İştah kabartan 600 milyon YTL'lik pasta

BAŞLARKEN
Neredeyse tek "sosyal faaliyeti" televizyon izlemek olan Türk insanı kültürel olarak kendi yaşantısına örf ve adetine yakın gördüğü yerli televizyon dizileriyle yatıyor, onlarla kalkıyor. Avrupa Yakası ile kahkahalara boğuluyor, Kurtlar Vadisi'yle Türkiye'nin siyasi ve mafyatik gündemini izliyor, Bıçak Sırtı'yla rüyalar âlemine dalıyor. Ailenin bir arada izleyebileceği formatta hazırlanan diziler, hayatımızda öylesine etkili ki, dizinin repliklerine göre espri yapıyor, yayın akışına göre yemek saatlerini ayarlıyor, eş dost ziyaretlerinin günlerini belirliyoruz. Herkesin bir dizisi, herkesin kendisiyle özdeşleştirdiği bir dizi kahramanı var. SABAH hayatımızın ayrılmaz bir parçası yerli televizyon dizilerinin dosyasını açıyor. Yapımcılar, starlar, set işçileri, yayıncı kuruluş yöneticileri dizi dünyasını ve onun bilinmeyen sırlarını anlatıyor. Kimler bu işin ceremesini çekiyor kimler sefasını? Yıllık 600 milyon YTL'nin üstünde paranın döndüğü, starların haftada 70 bin en vasıfsız işçilerin 500 YTL kazandığı sektörde herkes şikâyetçi, herkes dertli. Hepsi ve daha fazlası, arkası yarın yayınlanacak 32 kısım tekmili birden "Hayatımız Dizi" yazı dizisinde...

Her şey TRT'nin 1975 yılında Müjde Ar'ı üne kavuşturan Aşk-ı Memnu dizisini siyah beyaz ekranlara taşımasıyla başladı. Beyaz perdeden beyaz cama geçişle başlayan furya bugün özel sektörün elinde devasa bir sektöre dönüştü. Öyle ki, TV'de yılda kaç yeni yerli dizi yayına girdiği sorusuna net yanıt verebilecek kimse yok. Reyting yarışında başarısız olanlar ya da yorgun düşenler gözlerinin yaşına bakılmadan yayından kaldırılıyor. En çok izlenen televizyon kan a l - ları atv, Kanal D, Show TV ve Star, yeni yayın döneminde 22'si yeni, toplam 44 yerli diziyle izleyicilerin karşısına çıktı. Bunlardan dördü ilk aylarını görmeden yayından kaldırıldı. Yapımcılar, tüm ulusal kanallardaki yeni dizilerle bu rakamın bir yıl içinde 100 ila 130 arasında değiştiğini söylüyor. Bu rakamlara tekrar eden diziler dahil değil. Medya Takip Merkezi'nin rakamlarına göre, 2007'nin ilk sekiz ayında yeni, eski ya da tekrar olarak atv'de 35, Fox'ta 34, Show'da 37 yerli dizi gösterildi.

3'TE 2'Sİ DİZİLERDEN
TNS Piar adlı araştırma şirketinin yaptığı bir araştırmaya göre; Türk halkının yüzde 87'si yerli dizileri izliyor. Hal böyle olunca yerli diziler, TV kanallarının iştahını kabartıyor. RTÜK standarına göre, yayıncı kuruluş 90 dakikalık bir dizinin içine dört reklam kuşağı sokabiliyor. Eli yüzü düzgün yüzde 7.5'in üstünde reyting yapan bir dizinin tek bölümü kanala 500 bin dolara kadar gelir getirebiliyor. Aslına bakılacak olursak, televizyon kanalları finansmanlarının yaklaşık üçte ikisini prime time (televizyonların en çok izlendiği 20- 23 arası) saatlerinde yayınlanan dizilere borçlu. Diğer bir deyişle TV'ler dizi yarışına girmeye mahkumlar. Dizi piyasası yıllık 600 milyon YTL'nin üstünde ciro yapan dev bir pazar. Bir dizi filminin tek bir bölümü ortalama 100 ila 150 bin YTL'ye mal oluyor. Büyük bir starın oynamadığı kaliteli bir dizi için yapımcının bölüm başına en 175 bin YTL'yi gözden çıkarması gerekiyor. Bir dizide teknik ekibinden oyuncusuna, set asistanından montajcısına yaklaşık 70 kişi çalışıyor. Film ekibinden yaklaşık 35-40 işçi sette arka planda görev yapıyor. Genelde dört senarist diziyi yazıyor, yedi stüdyo elemanı montaj, kurgu seslendirme işleriyle uğraşıyor, üç kişi ise ofisle saha kadrosu arasında ilişkiyi sağlıyor.

ÜCRETLER DEĞİŞKEN
Dizilerin başlangıçta ortalama 15 kişilik bir oyuncu kadrosu oluyor, bu sayı yeni karakterlerin diziye eklenmesiyle 22'ye çıkıyor. Genco gibi üniversite ortamında geçen bol figüranlı dizileri saymazsak her bölümde yüz kadar figüran kullanılıyor. Set işçileri ve oyuncular zor koşullarda haftada 5-6 gün 15-16 saat çalışıyor. Setteki en ucuz işçi haftada 350 ila 500 YTL arası kazanıyor. Ücretleri Türkiye ortalamasının üstünde olsa da işleri düzenli değil. Her an işsiz kalabilirler. Senaristler ise dizinin cirosunun yüzde beşini kendi aralarında paylaşıyorlar. En çok izlenen TV kanalları, yapımcılara, dizi başına 180 ila 220 bin YTL arasında ücret ödüyor. Başrol oynayan çok tanınmamış bir dizi oyuncusu bölüm başına haftada 3 ila 10 bin YTL kazanıyor. Kurtlar Vadisi ve Aliye gibi çok tutan dizilerin starlarının ücretleri ise haftada 25 ila 70 bin YTL'ye kadar varabiliyor