Akıl hastalığında 'vasi' tartışması

Babasının akıl hastası olduğu iddiası üzerine polis tarafından akıl hastanesine yatırılan avukat Banu Uzunyıldırım'ın iki yıl sonra sağlam olduğunun ortaya çıkması 'uygulama'yı tartışmaya açtı. Avrupa'da Ruh Sağlığı Yasası olmayan tek ülke olan Türkiye'de miras ve vasi tayini davalarında aile fertleri birbirlerini 'akıl hastası' diye suçladığında süreç şöyle işliyor; Kaymakamlığa verilen dilekçeyle polis harekete geçiyor. Hasta olduğu iddia edilen kişi polis nezaretinde en yakın Ruh Sağlığı Hastanesi'ne götürülerek bir odaya kapatılıyor. Hastanede verilecek doktor raporuna göre kişi hakkında vasi tayini davası açılabiliyor. Sağlık Bakanlığı'na verilen yasa taslağında, polis nezaretinde yapılan uygulamaya karşı çıkılarak, "Hâkimin bilgisiyle verilecek doktor raporundan sonra gözetim kararını hâkim vermeli" deniyor.

YASA MECLİS'TEN GEÇMEDİ
Özellikle yüklü miras ve malvarlığı ile ilgili tartışmalar sırasında kişiler, birinci dereceden yakınları 'Akıl hastası' diye kaymakamlığa dilekçe verdiğinde, polis zoruyla hastanede tutulabiliyor. Uygulamaya karşı çıkan Türkiye Psikiyatri Derneği, Türk Neropsikiyatri Derneği ve Türkiye Psikiyatri Derneği, Sağlık Bakanı Recep Akdağ'a iki ay önce bir taslak sundu. Yasa taslağında 'akıl hastası' olduğu iddia edilen kişinin doktor raporuyla değil, sadece hâkim kararıyla gözetim altına alınması isteniyor. Üç derneğin hazırladığı taslakta "Akıl hastası" denilen kişinin tehlike yaratma ihtimaline karşı psikiyatri hastanesinde yatırılmasının kişinin özgürlüğünü kısıtlamak anlamına geldiğine dikkat çekiliyor. Türkiye'nin ilk kez 1993'te Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Başhekimliği de yapan dönemin Sağlık Bakanı Yıldırım Aktuna döneminde hazırladığı Ruh Sağlığı Yasası Meclis'ten geçemedi. O dönem Ruh Sağlığı Daire Başkanı olarak görev yapan Dr. Nevzat Satmış yasayı bilim adamları ve hukukçularla birlikte hazırladıklarını ancak Meclis'ten geçemediğini söyledi. Polis nezaretinde yapılan uygulamanın insan haklarına ve yasaya aykırı olduğunu belirten Nevzat Satmış, "Doktor bireyin hakkını kısamaz. Kişinin hastalığı ve tedavisine hâkim karar vermeli" dedi.