Çocuğunuz için üç yıl önce plan yapın

Sunuş
Milli Eğitim Bakanlığı, 2004'ten bu yana kademeli bir şekilde yenilenen öğretim programlarının öngördüğü ölçme ve değerlendirme vizyonuna uyum sağlayamadığı gerekçesiyle, her yıl 800 bin öğrencinin yarıştığı Ortaöğretim Seçme ve Yerleştirme Sınavını (OKS) kaldırma kararı aldı. Anadolu, fen, sosyal bilimler ve öğretmen liseleri, askeri ve özel liseler ile polis kolejleri Haziran 2008'de son kez yapılacak OKS ile öğrencilerini seçecek. OKS'nin kaldırılmasının bir başka nedeni de öğrenci başarısının 120 dakikalık ve telafisi mümkün olmayan bir sınavla ölçülemeyeceği, bu sınavın hem öğrenci, hem de velilerde strese sokmasıydı. Bakanlık, Seviye Belirleme Sınavı (SBS), Yıl Sonu Başarı Puanı (YBP) ve Davranış Puanı (DP) olmak üzere üç ana unsura dayanan Ortaöğretim Geçiş Sistemi'ni (OGES) bu yıldan itibaren uygulamaya başlıyor. Ortaöğretim kurumlarına yerleştirmeler de bu OGES'e göre yapılacak. Bu sistem, ilköğretim ikinci kademe yani 6, 7 ve 8'inci sınıf öğrencilerini kapsıyor. OGES, tam olarak 2009- 2010 döneminde işlerlik kazanacak. 2008-2009 öğretim yılında fen, anadolu, anadolu meslek, sosyal bilimler ve öğretmen liselerine yerleştirme, bu sisteme göre yapılacak. Askeri okullar, polis koleji ve özel okullar ise kendilerinin belirleyeceği esaslara göre öğrencilerini alacak. Bu dizide Ortaöğretim Geçiş Sistemi ile ilgili bilgileri, eleştirileri ve bu eleştirilere Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu'nun Başkanı Prof. Dr. İrfan Erdoğan'ın yanıtlarını bulacaksınız.

Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, Ortaöğretim Geçiş Sistemi OGES'i tanıtırken, OKS'yi "Çocuklarımızı tost yiyen, test çözen bir nesil haline getirdi" diye eleştiriyordu. Bakan kısaca OGES olarak adlandırılan sistemin ilköğretimdeki kaliteyi arttırıp, öğrenciyi okula bağlayacağını savunuyordu. Ortaöğretime geçişte, bilgiyi tek bir sınavla ölçmek yerine, sürece dayalı ve yıllara yayılan seviye ve performans ölçümleriyle alınacak puanları esas aldığı vurgulanan OGES, üç ana unsurdan oluşuyor: Seviye Belirleme Sınavları (SBS), Yıl Sonu Başarı Puanı (YBP) ve Davranış Puanı (DP). 6, 7 ve 8'inci sınıflarda yıl sonunda uygulanacak olan ve o yılın müfredatında belirtilen kazanımların ölçüleceği sınav olarak adlandırılan Seviye Belirleme Sınavları'na (SBS) ilk kez bu yıl 6 ve 7'nci sınıflar girecek. Önümüzdeki öğretim yılında ise 6, 7 ve 8'inci sınıflara uygulanacak. Sınavlar okullar kapandıktan sonra yapılacak. Bu yıl 6'ncı sınıflar 21 Haziran 2008'te, 7'nci sınıflar 22 Haziran 2008 tarihinde yeni sisteme göre ilk kez SBS'ye girecek. Bu sınavların sınıf geçmeye bir etkisi olmayacak. Yalnızca ortaöğretim kurumlarına yerleştirmede kullanılacak. 2008 ve 2009 yıllarında SBS'ye girecek olan ve halen okullarında 7'nci sınıfta okuyan öğrencilerin 6'ncı sınıfın hiçbir kısmından sorumlulukları olmayacak. 8'inci sınıfın sonunda yerleştirme puanları hesaplanırken de 7'nci sınıf yüzde 40., 8'inci sınıf yüzde 60 oranında hesaplamaya dahil edilecek. Yerleştirme puanında SBS yüzde 70 etkili olacak.

SINAVLARI KAÇIRMAYIN
SBS'ye katılmak zorunlu değil. Ancak, öğrencinin sınava tekrar girme şansı olmadığı için girmediği sınavın yerine o sınavda oluşan en düşük puan verilecek. Dolayısıyla herhangi bir yılın sınavına katılmamak öğrenci için telafi edilmesi zor bir durum yaratacak. Velilerin ve öğrencilerin bu sistem konusunda karar verirken 3 yıllık bir plan yapmaları gerekiyor. Eğer çocuk anadolu veya fen lisesine gidecekse 6'ncı sınıftan itibaren puan toplamaya başlaması lazım. Seviye Belirleme Sınavları'nda sorulacak sorular, Türkçe, matematik, fen ve teknoloji, sosyal bilgiler ve yabancı dil olmak üzere beş dersi kapsıyor. Müzik, beden eğitimi, resim iş ve seçmeli dersler ile rehberlik ve sosyal etkinliklerden soru sorulmayacak. Testlerin ağırlık katsayıları, Türkçe ve matematik testlerinde 4, fen bilgisi ve sosyal bilgiler testlerinde 3, yabancı dil testinde ise 1 olacak.

SORULAR NASIL OLACAK?
Sınavlardaki soruların sayısı her üst sınıfta artacak. Öğrenciler toplam beş dersten 6'ncı sınıfta 80 soru yanıtlarken, 7'nci sınıfta 90, 8'inci sınıfta 100 soru yanıtlayacak. Sınavlar yılda bir kez yapılacak, tüm merkezi sistem sınavlarının mantığına uygun olarak telafisi ya da not yükseltmesi gibi ek herhangi bir sınavı olmayacak. Merkezi sınav mantığı ile uygulanacak olan SBS'ye öğrenciler bir kez girebilecek. Sorular Milli Eğitim Bakanlığı'nın üzerinde ısrarla vurguladığı üzere yalnızca o yıl içerisinde öğrenilen konulardan oluşacak. Geçmiş yıllardan soru çıkmayacak. Soruların müfredat dikkate alınarak hazırlanacağı için zor olmayacağı da altı çizilen bir başka konu. Soruların derslere göre dağılımı yapılırken, her dersin haftalık ders saati ölçü olarak alınacak. Bu nedenle de öğrencilerin yıl içinde gördükleri konuları öğrenme düzeyi ve takibi büyük önem kazanıyor. SBS'de öğrencilere testlere verdikleri yanıtlara göre bir puan oluşturulacak, sıralama yapılmayacak. Sıralama 6, 7 ve 8'inci sınıfların SBS, yılsonu başarı puanı ve davranış puanı toplamından oluşan Orta Öğretim Yerleştirme Puanı (OYP) ile yapılacak.

YABANCI DİL SORULARI
SBS'de zorunlu yabancı dil olarak okutulan İngilizce, Almanca ve Fransızca derslerinden soru sorulacak. Öğrenciler hangi yabancı dili okullarında öğreniyorlarsa o dilin sorularını yanıtlayacak. En fazla soru ise haftalık ders saati tüm diğer derslerden fazla olan Türkçe dersinden gelecek.