Bilbao kuralı mı daha doğru, Sofya mı?

En üst seviyedeki oyuncular arasındaki mücadelesiz beraberlikler son yıllarda sürekli tartışılıyor. Büyük ustaların aniden berabere yapıp kalkmaları sponsorların ve satranç severlerin hoşuna gitmiyor. Satranç dünyasının en prestijli turnuvası Linares'in organizatörü Rentero, bu tip beraberlikler yapmaları halinde oyunculara seneye davet edilmeyecekleri tehditleri savururdu. Son yıllarda ise organizatörler daha farklı önlemler alıyor. Bunlardan ilki, üç senedir düzenlenen Sofya M-Tel Ustalar (üçünü de Topalov kazandı) turnuvasında oyuncuların birbirlerine berabere teklif etmelerinin yasaklanmasıydı. 'Sofya Kuralı' diye geçen bu kurala göre oyuncular birbirlerine berabere teklif etmiyor; ancak hakemler teorik berabere konumlarda, sürekli şah olan durumlarda ve üç kez hamle tekrarı yapılan durumlarda beraberliğe izin veriyordı. Beraberlik sorununa yönelik ikinci çözüm önerisi ise önceki aylarda İspanya Bilbao'da düzenlenen Körleme Dünya Kupası'ndaki futbol puanlama sistemiydi. Yani, beraberliğe bir, galibiyete üç puan verildi (bugün turnuvalarda genellikle galibiyete 1, beraberliğe 0,5 puan veriliyor). Bu çözüm El Pais'in ünlü satranç gazetecisi Leonxto Garcia tarafından önerilmişti. Turnuvadaki beraberlik oranı azaldıysa da bu sisteme çeşitli eleştiriler geldi. Halbuki satrançtaki sorun beraberlikler değil, beraberliklerin erken ve anlaşmalı olması. Bu sistemdeyse beraberlik bugünkü turnuva sisteminden daha değersizleşiyor. Oldukça zorlu, mücadeleli ve dramatik beraberlikler de kısa beraberliklerle eş tutuluyor. Son yıllarda uygulanan bir başka önlem de (dünyanın en güçlü açık turnuvalarından Cebelitarık'ta uygulandı) 40 hamleden önce beraberliğe izin verilmemesi. Bu hamle sınırı çok bulunup gelecek sene için 30 hamle olarak açıklandı. Bu çözüm 1960'larda FIDE tarafından da bu önlem kısa süre uygulanmıştı. Uygulanan sistemler içinde en mantıklı görüneni oyuncuların birbirlerine beraberlik teklif etmelerinin yasaklandığı Sofya Kuralı. Böylece, bütün mücadelesiz ve etik bulunmayan anlaşmalı beraberliklerin önüne geçilmiş olur.