Bomba imha eden robot

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nde (İYTE) ''Robotik'' projesi tamamlandı ve ilk prototip robot testlerden başarıyla geçti.

Proje yöneticisi ve İYTE Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Emin Faruk Keçeci yaptığı açıklamada, yurt dışında benzeri 200 bin dolara satılan bomba imha robotunun Türkiye'de üretilebileceği düşüncesi ve bu konuda yaptıkları görüşmelerin ardından projeye başladıklarını söyledi.

''F-16 savaş uçaklarını üretebilen Türkiye, bu robotu kendi imkanlarıyla hem daha ucuz hem de daha teknolojik olarak üretmez mi'' sorusunun temel hareket noktaları olduğunu anlatan Keçeci, projenin TÜBİTAK desteğiyle 30 ayda tamamlandığını kaydetti.

Keçeci, şöyle konuştu:

''Hayat kurtarmak ve ordumuzun modernizasyonu için bu proje çok önemliydi. Bomba imha uzmanının sakat kalması veya ölmesi engellenebilecekti. Bomba imha uzmanı patlayıcı maddeye müdahale ederken kendini korumak için kavlardan yapılmış zırhlı bir elbise giyer ama aletlerini kullanabilmek için mecburen elleri çıplaktır. Çok küçük bir patlama olsa bile uzmanın elleri zarar görebilir.

Projeye mali destek bulunması için bir proje takımı kuruldu ve TÜBİTAK'a başvuruldu. Nisan 2005'te projenin başlaması ile öncelikle İYTE'de bir robotik laboratuvarı kurulmaya çalışıldı. Bu kapsamda gerekli malzemeler, makineler ve el aletleri alındı.

Türkiye şartlarında, robotu pratik olarak imal etmek, teorik olarak tasarlamaktan çok zordu. Tasarım programında istediğimizi yapabiliyorduk ama imalat sırasında parçaları bulmak için çok çaba harcadık. Beklenti çok yüksek olduğu için robot büyük ve ağır oldu, bu da imal edilmesini zorlaştırdı. Özellikle makine tasarım, imalat, elektronik devre tasarımı, mikro işlemci programlama gibi; makine, elektronik ve bilgisayar mühendisliği gibi farklı alanlarda uzmanlık gerektiren robot tasarımı ve imalatı, ülkemizde yeni gelişmekte olan bir teknoloji olduğu için zorluk bir kat daha arttı. Fakat buna rağmen istikrarlı bir çalışma yapıldı. Sonuçta robot 5 parçadan meydana geldi; gövde, kol, tutucu, kamera ve kumanda.''

PROJEDEN PROTOTİPE

Robotun, gövde paletleri sayesinde dakikada 25 metre hızla hareket edebildiğini belirten Keçeci, gövdenin üzerinde yer alan kolun toplam 4 serbestlik derecesine sahip olduğunu, ve 2 metre mesafeye kadar uzanabildiğini anlattı.

Keçeci, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Bu özelliği sayesinde ulaşılması güç yerlere erişebilmekte. Kolun ucunda yer alan tutucu, bombaya müdahale edilmesini sağlamakta. Üç farklı şekilde hareket edebilen tutucu, kullanıcı imha uzmanın en iyi şekilde bombayı inceleyebilmesine imkan sağlıyor.

Kamera kulesi üzerinde yer alan gece görüşlü kamera 3 farklı şekilde hareket ettirilerek robotun kullanılan kısmına göre en iyi şekilde konumlandırılıyor. Kameranın gece görüşü özelliği sayesinde karanlıkta da robot rahatça kullanılabilmekte. Kameradan gelen görüntü kablosuz bağlantı ile kullanıcının önündeki ekrana aktarılıyor. Bomba imha uzmanı, kumanda sayesinde robotu kontrol edebiliyor.''

Robotun piyasadaki benzerlerinden en önemli farkının kolunun insan kolu gibi kullanılabilmesi olduğunu anlatan Keçeci, böylece personelin, robotu kullanmayı değil bombayı imhaya odaklanabildiğini söyledi.

Keçeci, ''Teknik olarak iş uzayında kontrol olarak tanımlanan bu çeşit kontrol; bu tip robotlarda, bu proje ile ilk defa başarılı bir şekilde uygulanmış olundu'' dedi.

DPT projesi kapsamında imal edilen çabuk değiştirilebilir eklemler sayesinde bomba imha robotunun kapasitesinin daha da arttırılacağını ve robotun farklı aletler kullanmasının mümkün olacağını belirten Yrd. Doç. Dr. Emin Faruk Keçeci, ''Bu proje, Türkiye'de de robotların yapılabileceğini göstermiştir'' diye konuştu.

AA