Demans nasıl anlaşılır?

* İlk dikkati çeken belirti unutkanlıktır: Hasta yakın geçmişi unutur. Eskiyi en ince ayrıntıya kadar hatırlar. Bu yüzden hasta yakınları hasta için 'hiçbir şeyi yok, eskileri benden bile daha iyi hatırlıyor' düşüncesiyle yanılgıya düşerler. Hasta başlangıçta gözlüğü bıraktığı ya da parasını koyduğu yeri veya arkadaşlarının adını hatırlamamaya başlar. Unutkanlık zamanla ilerleyerek hastanın yaşantısını zora sokar.

* Uygunsuz cinsel davranış: Cinsel ihtiyaç bir ilişkinin yaşamının doğal parçasıdır. Cinsel istek, demanslı hastada da devam edebilir. Hastanın kendini engelleme duygusu zayıfladığı için ilk zamanlarda her beğendiği cinsel ağrılıklı konuşma, karşı cinse müstehcen imaların yanısıra hastalığın ilerleyen dönemlerinde toplum içinde soyunma, cinsel organını elleme gibi belirtiler görülebilir.

* Öfke ve sinirlilik: Öfke yoğun duygusal bir tepki, sinirlenmek biraz daha ılımlı bir tepkidir. Eğer hastanın hafif sinirli bir hali yakınları tarafından fark edilmezse; duygular öfkeye doğru tırmanır hasta kendisine ve çevresine zarar verebilir.

* Lakayitlik veya depresyon: Bu tür hastalarda motivasyon eksikliği, oturup boş boş bakma ve dünyadan kopma duygusu vardır. Demanslı hastalarda depresyon da sıkça görülür. Sinirlilik, sıkıntı, uykusuzluk, sık sık ağlama nöbetleri veya aşırı uyku gibi belirtiler de görülür.

* Peşinden ayrılmama veya talepte bulunma: Bu durum sıklıkla terk edilme korkusu nedeni ile ortaya çıkar. Hasta gün boyunca yaşamını yönlendirmesi için yakınlarına yönlenir ve daima bir şeyler talep eder.

* Takıntı, şüphe ve paranoya: Takıntıda ne kadar mantık yürütüp, ikna edilmeye çalışılsa da hastada değiştirilemeyen ve düzeltilemeyen yanlış inançlar vardır. Şüpheciliğin özelliği ikna olmamak ve güvensizliktir. Ayrıca demanslı hastalarda, birinin kendini izlediği ya da öldürmek istediği gibi paranoyalar çok sık görülür.

* Uykusuzluk: Uyku bozukluğu sıkça görülür. Hasta aşırı uyuduğu gibi günlerce uykusuz kalabilir. Uykusuzluk, hafızanın daha da zayıflamasına ve sinirliliğe yol açar. Özellikle Alzheimer tipi demans da yıllar içinde durmaksızın ilerleyen entelektüel yıkım sonucunda hasta tuvalet ihtiyacını, yeme içme gereksinimini kişisel temizlik yapabilme yeteneğini vs. kaybeder. Yakınlarına bağımlı yaşar hale gelir.