47 yaşındayım kabızlıktan çektiğimi bir ben bilirim. Bazen haftada bir defa dışarı çıkabiliyorum. Yaşadığım şişkinlik ve huzursuzluk artık haddini aştı. Turan Y./AYDIN Siz de milyonlarca insandan birisiniz demek ki. O kadar çok ki kabızlıktan yakınan... Ben bu durumu günümüz yeme alışkanlıklarına bağlıyorum. Özellikle şehirlerde günlük gıda tüketimimiz endüstrinin bize sunduğu işlenmiş gıdalar üzerine oturduğundan artık neredeyse hiç posa tüketmiyoruz; bunun doğal sonucu olarak da kabızlık ortaya çıkıyor. Kabızlığın önünü almakta en önemli konu beslenmedir.
Posalı yiyin
Yiyecekler ilaç mıdır? Bazen evet. Özellikle kronik kabızlığın tedavisinde posalı beslenmek ilaç yerine geçer. İki tür lif vardır; suda eriyenler ve erimeyenler. Bir kadın günde ortalama 25 gram, erkek ise 38 gram lif almalıdır. Suda eriyenler sindirimi rahatlatırken suda erimeyenler bağırsaklarda kütle teşkil ederek dışkılamayı kolaylaştırır. Bu nedenle lifi bol yiyecekler öncelikle tercih edilmelidir. Sofralarımızın vazgeçilmez gıdası olan ekmek; kepekli, çavdarlı, yulaflı ya da tam buğday ekmeği olmalıdır. Yeşil sebzeler ve taze meyveler kabukları ile tüketilmelidir. Kuru meyveler ve özellikle kuru erik hayat kurtarıcı olabilir. İnsanın bağırsaklarını da eğitmesi gerekebilir. Bunun için mümkünse her sabah en az 15 dakika tuvalete gitmek ve başarılı olunsun ya da olunmasın bu süreyi orada geçirmek gerekir. Kahvaltı sonrası veya en azından bir bardak su içtikten sonraki zaman dilimi tercih edilirse daha iyi olur. Çünkü mideye giren gıda, midebağırsak sisteminde hareketlilik başlatacaktır. Tabii bedeninizin sesine kulak verin demek istiyorum; tuvalete gitme ihtiyacını hissettiğiniz an, fazla oyalanmadan talebe uyun. Eğer bu hissi gözardı ederseniz bir süre sonra bu his kaybolur, fakat bağırsakta biriken dışkı suyunu kaybeder ve sertleşir. Alaturka tuvaletler daha kolay tuvalete çıkmaya yardımcıdır. Çömelir pozisyonda oturanların karın içi basıncı yüksek olacağı için alafranga tuvalet kullananlara göre daha kolay dışarı çıkarlar. Alafranga tuvalet kullananlar, otururken ayaklarının altına 15 cm yüksekliğinde bir basamak koyarlarsa, onlar da üç aşağı beş yukarı aynı basınç artışını elde ederler. Bol su içmek sağlığın her alanında olduğu gibi kabızlığın tedavisinde de başrol oynar. Kabızlıkla mücadele edenler günde 8-10 bardaktan az olmamak kaydıyla sıvı tüketmelidir. Su bağırsağın içine geçerek dışkıyı yumuşatır ve çoğu insanın yakındığı o sert hali ortadan kaldırır. Fakat çay, kahve ve alkollü içecekler idrar söktürdüklerinden dışkıyla atılan suyu azaltıp kabızlığa yol açabilir, onlardan kaçınmakta fayda vardır.
15 dakika yürüyün
Spor ve fiziksel aktivite bağırsak hareketlerini uyaracağından kesinlikle ihmal edilmemelidir. Günde en az 15 dakikalık yürüyüş bu işe birebirdir. Yaşlı insanlarda görülen kabızlığın başta gelen sebebi hareketsiz yaşamdır. Yani, işleyen beden bağırsağı da çalıştırır. Zaman zaman ilaçlardan da destek almak gerekebilir ama önce doktorunuza danışmalısınız.
* * *
Sağlıkla ilgili sorularınızı SMS (cep telefonu mesajı) yoluyla 4122-ETU'ya iletebilir ya da saglik@sabah.com.tr mail adresine yazabilirsiniz. Ailenizin doktoru sizin için yanıtlayacak.
Yayın tarihi: 24 Ocak 2008, Perşembe
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2008/01/24/gny/eeroglu.html
Tüm hakları saklıdır.