'Muhafazakârlığı korkuyla yaramayız'

Sosyolog Pınar Selek, kadın hareketinin en önemli aktivistlerinden biri. Yeniden toplumsal araştırmalar üzerinden yoğunlaşan Selek, Amargi Kadın Akademisi'nin de kurucularından. 'Birikim'in feminist hali' olarak nitelendirilen Amargi dergisini yayımlayan ekipte de yer alıyor. Ancak sosyal çalışmalarından çok Msır Çarşısı patlamasıyla gündeme getirildi. Sekiz yıl boyunca suçsuzluğunu ispat etmek için çalışan Selek, polisin 'Bombaya dair bir bulgu bulunmadı' raporlarına rağmen 1998 yılında tutuklandı. İki buçuk yıl cezaevinden yattıktan sonra Adli Tıp'ın patlamanın tüpten kaynaklandığını tespit etmesi üzerine serbest kalan Selek, geçen yıl da beraat etti. Ancak Yargıtay, davayı bozdu ama esastan değil usulden. Bu nedenle sonucun pek değişmesi beklenmiyor. Duruşmaları yeniden başlayan Selek ile türban sorununu, modern kadınların gerçekten yaşamlarına müdahale edileceği korkusunu yaşayıp yaşamadığını, son yıllarda yükselişe geçen kadın muhalefetini ve davanın hayatından götürdüklerini konuştuk.

- Amargi feminist bir dergi ama çok ciddi konuları ele alıyor. Başörtüsü, militarizm, yoksulluk...
- Türkiye'de çeşitli kadın dergileri yayımlandı. Bunlar oldukça önemli birikim yarattı. Fakat biz farklı bir ihtiyaca cevap vermek, feminizm penceresinden hayata bakmak istedik. Çünkü feminizm; kadınla erkek arasındaki ilişkiyi çözümleyerek, buradan bir yöntem ve etik geliştiren bir felsefi bakış açısıdır. Bu nedenle feminizmi bilmeden milliyetçiliğin, şiddetin ve de yaşadığımız toplumsal travmaların çok da anlamlandırılamayacağını hissettik. Cinsiyetçilik birçok ilişkiyi etkiliyor. Türkiye'de bir fikir birikimine ihtiyaç var. Fikir tartışmaları çok yapılamıyor. Daha çok politik tartışmalar, kişisel suçlamalar ön plana çıkıyor. Var olan durumu, gerçeği analiz edip bu alanda şiddetsiz bir çatışma yürütmek, kafa yorarak, emek harcayarak bir çatışma yürütmek çok fazla gerçekleşmiyor. Biz de "Feministler olarak böyle bir şey yapalım," dedik ve Amargi'yi çıkarttık.

- Tüm ekip kadınlardan mı oluşuyor?
- Evet. Dağıtım ağını da kadınlar yapıyor. Kitapevlerine gönderiyoruz. Dağıtım şirketleriyle çalışamıyoruz çünkü gücümüz yok. Yine de 2 bin satıyoruz. Bağımsız bir örgütüz, arkamızda herhangi bir siyasal güç veya şirket yok. Üstüne üstlük bir de feminist bir dergi. Ama abonelerimizin yüzde 30'u erkek. Üniversitelerde referans olarak gösteriliyor dergimiz. Feminist bakışın ne kadar önemli olduğunu ve buna ihtiyaç olduğunu gördük. Şimdiye kadar altı sayımız çıktı, çok da yazı yağıyor. Erkekler de yazı gönderiyor ama onların yazılarına yer vermiyoruz. Ama bazı erkeklerin çektiği fotoğrafları yayımladık.

- Neden sadece fotoğraflar?
- Şimdilik öyle yaptık. Kadınlara öncelik veriyoruz. Kadınlar yeterince yazıyor ve analiz yapıyor. O anlamda pozitif ayrımcılık yapıyoruz. Türkiye'de bu kadar kargaşa varken düşünsel ağırlıklı bir analiz dergisine bu kadar ilgi olması bizi çok şaşırttı. Bu durum güç veriyor, umutlandırıyor. Feminizm herkese lazım. Türkiye'de biraz daha demokratik biraz daha güçlü, özgür olmak isteyen kadın, erkek herkes için gerekli. Feminizm gözlüğünden yaşamın tüm deneyimlerine bakabiliyorsun. Kadınlık ve erkeklik birçok kültür üretiyor. Bu deneyimler üzerinde kafa yormak sonradan milliyetçiliği, militarizmi, sakatlara karşı yaklaşımı, çocuklarla ilişkiyi anlayabilmek açısından önemli. Dergide militarizmi, şiddeti, başörtüsünü ele aldık. Başörtüsü konusunu kadınlar değil erkekler tartışıyordu. Feminist bir çerçevede başörtüsünü kadınlara tartıştırdık. Amargi Kadın Akademisi'nin kurucularından olan Selek, yeni projeler üzerinde çalışıyor.