Türkiye'deki kuraklık, Meksikalıların işine yaradı

Türkiye'de kuraklığa bağlı olarak kekik üretiminin büyük ölçüde azalması ve fiyatların aşırı yükselmesi, bütün dünyadaki alıcıları Meksika'ya yöneltti.

Türk kekiğinden daha az kaliteli ve üçte biri fiyatında olan Meksika kekiğine gelen taleplerin artması üzerine Meksikalılar, kekik üretim alanlarının artırılması için harekete geçti.

Geçtiğimiz yıllar ortalamasına göre yılık 10 bin ton civarında kekik üretimi yapılan ülkede, bu yıl 50 bin ton kekik üretimin yapılacağı tahmin ediliyor.

Bu pazarda söz sahibi olmak isteyen Meksikalı tüccarlar, üretim alanlarının genişletilmesi amacıyla kültür kekikçiliği uygulamasının daha geniş bir yüzölçümüne yayılması için yeni projeler üretiyor.

Önemli ihraç ürünlerinden bir tanesi olan kekikte, Türkiye dünya kekik ticaretinin yaklaşık yüzde 70'ini elinde tutuyor. 1999 yılı verilerine göre Türkiye'den 16 milyon 556 bin 474 dolar değerinde 7 bin 639 ton drog kekik ve yaklaşık 606 bin 655 dolar karşılığında 68 ton kekik yağı ihracatı yapıldı.

Türkiye kekik ihracatında özellikle son on yılda belirgin bir artış göstererek, kapasitesi yıllık 13 bin ton olan dünya pazarının 10 bin tonluk bölümünü eline geçirdi.

Dünya talebinin artmasına rağmen, Türkiye'deki kuraklık nedeniyle hem dağdan toplanan hem de tarlada yetiştirilen kekikte bu yıl yaklaşık yüzde 40'lık üretim daralması bekleniyor.

Bu tablonun da ihraç edilen ürün miktarında yüzde 30'luk düşüş yaşanacağını tahmin ediliyor. Türk firmaları ellerinde bulunan bu pazarı kaybetmemek amacıyla kekiğin tarlada üretimi için de projeler üretmeye başlarken, rakipleri de boş durmuyor.

Dünya pazarında en çok talep gören kekik türü olan ve "İzmir Kekiği" olarak bilinen tür, Ege ve Akdeniz sahil şeridinde yetişiyor.

Türkiye'de fiyatların aşırı yükselmesi nedeniyle çözüm arayışlarına giren alıcılar, Meksika'da yetiştirilen düşük kaliteli ve fiyatı İzmir kekiğine göre üçte bir oranında olan kekik türüne yöneldi.

Türkiye'den ağırlıklı olarak kekik ithal eden ülkelerin başında gelen Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, İtalya ve Kanada gibi ülkelerden gelen taleplerin artması üzerine, Meksikalı firmalar gelen talepleri geri çevirmemek için çözüm arayışlarına girdi.

Geçtiğimiz yıllar ortalamasına göre yılık 10 bin ton gibi Türkiye ihracat rakamları seviyesinde üretim yapılan ülkede, kalite düşüklüğü nedeniyle ürünler elde kalıyordu. Piyasayı yakından takip eden ve son 2 yıldır Türkiye'deki kuraklık nedeniyle fiyatların yükseldiğini gören Meksikalı üreticiler, bu yıl hedeflerine ulaştı. Bir yıl gibi bir süre içerisinde üretim kapasitelerini 50 bin tona çıkarılınca, Meksika dünya kekik piyasasında söz sahibi haline geldi. Ülkede kekik üretim alanlarının genişletmeyi hedefleyen üreticiler, kültür kekikçiliği uygulamasının daha geniş bit yüz ölçümüne yayılması için yeni projeler üretiyor.

Türkiye'de kekik fiyatlarının 2 yıl önce 1 YTL olduğunu hatırlatan Kütaş A.Ş.'nin tedarikçisi işadamı Ercan Aldı, kuraklık nedeniyle rakamın geçen yıl 2,5-3 YTL iken bu yıl 7-8 YTL'ye yükseldiğini söyledi.

Aldı, Türkiye'de kültür kekikçiliğinin en fazla yapıldığı Denizli de kuraklık nedeniyle yüzde 50'lere varan bir rekolte kaybının olduğunu kaydederek Türkiye'den ihraç edilen kekik miktarının 3-4 bin tonun dağ köylerinden karşılandığının altını çizdi.

Bu yıl yeterince yağış alamadığını belirten Aldı, "Yağış olmayınca kekikler fazla büyümedi. Dağ köylerinde de istediğimiz kadar kekik temin edemiyoruz." dedi.

(CHA)