Himalayalar karbondioksit "pompalıyor"

Himalaya dağlarının, milyarlarca ton organik maddeyi Ganj ve Brahmaputra gibi nehirlerle Hint okyanusuna göndererek, yeryüzündeki iklim açısından yararlı bir "karbondioksit pompası" gibi çalıştığı anlaşıldı.

Nature dergisinin son sayısında yayımlanan araştırmaya göre, Fransızların Nancy üniversitesinden araştırmacılar, kıtasal erozyonun yeryüzü karbondioksit çevriminde çok önemli yer tuttuğunu gösterdi. İnsanoğlunun faaliyetleri sonucu atmosfere salınan karbon gazları yüzünden dengesi artık bozulmaya yüz tutan bu çevrimde, yanardağ patlamalarıyla yayılan karbondioksit biyokimyasal süreçlerle yok ediliyor.

Fransızların araştırmasına göre, Himalayaların erozyonu sonucu açığa çıkan organik karbonun küçük bir kısmı atmosfere karışıyor ve yüzde 70 ila 85'i, şiddetli yağmurlar ve nehirlerle Bengal körfezinde birikiyor. Bu da, yeryüzündeki bütün okyanuslara karalardan akan organik karbonun yüzde 10 ila 20'sini oluşturuyor.

Himalaya gibi genç dağ zincirlerinde erozyonun fazla olduğunu belirleyen uzmanlar, muson yağmurları ve nehirlerle Himalayalardan yılda 1 milyar tondan fazla toprak ve organik maddenin okyanusa taşındığını düşünüyor ve bunu, Dünya'yla Ay arasındaki uzaklığın birbuçuk katı mesafeye kamyonların kum taşımasına benzetiyor.

Araştırmacılar, bu manzaradan şu sonucu çıkarıyor: Himalayaların güney eteklerindeki havzalar, topraktaki organik maddeleri okyanusa taşıyor, okyanus dibinde biriken organik atıklar zamanla bozunuyor ve okyanustan atmosfere karbondioksit "pompalanıyor."

Milyonlarca yıla yayılan bu süreç, iklimin soğumasına yardımcı oluyor.

AA