Çocuklar uzlaşma ve işbirliği ile terbiye edilir

Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV), Erken Çocukluk Eğitimi Birim Koordinatörü Canan Erman ve Baba Destek Birimi Koordinatörü Hasan Deniz, anne ve babalara çocuklarında istenmeyen davranışlar yerine olumlu davranış geliştirmenin yöntemini anlatıyorlar:

* Yaşının özelliklerini bilin: Çocuğun içinde bulunduğu dönemin gelişimsel özelliklerini bilerek beklentiler oluşturmak gerek. Örneğin, üç yaşına kadar çocuklar başkaları ile uyumlu bir şekilde oynayamaz. İki yaşındaki çocuklarını başka çocuklar ile oynamaları için bir ortam yaratmaya çalışan aileler hayal kırıklığına uğrar. Aynı şekilde iki yaşında bir çocuk ile yemeğe gidildiğinde onun uzun süre yerinde oturmayacağı bilinmeli. Çünkü bu iki durumda çocuğun yaş döneminden beklenilmeyecek becerilerdir.

* Çocuk gözüyle bakın: Çocuklarının davranışlarını kendi standartları ile değerlendirmeye kalkışan yetişkinler zor anlar yaşar. Örneğin, iki yaşında topunun arkasından sokağa fırlayan bir çocuk veya dört yaşında "ödünç aldım" diyerek arkadaşının evinden sormadan oyuncak getiren çocuğu yetişkinin anlaması zor olabilir.

* Kendi çocuğunuzu tanıyın: Herhangi bir disiplin yöntemi belirli bir yaş aralığı için önerilebilir, ama anne babalar zaman içerisinde bazı yöntemlerin çocuklarında etkili olmadığını veya bazı yöntemlerin ise etkili olduğunu keşfedeceklerdir.

* Davranışını anlamaya çalışın: Aileler çocuklarının davranışlarının nedenlerini anlamaya çalışırlarsa, oluşan olumsuz bir davranışı değiştirmek için ne yapabileceklerini bulabilirler. Örneğin çocuk yemek yemiyorsa belki çok yorgundur, belki hastalanmak üzeredir veya başka bir sıkıntısı vardır.

* İhtiyaçlarının farkına varın: Örneğin, bir anne evden bir an önce çıkmak, çocuğu da oyuncakları ile oynamak istiyor olabilir. Çocuk aniden kaldırılıp götürülürse, annesine zorluk çıkartabilir. Onun isteği oyuncakları ile oynamaktır. Anne çocuğunun yanına gidip, gitme nedenlerini açıklayıp, oyuncaklara çocuğu ile veda ederse çocuk daha az tepki gösterecektir.

* Ritmine ayak uydurun: Anne babanın kendi düzenleri uğruna çocuk ile mücadeleye girmeleri yerine, onun ritmini gözetmeleri önemlidir. Örneğin, dışarı çıkma zamanının çocuğun yorgun/ aç olduğu saatlere veya uyku zamanına denk getirmemeli.

* Diğer dikkat edilmesi gereken noktalar ise şunlar: Güvenli ve tutarlı olun. Kural ve sınırları koyun. Örnek olun, Seçenek sunun. Açıklama yapın. Çözüm yolu gösterin. Üç yaşından büyük çocukların neden-sonuç ilişkisi kurmasını sağlayın.