Enflasyonda 2007 hedefi hayal oldu

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, hükümetin yapacağı vergi ayarlamaları, enerji, gıda ve kamu maaş artışlarını da içeren fiyat ayarlamaları nedeniyle yılsonu enflasyon hedefinin tutturulamayacağını açıkladı.

Yılmaz, "Enflasyonun yıl sonunda, yüzde 70 olasılıkla, yüzde 6,7 ile 7,9 arasında (orta noktası yüzde 7,3) gerçekleşerek, belirsizlik aralığının üst sınırını aşacağı tahmininde bulunmaktayız" dedi.

Böylece yalnızca yüzde 4'lük enflasyon hedefi değil, artı-eksi 2 bandı çerçevesinde yüzde 6'lık üst sınır da aşılacak. Bu nedenle IMF'ye mektup yazılarak, sapmanın nedenleri açıklanacak.

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, yılın dördüncü ve son Enflasyon Raporu'nu açıkladı. Fiyat gelişmelerini değerlendiren Yılmaz, gıda fiyatlarının gerek kuraklığın etkisiyle gerekse küresel konjonktürden kaynaklanan nedenlerle yüksek artışlar sergilemeye devam ettiğini kaydederek, şöyle konuştu:

GIDADIN ENFLASYONA ETKİSİ 3 PUANIN ÜZERİNDE

"Bu gelişme, 2007 yılında enflasyondaki düşüş sürecini yavaşlatan temel unsur olmuştur. 2007 yılının üçüncü çeyreğinin sonu itibarıyla gıda alt grubunun yıllık enflasyona katkısı 3 puanın üzerindedir. İçinde bulunduğumuz dönemde sadece işlenmemiş gıda değil aynı zamanda işlenmiş gıda fiyatları da arz yönlü şoklardan etkilenmektedir. Bu nedenle, enflasyonun ana eğilimine ilişkin daha net bir fikir vermesi bakımından gıda ürünleri dışında kalan tüketici fiyatlarının seyrinin dikkatle izlenmesi gerekmektedir."

Politika faizlerinde Eylül ve Ekim ayında indirim yaptıklarını anımsatan Yılmaz, "Politika faizlerindeki indirim sürecinin piyasa beklentilerinden erken başlaması enflasyon görünümüne ilişkin olumlu algılanmış ve enflasyon beklentileri ile enflasyon belirsizliğini azaltarak piyasada oluşan orta ve uzun vadeli faizleri de aşağı çekmiştir" dedi.

ENFLASYONDAKİ DÜŞÜŞ DURACAK

Enflasyonun ana eğiliminin Merkez Bankası'nın öngörüleri doğrultusunda aşağı yönlü olmasına rağmen, enflasyon düşüşündü duruş göründüğünü açıklayan Yılmaz, şunları söyledi:

"Önümüzdeki dönemde gıda ürünleri gibi para politikasının kontrolü dışında kalan kalemlerdeki fiyat gelişmelerinin etkisiyle, enflasyondaki düşüşün geçici olarak duraksayacağı tahmin edilmektedir. Bu doğrultuda kısa vadeli enflasyon tahminlerimiz bir önceki Rapor'a göre yukarı yönlü güncellenmiştir."

ENERJİNİN ENFLASYON FATURASI 0,8 PUAN

Kısa vadeli tahminlerin yukarı çekilmesinde, varil başına 65 dolar olarak varsayılan petrol fiyatlarının 75 dolara çıkmasının etkili olduğunu belirten Yılmaz, bu nedenle öngörüyü 70 dolara çıkardıklarını söyledi. Bir önceki enflasyon raporunda yılın son çeyreğinde elektrik fiyatlarında yüksek oranlı bir artış öngörüldüğünü belirten Yılmaz, "Enerji fiyatlarına ilişkin bu gelişmeler 2007 yıl sonu enflasyon tahminlerimizi yaklaşık 0,8 puan yukarı çekmiştir" dedi.

VERGİ ARTIŞI DA HESABA KATILDI

Gıda fiyatlarında yavaşlama olacağı varsayımlarının da gerçekleşmediğini ifade eden Yılmaz, bunun da öngörülerini yükselttiğini kaydetti. Yılmaz, "Bu güncellemelere ek olarak, 2008 yılının ilk çeyreğinde bütçe düzenlemeleri çerçevesinde tütün ve akaryakıt gibi kalemlerde vergi artışları ve/veya fiyat ayarlamaları gerçekleşebileceği ve bu düzenlemelerin, takip eden bir yıl boyunca (2008 yılı başından 2009 yılı başına kadar) enflasyonu bir miktar artıracağı varsayılmıştır" dedi.

Çekirdek enflasyon göstergelerindeki olumlu gelişmelere rağmen, vergi ayarlamaları ile enerji, gıda, ve yönetilen/yönlendirilen fiyat artışları gibi para politikasının kontrolü dışındaki gelişmelerden dolayı kısa vadeli enflasyon tahminlerini yukarı yönlü güncellediklerini bildiren Yılmaz, yeni tahmini şöyle açıkladı:

"Enflasyonun yıl sonunda, yüzde 70 olasılıkla, yüzde 6,7 ile 7,9 arasında (orta noktası 7,3) gerçekleşerek, belirsizlik aralığının üst sınırını aşacağı tahmininde bulunmaktayız. Ancak, yıl sonunda gıda ve enerji dışı enflasyonun orta vadeli hedefe yakın gerçekleşeceğini vurgulamak isterim."

"FAİZDE TEMKİNLİ İNDİRİM"E DEVAM MESAJI

Reel sektörün "şok" faiz indirimi taleplerine karşılık vermeyen Para Politikası Kurulu, erkene alınan "ölçülü ve temkinli" indirim sürecinin, piyasa faizlerini aşağı çektiği, küresel riskleri azalttığı ve orta vadeli enflasyon hedefine yakınsamayı sağladığını bildirerek, bu politikanın devam edeceği mesajını verdi.

Merkez Bankası bünyesindeki Para Politikası Kurulu'nun 16 Ekim'de yaptığı ve 0.50 puanlık faiz indirimi kararı alınan toplantısının özeti yayımlandı. Kurul'un, faiz indirim sürecinin erkene alınmasının orta ve uzun vadeli faizlerin belirgin şekilde düşmesine yol açtığı ve yüzde 4'lük enflasyon hedefine ulaşmada küresel riskleri azalttığı tespitiyle "ölçülü indirim" sürecine devam kararı aldığı bildirildidi. Bu karardan sonra da kısa vadeli faizlerin düzeyinin enflasyondaki düşüşü desteklemeye devam ettiğini vurgulayan Kurul, temkinli ve ölçülü faiz indirimleri ile enflasyonun orta vadeli hedefe yakın gerçekleşme olasılığının yüksekseldiği değerlendirmesinde bulundu.

EYLÜL ENFLASYONU

Yıllık enflasyonun Ağustos ayındaki geçici yükselişin ardından Eylül'de düşüş eğilimini sürdürdüğü belirtilen açıklamada, taze sebze ve meyve fiyatlarındaki dalgalanmaların, aylık enflasyon oranlarının öngörülebilirliğini güçleştirdiği belirtildi. İşlenmiş gıda ürünleri fiyatlarında ise mevsim normalleri üzerinde seyreden hava sıcaklıkları ve kuraklığın yanı sıra Ramazan döneminin de etkisiyle son aylarda hızlı artışlar görüldüğüne işaret edilen açıklamaya gore, gıda fiyatlarındaki bu seyir gıda dışı enflasyon göstergelerinin önemini artırdı.

Enerji grubu fiyatları, petrol fiyatlarındaki yükselişin de etkisiyle Eylül ayında önceki aylara kıyasla daha yüksek oranda artmasına rağmen, yılın ilk dokuz ayında enflasyondaki düşüşe destek verdi. Ancak, yakın dönemde enerji grubunda elektrik ve su gibi kalemlerde fiyat artışları gündeme geldi. Kurul, bu artışların yıllık enflasyon üzerindeki yansımalarının geçici olacağını değerlendirdi.

HİZMET ENFLASYONUNDA YAVAŞLAMA SÜRÜYOR

Hizmet enflasyonundaki yavaşlama Eylül ayında güçlenerek sürdü. Söz konusu yavaşlama Temmuz ayından itibaren belirginleşti ve son üç ayda hizmet grubu yıllık enflasyonu 2,5 puan geriledi. Özellikle, kira ve lokanta-oteller alt gruplarının yıllık artışındaki gerileme öne çıkmakla birlikte, yavaşlama eğiliminin hizmet fiyatlarının geneline yayıldığı dikkat çekti. Kiranın yıllık artış oranı yılbaşından bu yana 3 puan gerilerken, ulaştırma hizmetleri yıllık enflasyonundaki gerileme 5 puana ulaştı.

Parasal sıkılaştırmanın etkileri özel kapsamlı göstergeler üzerinde belirgin olarak görüldü. Enerji, işlenmemiş gıda ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ile altın hariç tutularak hesaplanan özel kapsamlı TÜFE göstergesinin (ÖKTG-H) mevsimsellikten arındırılmış aylık değişimlerindeki yavaşlama, enflasyonun ana eğilimindeki düşüş yönlü seyrin sürdüğüne işaret etti.

Buna göre, enerji ve gıda fiyatları ile yönetilen/yönlendirilen fiyatlara ilişkin risklere rağmen güçlü parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkileriyle enflasyonun düşmeye devam edeceği tahmin edildi.

İÇ TALEPTE YAVAŞLAMANIN ARDINDAN TOPARLANMA GELDİ

Tüketim talebinin yılın üçüncü çeyreğinde toparlanmaya başladığı ve toplam talep kompozisyonunun yurt içi talep lehine değişmekte olduğu görüldü. Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre, yurt içine yapılan beyaz eşya satışları ile tüketim malları ithalatı Temmuz-Ağustos döneminde, otomobil yurt içi satışları da yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki döneme göre hızlı artışlar sergiledi.

Kurul, bu gelişmelerin, ekonomide bir ısınmadan çok iç talepte 2006 yılının ikinci yarısından itibaren görülen birikimli yavaşlamanın ardından gelen bir toparlanmayı yansıttığı değerlendirmesinde bulundu. Reel tüketici kredisi kullanımı çeyreklik artış oranları, geçmiş dönemlere kıyasla bir ölçüde yükselmiş olmakla birlikte hala iç talebin güçlü olduğu dönemlerin altında seyretti. Benzer şekilde, otomobil yurt içi satışları da yılın üçüncü çeyreğindeki toparlanmaya karşın halen göreli olarak düşük düzeylerde gerçekleşti.

Temmuz-Ağustos döneminde sanayi üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5 artarken, mevsimsellikten arındırılmış veriler bu dönemde bir önceki çeyreğe göre bir miktar artış olacağına işaret etti. Tüketime ilişkin talep koşullarını yansıtan alt sektörlerden mobilya üretiminin, son dönemdeki toparlanmaya rağmen, iç talebin kuvvetli olduğu geçen yılın ilk yarısındaki düzeylerine henüz ulaşmadığı gözlendi.

İhracat hızlı artış eğilimini korurken yurt içi talepteki toparlanma ve YTL'deki güçlenme eğilimi, Haziran-Ağustos döneminde ithalat büyümesinin ihracat artış oranının üzerinde gerçekleşmesine neden oldu. Bu çerçevede yılın ikinci yarısında net ihracatın GSYİH büyümesine katkısının negatif olacağı tahmin edildi.

Özel kesim yatırım ve tüketim talebinde toparlanma işaretleri görülürken, dış talebin büyümeye katkısının azaldığı ve toplam talep koşullarının enflasyondaki düşüş sürecine verdiği desteğin sürdüğü vurgulandı. Bu eğilimin devam etmesi bekleniyor.

KARAR, FAİZLERİ AŞAĞI ÇEKTİ

Faiz indirim sürecinin erkene alınmasının orta ve uzun vadeli faizlerin belirgin şekilde düşmesine yol açtığı ve yüzde 4'lük enflasyon hedefine ulaşılmasına ilişkin küresel ekonomideki gelişmelerden kaynaklanabilecek aşağı yönlü riskleri azalttığı bildirildi.

Bu doğrultuda Kurul'un, kısa vadeli faiz oranlarındaki ölçülü indirim sürecine bu toplantıda da devam edilmesine karar verdiği vurgulandı. Bu karardan sonra da kısa vadeli faizlerin seviyesinin enflasyondaki düşüşü desteklemeye devam ettiğini vurgulayan Kurul, faiz indirimlerinin temkinli ve ölçülü tutulduğu mevcut duruş çerçevesinde enflasyonun orta vadeli hedefe yakın gerçekleşme olasılığının yüksek olduğu değerlendirmesinde bulundu.

BİR SONRAKİ İNDİRİM

Kurul, bundan sonraki olası faiz indiriminin zamanlaması ve miktarının küresel piyasalardaki gelişmelere, dış talebe, kamu harcamalarına ve orta vadeli enflasyon görünümünü etkileyen diğer değişkenlere bağlı olarak belirleneceğini belirtti. Bir diğer ifadeyle, önümüzdeki dönemde alınacak para politikası kararları ve yeni verilere göre şekilleneceğini bildirdi.

(ANKA)