Enflasyon Ekim'de zirve yaptı

Tüketici fiyatları (TÜFE) bazında enflasyon Ekim ayında yüzde 1.81'le son 17 ayın en yüksek düzeyinde çıktı. Ekim ayında üretici fiyatlarında (ÜFE) ise yüzde 0.13 düşüş yaşandı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) ile üretici fiyatları endeksinde (ÜFE) Ekim ayında yaşanan değişimleri açıkladı. Buna göre TÜFE önceki aya göre yüzde 1.81'le Mayıs 2006'dan sonraki dönemin en yüksek artışını kaydetti. Bu artışla Ocak-Ekim dönemi itibariyle TÜFE bazında enflasyon yüzde 6.08'e ulaştı. Ekim'deki aylık artışın geçen yılın aynı ayında yüzde 1.27 olan oranın üzerinde çıkması nedeniyle yıllık enflasyon da artmaya devam etti. Ekim sonu itibariyle yıllık enflasyon yüzde 7.7'ye ulaştı. Aynı tarih itibariyle 12 aylık ortalamalara göre TÜFE artışı da yüzde 8.98 düzeyinde gerçekleşti.

EN YÜKSEK ARTIŞ GİYİM VE AYAKKABIDA

TÜFE kapsamında, ana harcama grupları itibariyle en yüksek aylık artış yüzde 8.22 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yüzde 3.41, lokanta ve otellerde yüzde 1.54, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1.02, konutta yüzde 0.65, eğlence ve kültürde yüzde 0.26, ev eşyasında yüzde 0.25, sağlıkta yüzde 0.07 artış yaşandı. Buna karşılık fiyatlar haberleşmede yüzde -0.02, eğitimde yüzde -0.19, ulaştırmada yüzde -0.41 düşüş kaydetti. Alkollü içecekler ve tütün grubunda değişim olmadı.

YILLIK ARTIŞTA GIDA BİRİNCİ

Yıllık bazda TÜFE'nin en çok arttığı harcama grubu ise yüzde 14.71'le gıda ve alkolsüz içecekler grubu oldu.Geçen yılın aynı ayına göre artış oranında bunu, yüzde 10.06 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 9.73'le lokanta ve oteller, yüzde 8.3'le konut, yüzde 6.07 ile eğitim izledi.

EN YÜKSEK AYLIK TÜFE ARTIŞI BALIKESİR, ÇANAKKALE'DE

Ekim ayında 26 istatistiki bölge içinde en yüksek aylık artış yüzde 2.58'le Balıkesir, Çanakkale bölgesinde gerçekleşti. Ocak-Ekim döneminde en yüksek artış yüzde 7.58'le Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan bölgesinde, yılız bazda en yüksek artış yüzde 9.75'le Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan bölgesinde ve oniki aylık ortalamalara göre en yüksek enflasyon da yüzde 10.51'le Kayseri, Sivas, Yozgat bölgesinde gerçekleşti.

447 MADDEDEN 303'Ü ZAMLANDI

Ekim ayında TÜFE'de kapsanan 447 maddeden 303'ünün fiyatının arttığı belirlendi. Kapsanan 76 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 68 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş yaşandı.

ÜRETİCİ FİYATLARINDA DÜŞÜŞ

Ekim ayında Üretici Fiyat Endeksi'nde (ÜFE) ise bir önceki aya göre yüzde 0,13 düşüş yaşandı. Bu gelişmeyle ÜFE bazında on aylık kümülatif enflasyon yüzde 4.84, yıllık enflasyon da yüzde 4.41'e geriledi. ÜFE bazında oniki aylık ortalamalara göre enflasyon da yüzde 7.23 düzeyinde gerçekleşti.

ÜFE kapsamında aylık bazda tarım sektöründe yüzde 1.28 fiyat artışı yaşanırken, sanayi sektöründe fiyatlar yüzde 0.47 geriledi.
Tarım sektöründe on aylık fiyat artışı yüzde 14.83, yıllık artış yüzde 13.50 ve oniki aylık ortalamalara göre artış da yüzde 5.81 oldu. Sanayide on aylık dönemde yüzde 2.63, yıllık bazda yüzde 2.38 ve oniki aylık ortalamalara göre yüzde 7.57 fiyat artışı yaşandı.

HAM PETROLDE AYLIK ARTIŞ YÜZDE 7.5

Ana sektörler itibariyle madencilik ve taşocakçılığında yüzde 3.82, imalat sanayinde yüzde 0.11 artış, elektrik, gaz, su sektöründe ise yüzde 8.94 düşüş yaşandı.

Madencilik ve taşocakçılığı alt sektörleri içinde ise en yüksek aylık artış yüzde 7.51 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımında gerçekleşti. Maden kömürü ve linyitte yüzde 6.71 artış yaşandı.

İmalat sanayi alt sektörleri içinde ise en yüksek aylık fiyat artışı yüzde 3.54'le deri mamulleri imalatında gerçekleşti. Giyim eşyası imalatında yüzde 2.53, gıda ürünleri ve içecek imalatında yüzde 2.01, tekstil ürünleri imalatında yüzde 1.02 fiyat artışı oldu. Fiyatlar metal cevheri madenciliğinde yüzde 3.27, taşocakçılığı ve diğer madencilik alanında ise yüzde 2.68 geriledi.

Elektrik, gaz ve su üretimindeki hızlı fiyat düşüşü ise üretim ve dağıtım fiyatlarından kaynaklandı. Elektrik, gaz üretimi üretimi ve dağıtımında fiyatlar Ekim ayında yüzde 10.30 geriledi. Suyun toplanması, arıtımı ve dağıtımında ise yüzde 0.36 fiyat artışı yaşandı. Buna karşılık iletişim teçhizatı imalatında yüzde -4,91, ana metal sanayiinde yüzde 3.67, büro makineleri imalatında yüzde 2,71 fiyat düşüşü gerçekleşti.

ÜFE kapsamında imalat sanayii alt sektörleri içinde yıllık bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 13.88 ile gıda ürünleri ve içecek imalatında yaşandı. Madencilik alanında ise yüzde 17.39'la maden kömürü ve linyit, yüzde 16.42 ile ham petrol ve doğal gaz çıkarımı ve yüzde 8.71'le rafine petrol ürünleri son bir yılda fiyatların en fazla arttığı alt sektörler olarak belirlendi.

ÜFE'de kapsanan 759 maddeden 241'inin fiyatı Ekim'de artış gösterdi. 214 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 304 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.


Ekonomistlerin verilerle ilgili görüşleri şöyle:

Tera Menkul Değerler Genel Müdür Yardımcısı Ayşe Çolak:
"Veriler kötü geldi. Gıda ve alkolsüz içeceklerde, özelikle tarımda artış var.Senelik artış TÜFE'de yüzde 7.7 oldu. Sene sonu yüzde 7'nin altında olma olasılığıdüşük ama son iki aya bağlı olarak hâlâ yüzde 7 olabilir. Kasım ayına bakılmasıgerekiyor ama bayram da geliyor bu nedenle biraz zor görünüyor. Bu durumun bu seferkifaiz kararını etkileyeceğini düşünmüyoruz, planlarda bir değişiklik olmaz ama Kasımda bu şekilde olursa bir sonraki faiz kararını etkileyebilir."

Finans Yatırım Baş Ekonomisti Banu Kıvcı Tokalı:

"Beklenenin çok üstünde gelen gıda fiyatlarından kaynaklı yüksek bir enflasyon rakamı. Ama temel dinamikler açısından çok rahatsız edici bir gelişme görmüyoruz.Hizmet sektöründeki katılığın kırılması açısından çok olumsuz bir enflasyon rakamı değil. Merkez Bankası'nın baktığı D ve H göstergelerinde hâlâ yıllık enflasyonun yüzde 6'lar seviyesine gerilemesini sürdürdüğünü görüyoruz. MB gıda fiyatlarının birrisk olduğunu söylemişti. Ama önemli olan temel dinamiklerdeki olumlu trendin devamediyor olması. Merkez Bankasının para politikası 2008 ve 2009 enflasyonuna yönelikalınan sinaylellerle ilgli. MB'nin temkinli olarak başlattığı parasal genişletmesürecinde çok değişiklik beklemiyorum. Yüksek bir enflasyon ama para politikasının seyrini etkileyecek kadar değil, ben hâlâ indirimlerin devam etmesini bekliyorum."

AJANSLAR