğa mutlaka destek olmak gerekir. Bu çocuğun, ölümle ilgili tüm soruları içtenlikle cevaplandırılmalıdır. Böyle bir durumda, çocuğun duygularını resim çizerek ifade etmesine izin verilmelidir. Bu hem çocuğun rahatlamasını, hem de yakınlarının onun hislerini bir nebze de olsa anlayabilmesini sağlar. Ayrıca çocuğun üzülmesine ve ağlamasına da kesinlikle engel olmamak gerekir. Belirtiler gün geçtikçe artar ve çocuğun normal hayatını altüst etmeye başlarsa ve çocuğun bakımını üstlenen sakin ve huzurlu bir yetişkin yoksa, mutlaka bir uzmandan destek alınmalıdır. Çocuklar etraflarındaki yetişkinlerin üzüntülü ve kaygılı hallerinden endişe duyup, paniğe kapılabilirler.