Televizyon tüpü değil, sihirli fanus

Vallahi bu yazıyı kendimi övmek, ne kadar isabetli tahminlerde bulunduğumu göstermek için filan yayınlamıyorum. Bu; günün 15 saatini ekran başında geçirmenin, televizyonu bir eğlence aracı gibi değil de "sosyal laboratuvar" olarak incelemenin, işini ciddiye almanın ve bir yıllık bir mesainin ödülüdür. Sadece sizinle paylaşmak istedim, o kadar... Efendim, 2006'nın son günlerinde Aktüel dergisi benden "Türk Televizyonlar'ında 2007 nasıl olacak?" konulu bir değerlendirme yazısı istemişti. Aşağıda okuyacağınız yazı, 11 Aralık 2006'da saat 11.46'da yazıldı. (Bilgisayar kayıtları öyle diyor) Aktüel'in yılbaşı özel sayısında yayınlanan "Ekranda Polemik Yılı başlıyor" başlıklı bu yazıyı tekrar sizlere sunuyorum. Noktasına, virgülüne dokunmadan... Parantez içindekiler ise bir yıl sonra yaptığım "sağlamalar"dır.

EKRANDA "POLEMİK YILI"
Yeni yılda ekranların vazgeçilmezi yine yerli diziler olacak. (Öyle oldu) Diğer programların prime time kuşağında yer bulması neredeyse imkansız hale gelecek. (Haber programları eğlenceler, şovlar hep gece yarısına ötelendi) Dizilerdeki yeni trend ise "polemik" olacak. (Aynen öyle oldu) Bir dizi; aldığı reyting kadar, toplumda tartışma konusu olma oranıyla da ölçülecek. Geride bırakmaya hazırlandığımız yıla berdel ve ahlaksız teklif tartışmaları damgasını vurmuştu. Yeni dizi karakterleri, izleyicinin kafasında soru işaretleri yaratacak kavşaklarda dikiliyor olacaklar. "Kadın hangi erkeği seçmeli?", "Annelik mi, etik mi?" ya da "Kurallar mı, özgürlük mü?" gibi sosyal bulmacalar dizilerin omurgasını oluşturacak. (Bu yıl dizilerde neleri izlediğimizi hatırlayın: Aşk mı para mı, arkadaşınız için bebek doğurur musunuz, engelli bir bebeği dünyaya getirir misiniz, aşk mı yasalar mı v.s.) Bu sene de normal apartman dairesinde oturan dizi karakteri göremeyeceğiz. Evler yine triplex ve havuzlu olacak. Zira ekran başındakiler öncelikle hayal kurmak istiyorlar. Çünkü sosyal açıdan "uykusuzluk" çekiyorlar. Birilerinin, onların kulağına modern masallar fısıldamasına ihtiyaçları var. (Yine tam isabet)

KURTLAR VADİSİ GERİ DÖNER
Bu arada Kurtlar Vadisi'nin yeniden ekrana döneceğine inanıyorum. Zira Kod Adı, Sağır Oda, Hacı gibi alternatifler, Kurtlar Vadisi'nin ekranda bıraktığı boşluğu dolduramadı. Vadi fanatikleri sadece "orijinaliyle" tatmin olacaklarına kanaat getirdiler. Polat Alemdar bu kez daha milliyetçi bir elbise kuşanarak geri dönecek ve prestij açısından olmasa da reyting ve reklam geliri adına göründüğü kanalı ihya edecek. (Geleceği gösteren bir cam fanusum olmalı!) Gelecek yıl majör kanalları, eğlence kulvarında ciddi rakipler bekliyor. Show Plus, Turkmax, Kral TV ve Fox gibi yeni eğlence kanalları, televizyonu sadece mutlu vakit geçirmek için izleyenlere ciddi bir alternatif sunacak. Majör kanallar, bununla rekabet edebilmek için eğlence, yarışma, magazin ve aktüel yorumu bir araya getiren programlarla hafta sonu ekranlarını bezeyecekler. (Yarışma ve eğlence programı patlamasının kokusunu çok önceden almışım) Bu arada yeni yılın, yeni marjinal karakterler yaratacağına inanıyorum. Zira geçen yıllarda en fazla reyting sağlayan tipler marjinallerdi. Ajdar, Bülent Ersoy, Huysuz Virjin, Armağan Çağlayan, Caner, Kaynana Semra gibi ekran karakterlerinin yeni türevlerine şans doğacak. Sınırlarda gezinenler prim yapmaya devam edecek. (Sema Çelebi, Müjde Ar, Prof. Yalçın Küçük, Arto nasıl da parladı?) Komedinin ekranlardaki "altın yılı" için de hazır olun. Tematik kanallar arasında en fazla reklam geliri elde edenin ComedyMax olduğu ortaya çıkınca, yeniden komediye ağırlık verilmeye başlandı. Zira ekran başındakilerin en büyük ihtiyacının "gülmek" olduğu anlaşıldı. Komedi ise senaryoların değil, karakterlerin ekseninde gelişecek. Avrupa Yakası'nın iki karakteri Gaffur ve Burhan Bey'in elde ettiği reyting başarısı, yerli Borat'ların keşfedileceği bir yılın habercisi. Bu yeni akım, yapımcılara ve televizyon kanalı yöneticilerine Mükremin Çıtır ve arkadaşlarını yeniden ekrana döndürecek cesareti bile verdi. Bu sezon ekrandaki güldürü dizilerinin ve dolayısıyla komik karakterlerin resm-i geçidine sahne olacak. (Neredeyse tüm komedyenlerin ve güldürü ustalarının bu yıl kendilerine ekranda bir mevzi tuttuklarını hatırlayın) Haber bültenlerinde de ciddi bir değişim yaşanacağına inanıyorum. Geçen yıl haber bültenlerinin içindeki magazin unsurları hem izleyicinin haberden kaçışı hem de reklamverenin hedefi ıskalaması gibi iki büyük sakınca doğurmuştu. Bültenlerde haberin yeniden keşfedileceği günleri öngörüyorum. Kanal D ve Atv Ana Haber'in gözle görülür içerik değişikliği bu konudaki kararlılığı ortaya koyuyor. (Bu yıl ilk kez ana haber bültenleri ilk 100'de birincilikler elde etti) Bu yıl tematik kanalların zafer yılı olacak. Majör kanalların giderek birbirinin kopyası haline gelmesinden faydalanan tematik kanallar, ürettikleri alternatiflerle bıkkın izleyiciye acil çıkış kapısını gösterecek. Reklamveren de kendilerine "nokta atışı yapma imkanı sunan" tematik kanalları tercih edecek. Yeni yılda tematik kanalların mevcut reklam pastasından alacakları payı en az yüzde 10 oranında büyütecekleri inancındayım. (Oran yüzde 12 olarak gerçekleşti) Zira Vodafone gibi firmaların Türk pazarına girmeleri, yeni reklam mecrasına duyulan ihtiyacı arttıracak. (Aynen öyle oldu) Son olarak, kehanet sayılmayacak bir tahmin daha: Bu yıl kumanda aletlerinin pilleri, geçen yıla oranla daha kısa sürede tükenecek!.. (Vallahi ben tam dört kez kumanda pili değiştirdim, ya siz?)