'Hastayım ama yine de oruç tutmak istiyorum!'

Ramazan'da oruç tutacak kişilerin sağlık sorunlarını dikkate almasını söyleyen Doç. Dr. Murat Saruç rahatsızlığı olanların sorularını yanıtladı.

* Ramazan'da, reflü şikayetleri olanlar neler yapmalı? Oruç tutarken iftarda yüksek kalorili ve yağlı yiyeceklerden kaçınmak, reflü olasılığını azaltır. Ayrıca iftarda az miktarda yiyerek, iftardan üç saat kadar sonrasına küçük bir öğün eklemek de mideyi aşırı doldurmayı önler. Sahurda hafif yiyecekler yemek ve hemen yatmamak, gece reflülerini engeller. Reflü için doktorunuzun kullanmanızı söylediği ilacın da iftarda ve sahurda alınması, gün boyu aç kalan ve yüksek miktarda asit salgılayan midenizin asit salgısını azaltır. Sigara ve alkol alınmaması, çikolata, kahve, biberli, yağlı baharatlı yiyeceklerden uzak durulması da önemli yarar sağlar.

ALKOLİKLER İÇİN FIRSAT

* Midesinde gastrit veya ülser olanlar oruçtan ne ölçüde etkilenir? Özellikle mide şikayetleri olanların, daha önce mide ülseri veya kanaması geçirmiş olan kişilerin, oruç tutmaya başlamadan önce mutlaka bir gastroenterolog ile görüşmelerinde fayda var. Kontrollerin yapılmadığı durumlarda oruç tutulması, ciddi mide ve on iki parmak bağırsağı kanamalarına neden olabilir ve istenmeyen sonuçlar doğabilir. Ramazan ayı süresince ağrı kesiciler ve aspirinin kullanımı da özen ister.

* Oruç tutmak karaciğeri etkiler mi? Özellikle kronik karaciğer hastalığı (hepatit) olan kişiler, oruç tutmaya başlamadan önce doktor kontrolünden geçip, doktorun önerilerine göre hareket etmeli. İftarda ve sahurda yediklerimize çok dikkat etmeli, gereğinden fazla yemek yerine, dengeli ve ölçülü miktarlarda beslenmeye özen göstermeliyiz. Alkole bağlı karaciğer, pankreas hastalıkları bulunan alkol bağımlısı kişilerin, Ramazan ayında yapılacak destekle alkolden uzaklaşmaları sağlanabilir. Bu durum, alkole bağlı karaciğer hastalığı gelişmiş kişiler için çok büyük bir kazanç.

* Oruç tutarken hangi durumlar karın ağrısına neden olabilir? Unutulmaması gereken nokta; Ramazan'da ortaya çıkan karın ağrılarının da nedeninin belirlenmesi ve tedavi edilebilmesi için doktora başvurulması gerektiği. Ramazan'da da akut apandisit, bağırsak tıkanıklığı veya delinmesi gibi acil tedavisi gerekli olabilecek ve her zaman karşılaşılabilecek durumların görülebileceğini kesinlikle akıldan çıkarmamak gerekiyor.

* Ramazan ayında hangi hastalıklar bulantı ve kusmaya neden olur? Solunum yolu enfeksiyonundan, beyin ve kulak ile ilgili hastalıklara, hormonal hastalıklardan, diğer enfeksiyon hastalıklarına kadar uzanan birçok nedeni var. Ramazan'da uzun bir açlık dönemi sonrası iftarda fazla gıda alınması nedeniyle bulantı ve kusma görülebilir. En sık rastlanılan nedeni; gastrit, mide veya on iki parmak ülseri, besin zehirlenmeleri, safra kesesi iltihabı veya pankreas iltihabı gibi durumlar.

DOKTOR ONAYI ŞART

* Kabızlığı önlemek için neler yapılmalı? Yiyecekler dengeli olarak seçilir, yeterince çiğ sebze ve meyve tüketilir, unlu gıdaların kepek içermelerine özen gösterilirse bağırsak düzensizlikleri giderilebilir. Dengeli ve sağlıklı beslenmenin ana kurallarına uyulduğunda, yeterli su içildiğinde, sorunun çözülmesi mümkün.

* Safra kesesi ile ilgili ne gibi problemler yaşanabilir? Uzun süren açlık sırasında safra kesesi içinde kalan safra koyulaşır, akışkanlığı azalır ve yeni taşların oluşumu arttırır. Safra kesesinde taşın bulunması hazımsızlığa, çok miktarda yağ içeren besinlerin yenmesi karın ağrısına, bulantı ve kusmaya neden olabilir. İftarda yenilen çok miktardaki besinden sonra şiddetli karın ağrıları ve 'akut kolesistit' denilen safra kesesi iltihapları ortaya çıkabilir. Bu gibi durumlarda zaman kaybetmeden doktora başvurulmalı.

* Pankreas hastalığı olan, oruç tutabilir mi? Bu kişiler oruç tutmadan önce mutlaka doktorlarından onay almalı. Safra kesesinde oluşan taşların safra kanalına düşmesi, pankreasta iltihaba neden olarak istenmeyen durumlara yol açabilir. Doktor izni olmadan kronik pankreatit hastalarının oruç tutmaması, tutacakların ise önerilere sıkı sıkıya bağlı kalmaları, insülin düzeylerinin ayarlanması ve pankreas enzim takviyesi yapılması gerekiyor.

* Oruç tutmaya başlamadan önce neler yapılmalı? Önceden belirlenmiş yemek borusu, mide, bağırsak, karaciğer, safra kesesi veya pankreas hastalığınız varsa; mutlaka doktorunuz ile görüştükten sonra oruç tutmaya başlayın. Doktorunuz, durumunuzu değerlendirmek için bazı incelemeler yapabilir veya tedavinizde değişiklikleri gerekli görebilir. Böylece; oruç tutmanızın sağlığınız açısından mümkün olup olmadığı, oruç tutarken nelere dikkat etmeniz gerekeceği ya da ortaya çıkabilecek ne tür durumları önemli olarak algılamanız gerektiği belirlenecektir.