'Yüznumara'yı Türkler uydurmuş!

Yüznumara kelimesini ilk duyduğumda çocuktum. Çocuğum ya... Misafirlerin yanında "Çişim geldi" deyince, (ki hatırlarsınız Tarkan bir davette, Deniz Akkaya polis çevirmesinde aynı iki kelimeyi kullanmıştı) rahmetli anneannem Süreyya, hafif kaşları çatık, "E gitsen ya yüznumaraya" dediydi. Ne yüznumarası ya! Annem Mualla tam cevap verecekken, teyzem Necla atıldı: "Koş kızım tuvalete, altına yapacaksın!" Koştum tuvalete, aklımda yüznumara... Tamam anladık; yüznumara tuvalet demekti de, ne alaka? Gel zaman git zaman, 20 küsur yıl geçti, Nezih Kuleyin yazdığı 'Hayat İçin Bir Kahve Molası' kitabında beni aydınlattı. Meğer yüznumara lafı, bizim 'şey' yememizmiş... Kuleyin'in anlattığına göre; Fransa'ya giden Cumhuriyet kuşağı Türkler, zengin olmadıkları için Paris'te iki ya da üç yıldızlı otellerde kalıyor. O tarihlerde de tuvaletler odalarda değil, katlarda birer tane. Tuvalet kapılarında da, oda kapılarının numaralarıyla karışmasın diye, numarasız anlamına gelen '00' yazılı. Fransızca'da ise numarasız kelimesinin anlamı 'sans numero'... Bizimkiler bu 'numarasız' anlamına gelen 'sans'ı Fransızca'da yüz anlamına gelen 'cent' ile karıştırıp (her iki kelime de 'san' diye okunuyor çünkü) Fransızlar'ın 'numarasız'ını, yüznumara yapıyor. Kuleyin, bu açıklamanın altına eklemiş: "Kimse 'Kardeşim, biz buralara yüznumara diyoruz ama o zaman neden üstüne '00' yazıyoruz' diye sormuyor. Herhalde sorulmuş olsa da yanıtı hazır: Aslına bağlı kaldık!" Yaa... Nezih Kuleyin, Notos Kitap'tan çıkan kitabında, bunun gibi birçok kelimenin keşfine çıkmış. Misal; 'safsata' sözcüğünün kökü MÖ 5. yüzyıla dayanıyormuş ve sofistlerin çektikleri nutuklar için söyleniyormuş... Misal; garsona 'bol soğanlı bir piyaz' ya da 'piyaz istiyorum, soğansız' demek yanlışmış çünkü piyaz zaten soğan demekmiş... Misal; cumartesi de aslında haftanın ilk günüymüş... Ama bunun nedenini açıklamayacağım. Nasıl olsa kitaptan okursunuz!