Ortadoğu'daki 14 ülkeden dokuzu susuz

Yaklaşık 10 yıl önce, yedi kişi tarafından kurulan Yeşil Adımlar Çevre Eğitim Derneği, bugün tam 98 üyeye sahip. Uzun yıllardır derneğin başkanı olan Dr. Leyla Çelikel, öğrencilik yıllarından beri 'çevreyle' uğraşıyor. Derneğin son projesi olan Akdeniz'de Su adlı kitap ise Finansbank'ın desteği ile 20 bin adet basılıp, çok yakında Türkiye genelindeki tüm ilköğretim okullarına dağıtılacak. Derneğin son projesini konuşmak üzere eğitim ve çevre sorumlusu Gülru Hotinli, sanat ve çevre alanında uzman Serap Başol ve Dr. Leyla Çelikel ile buluştuk.

- Dernekten önce de çevre konusunda çalışmalarınız var mıydı?
- Leyla Çelikel: Ankara'da üniversitede okurken çevre sorunlarının farkındaydım, özellikle o yıllarda Ankara'da hava kirliliği çok büyük bir sorundu. Ben üniversitede okurken çevre kirliliği üzerine araştırma yapıyorduk ve her gün önümüze rakamlar geliyordu. Etkilenmemek mümkün değildi, çok korkutucuydu. Biyoloji okudum, daha sonra da çevre bilimleri üzerine doktoramı verdim, hep çevreyle ilgiliydim.
- Serap Başol: Üçümüz de ODTÜ'lüyüz ve aynı hava kirliliği içinde yaşadık. Hava kirliliğinin en yüksek olduğu yıllardı ve ilk kez ciddi anlamda gündeme geliyordu. Biz de bu ortamda ister istemez çevre aktivisti olma yolunda adım atmış olduk.

EĞLENCELİ EĞİTİM
- Derneğin ilk projesi neydi?
- L.Ç: Bir karikatür sergisiydi. Biz hep eğitim dalında çalışmalar yapıyoruz ama, eğitim lafının da rahatsız edici bir tarafı var. Biz de bu tarafı da göz önünde tutarak, eğitimi karikatürlerle daha eğlenceli kılmak istedik. Muhittin Köroğlu, çevre konularını yansıtan karikatürler çizdi, içine her çeşit bilgiyi, örneğin Birleşmiş Milletler'in yaptığı son araştırmanın neticesini de koyduk. 'Karikatürlü Çevre Rehberi' adlı bu çalışmayla, Ford Çevre ödülünü kazandık. Gezici bir sergiydi.

- İkinci projenizde yetişkinlere seslendiniz...
- L.Ç: 'Adalar Geri Kazanıyor' adlı ikinci projemiz, Dünya Bankası Akdeniz Teknik Yardım Programı kapsamında destek gördü. Adalar'daki çöp sorununa değinmek istedik. Belediyelerle iş birliği yaptık, ada sakinleriyle temasa geçtik. Ada sakinlerinin çöplerini atarken kağıt, şişe gibi dönüşümlü maddeleri ayrı torbalara koyabileceklerini gösterdik. Adada hemen herkesin bir bahçesi oluyor, o bahçelerinde kompost yapabilirler diye düşündük. Kaymakamlıklar ve sivil toplum örgütleri bu projeye çok destek verdi. Ancak belediyelerden bu konuda destek alamadık. Projeye deprem yüzünden ara verdik. Daha sonra ise görev yapan belediyeler çöpleri adaların dışına taşıdı.

- Toplum bu konuda yeterince duyarlı mı?
- L.Ç: Gençlik çok duyarlı ama büyüyünce ne oluyorlar onu bilemiyoruz.
- S.B: Aslında toplumda duyarlılık var. İşler belirlenip de uygulamaya geçince insanlar daha çok ilgi duyuyor, onlara çöp torbaları dağıtarak, çöpleri ayırt etmenin faydalarını anlatarak bunun ekonomiye katkısını göstererek ilgilerini çekebiliyorsunuz. Halkta gerekli duyarlılık var, asıl takip ondan sonra yerel yönetimlere ve hükümet politikalarına düşüyor. Tepeden de desteklenmesi gerekiyor. Anadolu, çok duyarlı mesela. Evlerden hiç çöp çıkmaz. Her şey değerlendirilir.

- Dernek hangi çevre konuları üzerine gidiyor?
- Leyla Çelikel: Biz iki alanda çalışmalar yapıyoruz: Bataklık ve su. Bu konuda yayınlar yapıyoruz, posterler tasarlıyoruz, projeler üretiyoruz.

- Sponsor bulmakta zorlanıyor musunuz?
- G.H: Her proje çok para gerektirmiyor. Biz küçük bir derneğiz, bizim en büyük destekçimiz Avrupa'daki Akdeniz ülkelerinin kurduğu çevre eğitimcileri ağı olan MEDİES'ten geliyor. Merkezimiz Atina'da kurulu. Orada 32 ayrı ülkenin çevre eğitimcileri ve değişik sivil örgütleri birbirleriyle diyalog halindeler. Hem deneyimlerini paylaşıyorlar hem de Avrupa Birliği'nden aldıkları maddi desteği diğerleriyle paylaşıyorlar. Onlardan küçük de olsa destek görüyoruz. Onun dışınca gönüllülerden destek alıyoruz. Akdeniz'de Su ile ilk defa Finansbank gibi büyük bir kuruluş bize destek çıktı.