İkili yayın uyar mı?

Kulüpler Birliği yarın D-Smart'ın "İki yayıncı kuruluş olsun" önerisini görüşecek. Her ne kadar Haluk Ulusoy'un Genel Kurul'dan saatler önce yaptığı açıklama nedeniyle 'seçim rüşveti' olarak adlandırılsa da DSmart'ın önerisi ekonomik bir teklif.
Teklif özetle şu: "2010-2011 sezonundan itibaren iki yayıncı kuruluş olsun. Dört Büyükler'in deplasman maçlarını bir kuruluş; iç saha maçlarını diğer kuruluş yayınlasın. Bu iş için 120 milyon dolar para verelim, bunun da 60 milyon dolarını peşin ödeyelim."
Hemen para kazanmak isteyen kulüpler seçim öncesi bu teklife anında atlamasalar da kulaklara kar suyu kaçtı.
Bizim işimiz Türkiye Ligi'nin bu değeriyle iki yayıncı kuruluşu ve/veya 240 milyon dolar edip etmeyeceğini irdelemek. İkili yayınların Avrupa'daki sonuçlarına bakalım:

İngiltere'de büyük abi modeli: İngiltere Premier Ligi'nde yayın hakları Sky Sports (BSkyB Grubu) ve Setanta'nın elinde. BSkyB, 2007-2010 dönemi için toplam 1.31 milyar sterlin öderken, Setanta 392 milyon sterlin taahhüt etti. Önemli maçları BSkyB veriyor. Federasyon Kupası ise ITV ve Setanta tarafından paylaşılıyor. Yani ikili yayın bir büyük ortak (Önemli takımların maçları ve derbiler) bir de küçük ortakla işliyor ve sorun gözükmüyor.
İspanya'da kaos var: İspanya'nın yayın kriziyle sezona başladığını NTV'de İspanya Ligi'ni izleyenler hatırlayacaklardır. La Liga maçlarının yüzde 80'i MediaPro'nun elinde. Kalanlar AVS'ye aitti. İki kanal arasında maç paylaşımında sorun yaşanırken, ilk haftalar, Barcelona ve Real Madrid maçlarının uluslararası dağıtımında sorun yaşandı. UEFA Grubu'nda Sevilla ile karşılaşan Beşiktaş'ın İspanya'daki maçını izleyemediğimizi hatırlayalım.
Fransa bize benziyor: Fransa'da yayınlar şifreli Canal +'dan yayınlanıyor. Kulüpler Birliği, 2008 sonrası yayınları için 4 yıl süreyle 12 pakete bölünmüş toplam 750 milyon euro istiyor. Canal + ise şu an ödenen 600 milyon euronun üstüne çıkmayacağını açıkladı. Taraflar davalaştı. Ligin kalitesinin arttığını iddia eden Kulüpler Birliği, Canal +'e karşı davayı kaybetti.

ÇİZME'DE DENGELER BOZULDU
İtalya'da kulüpler battı: İtalya'da 90'ların başında iki dijital platform kuruldu: Stream TV (Telecom İtalia) ve Telepiu (Çoğunluk hissesi Fransız Vivendi grubundaydı). Bu şirketlerin rekabeti yayın ihalesinde fiyatı üç katına çıkardı. Kulüpler paraya boğuldu. 97'de duble yapan Lazio'nun Crespo, Vieri, Claudio Lopez, Simeone, Couto, Nesta'lı efsane kadrosu bu paralarla kuruldu. Parma UEFA'yı alacak kapasiteye geldi. Fiorentina hatta Bologna bile süper kadrolar kurdu. Sonunda 2003'te Telepiu battı. Vivendi piyasadan çekildi. Murdoch, Sky İtalia ile dijital piyasayı eline aldı. Yayın bedelleri de dibe vurdu. Her yıl 'dünya para' kazanan kulüpler "Değirmenin suyu hep akacak" diye har vurup harman savurunca gelirgider dengesi bozuldu. Parma, Lazio batmanın eşiğinden döndü.
VE TÜRKİYE: 2001'den beri Lig TV ile yayınları elinde bulunduran Digitürk'ün 7 senede futboldan kazandığı abone sayısı 800 bin kişi. İkili yayını tutturan tek ülkenin İngiltere olduğu görülüyor. Sebebi basitçe şu: İngiltere'de West Ham'ın bile 'satın alma gücü yüksek' bir taraftar kitlesi var.
Türkiye'de ise bırakın satın almayı sadece 3.5 takımın taraftarı var. 1'er birim Üç Büyükler'in 0.5'de Trabzon taraftarının olduğunu düşünelim. Gençlerbirliği'nin, Büyükşehir Belediye'nin, Ankaraspor'un taraftarı yok. Hatta ve hatta Sivas'ın, Ankaragücü'nün, Bursa'nın kaç taraftarı ikili yayın için para öder? Talebi olmayan malı nasıl satacaksınız?
İspanya'da iki yayıncının da Barcelona ve Real Madrid için kapışması en önemli örnektir.
KULÜPLER BİRLİĞİ YARIN BUNU İYİ DÜŞÜNSÜN.

YARIN: DİGİTÜRK'ÜN HATALARI VE 5 BÜYÜK RAKİBİ...