Kamu harcadı, özel frene bastı, büyüme % 3.9'da kaldı

Aralıksız büyüme serisini 22'nci çeyreğe taşıyan Türkiye ekonomisi, 2007 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 3.9 büyüdü. Ancak iç tüketimin 2001 yılının ilk çeyreğinden bu yana ilk kez düşmesi, geçen yılın ikinci çeyreğindeki yüzde 9.3'lük büyümenin yarattığı baz etkisi ve faiz artırımları son 3 yılın (16 çeyrek) en düşük oranlı büyümesini beraberinde getirdi. Düşük kurun etkisiyle milli gelir 428.5 milyar dolarlık bir ekonomi haline gelirken kişi başına gelir 5 bin 800 doları aştı.

TÜKETİCİ KORKTU
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Nisan-Haziran 2007 dönemi büyüme verilerini dün açıkladı. Gayri safi milli hasıla (GSMH) ikinci çeyrekte yüzde 3.9 ile piyasa tahminlerine yakın çıktı. Nisan-Haziran 2007 arasında cari fiyatlarla 148.1 milyar YTL, 1987 sabit fiyatlarıyla 38.9 milyon YTL'lik bir gelir yaratıldı. Dolar bazında ise GSMH 110.2 milyar dolar oldu. Yılın ilk altı ayı sonunda cari fiyatlarla GSMH 277.4 milyar YTL olurken dolar bazında 201.8 milyar dolara ulaştı. Büyümenin dikkat çeken gelişmeleri harcamalar cephesinde yaşandı. Öncelikle iç talepteki daralmanın ikinci çeyrek rakamlarına da yansıdığı gözlendi. Verilere göre, genel seçimler öncesi cumhurbaşkanlığı seçiminde yaşanan gerginlik vatandaşın özellikle dayanıklı tüketim malları olmak üzere tüketim harcamalarında daralmaya neden oldu. Tedirgin tüketicilerin harcamalarını daraltmasıyla özel nihai tüketim harcamaları 2001'in ilk çeyreğinden sonra ilk kez yılın ikinci çeyreğinde düştü ve yüzde 0.3 daraldı.

KAMUYLA BÜYÜME
Otomobil, beyaz eşya gibi dayanıklı tüketim malı harcamalarında yüzde 9.3'lük daralma oldu. Yılın ilk çeyreğinde de azalan dayanıklı tüketim harcamaları diğer harcama kalemleriyle dengelendiği için özel tüketim harcamaları yüzde 2 artmıştı. Tüketimdeki daralmayı önleyen gıda ve içki harcamalarındaki yüzde 3.9'luk büyüme ile enerji ulaştırma ve haberleşme harcamalarındaki yüzde 6.6'lık artış oldu. Harcamayı tüketim cephesinde sırtlayan ise kamu oldu. Seçim öncesi kesenin ağzını açan kamuda, maaş ve ücret dışında kalan cari harcamalar yüzde 13.8 büyüdü. Artış kamu yatırımlarında yüzde 33.9'lara ulaştı. Kamuda bina dışı inşaat harcamaları yüzde 47.1 gibi inanılmaz bir büyümeye imza attı. Bina ve makine teçhizat yatırımları ise yüzde 18'in üzerinde büyüdü. Bu dönemde özel sektör yatırımlarındaki büyüme ise yüzde 6.9'da kaldı. Bu gelişmeler gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) ikinci çeyreğinde yüzde 3.9 artmasını sağladı.