Şekerim düşünce ne yemeliyim?

4 yıldır insülin kullanıyorum. Yoğun bir tempoda çalıştığım için düzensiz besleniyorum. Sonuçta sık sık doktora gidip doz ayarlaması yaptırmam gerekiyor. Beslenmemde nelere ağırlık vermeliyim? Halit K./Isparta

Türkiye'de şeker hastalığı çok yaygındır. Hastalığın şaşırtıcı yanı kişilerin önemli bir kısmının hastalıklarının farkında olmadan yaşamalarıdır. Şeker ciddi bir hastalıktır ve ihmal edilmemelidir. Bunun için hastalığınızı iyice anlamanız, onu iş yaşantınıza adapte etmenizi kolaylaştırır. Böylelikle sık sık kan şekeri düşüklüğü yaşamayabilirsiniz. Sorular aracılığıyla şekeri ayrıntılı bir biçimde anlatmak isterim. Temponuza göre yiyeceklerinizi doktorunuzla birlikte belirleyin.

* Şeker hastalığı nedir? Eğer şekeriniz varsa vücudunuz insülin üretemez veya bunu kullanamaz. İnsülin, sizi hayatta tutan enerjiyi şekerden almanızı sağlayan bir hormondur. Birkaç çeşit şeker hastalığı vardır ve en önemlileri Tip 1 ve Tip 2 olarak adlandırılır.

TİP 2 TEHLİKESİZ Mİ?

* Tip 1 nedir? Çoğunlukla çocuklar ve gençlerde görülür. Bu türde vücut yeterli insülin üretemez ve insülin iğnesi kullanılması gerekir. Sık idrara çıkma, açlık hissi, yorgunluk, görme bozuklukları, çok susama, aşırı kilo kaybı ve sinirlilik belirtileriyle kendini gösterir.

* Tip 2 kimlerde görülür? Şeker hastalarının çoğunluğu bu türdendir. Genellikle 45 yaş ve üzeri, ailesinde şeker hastalığı bulunan, fazla kilolu, egzersiz yapmayan ve kan yağları yüksek kişilerde ortaya çıkar. Gebelikte şeker hastalığı çıkan kadınlarda da diyabet gelişebilir. Bu türünde vücut yeterli insülin üretemez veya yeterince kullanamaz. Tedavisinde şeker ilaçları, bazen insülin iğneleri, özel bir diyet ve düzenli egzersiz işe yarar.

* Belirtileri neler? Tip 1'de görülen belirtilerinden herhangi birinin yanı sıra sık sık enfeksiyon geçirme, zor iyileşen yara ve kesikler, eller ve ayaklarda uyuşma ile karıncalanmalar, tekrarlayan deri, diş eti ve idrar yolları enfeksiyonları şeklindedir.

* Şeker kontrolünü nasıl yapmalıyım? Günlük şeker takipleri ve kan seviyesinin iyi kontrolü en önemli adımlardır. Eğer tedavi edilmezse şeker hastalığı, çok yüksek kan şekeri düzeyleri ve ciddi kalp, göz, böbrek ve beyin hastalıklarına yol açar.

* Kan şekerim düşerse? Şeker hastalarında, az yemek yemek, fazla insülin veya şeker ilacı kullanmak yüzünden kan şekeri düzeylerinde düşmeler görülebilir. Bu yüzden doktorunuzun beslenme ve ilaçları kullanma önerilerine harfiyen uymanız önemlidir. Düşük şeker belirtileri; titreme, sersemlik, açlık hissi, soğuk terleme, baş ağrısı ve ciltte solukluktur. Ruh halinde ani değişmeler, anormal el-kol hareketleri, dalgınlık ve ağız çevresinde uyuşmalar da görülür.

* Hangi pratik önlemler sağlıklı? Kan şekeri seviyelerinizin normal sınırlar içerisinde kalmasına gayret edin. Bu sizin kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlar ve sağlıklı kalmanıza yardım eder. Doktorunuz ne sıklıkla şeker kontrolü yapmanız gerektiğini söyler. Bunun en kolay yolu evinizde kendi şekerinizi ölçmenizdir. Piyasada çok uygun fiyatlarda otomatik şeker ölçme cihazları satılıyor. Bir çizelge tutmak işinizi kolaylaştırır. Kan şekeri, karbonhidrat veya protein içeren herhangi bir yemekle yükselir. Toz veya küp şeker de bir karbonhidrattır. Suni tatlandırıcılar ise değildir ve şekeri yükseltmez. Sadece tat verirler ve çok düşük kalori içerirler.

SPORU DA EKLEYİN

Dengeli beslenin. Doğru miktarda sağlıklı yiyecekler hem şekeri hem de kilonuzu kontrol etmeye yarar. Vücut her gün dört ana gıdadan çeşitlere ihtiyaç duyar; sebze ve meyveler, tahıllar, süt ürünleri ve et, balık, tavuk ve yumurta. Ancak çok fazla yağ ve kolesterol şeker hastaları için zararlıdır. En fazla yağ, kırmızı et, süt ürünleri, yumurta sarısı, tereyağ, nebati yağlar ve tatlılarda bulunur. Düzenli egzersiz de çok faydalıdır. Kan şekerini düşürür, fazla kilolarınızı vermenize yardımcı olur.