Sinema yazarlarının en iyi 10 yönetmeni

Martin Scorsese / Ergin Ertan
'Köstebek'le Oscar'ı kaptı, en iyisi o...
Listenin ilk sırasında bu 2007 Oscar töreninde 'En İyi Yönetmen' ödülünü alan Martin Scorsese yer alıyor. Engin Ertan'a göre zaten bu, isim açıklanmadan önce Francis Ford Coppola, George Lucas ve Steven Spielberg'in ödülü vermek için sahneye çıkmasıyla anlaşılmıştı. Yıllardır 'En İyi Yönetmen' seçilmesi beklenen Scorsese, ödülü bir türlü kucaklayamamıştı. Nihayet 40 yıllık kariyerinde muradına 'Köstebek' filmi ile erdi. Kimilerince Amerikan Sineması'nın en parlak dönemi olan 70'lerde filmleriyle göz doldurdu. Amerika'yı anlamak ve anlatmak gibi bir derdi olan Scorsese'nin 'Taksi Şoforü', 'Kızgın Boğa' isimli filmleri onun en iyi yapıtları arasında...

Ingmar Bergman / Murat Erşahin
Öldü ama hala yüreğimizde yaşıyor
Sinema yazarı Murat Erşahin'in 'Yaşayan 10 önemli yönetmen' listesinin en iyisi Ingmar Bergman... Çünkü o 'her şeyiyle' bir sanatçı. Erşahin şöyle anlatıyor Bergman'ı: "Bizi arifsiz hüzünlere sürüklerken, durup düşünmemizi sağladığı zaman, ölüm, hayat, insan ve Tanrı gibi ciddi kavramları anlattığı için... 'Zindan' ve 'Susuzluk' gibi intiharı ve yalnızlığı işleyen filmlerinin yanı sıra kadınları anlattığı filmleri de izlemeye değer. Mesela; 'Yaz Oyunları', 'Kadınların Bekleyişi' gibi...

Michelangelo Antonioni / Alkan Avcıoğlu
İtalyan Sineması'na yeni bir soluk getirdi
Oylarla belirlenen yönetmenler listesinde üçüncü sırada ise Michelangelo Antonioni yer alıyor. İtalyan Sineması'nda 1960 yılında çektiği 'Macera' isimli filmle yeni bir sinema dili arayışının müjdesini veren Antonioni, klasik dramaturjiyi reddeden, mekanı da başkarakterleri kadar önemseyen diyaloğu ve dramatik aksiyonu ikinci plana itti. İzlenmesi gereken kült filmleri 'Batan Güneş', 'Kızıl Çöl' ve 'Yolcu'...

Jean-Luc Godard / Engin Ertan
Sıçramalı kurgusu herkese örnek oldu
Modern sinemadan bahsederken 'Fransız Yeni Dalgası'nı ve elbette Jean-Luc Godard'ı anmamak mümkün değil. Engin Ertan anlatıyor: 1960 yapımı ilk uzun metraj filmi 'Serseri Aşıklar'ın sıçramalı kurgusu bugün reklam filmlerinden video kliplere, pek çok yerde karşımıza çıkıyor. Yeni Alman Sineması, Amerikan Bağımsızları ve daha sayısız akım da Godard'ın izini sürüyor. Unutulmaz filmleri arasında 'Haftasonu', 'Her Şey Yolunda' ve 'Marie' sayılabilir.

David Lynch / Kutlukhan Kutlu
Sıralamanın tam ortasında sıradışı biri
Kutlukhan Kutlu'nun yazmayı tercih ettiği David Lynch sıralamanın tam ortasında yer aldı. İşte Kutlu'nun cümleleriyle ünlü yönetmen: 'Mavi Kadife' ve 'İkiz Tepeler' gibi filmler çekerken, bir taraftan da kendini hiçbir şekilde 'Hollywood dışı' bir yönetmen olarak tanımlama ihtiyacına girmiyordu. Kafasındaki sinema, fikirlerden ve imgelerden ibaretti. Edebiyat ve dramanın gereklilikleriyle değil, sinemanın saf görselişitsel gücüyle donanmış olduğuna inanıyordu. Daha 1977'de ilk uzun metrajıyla ortaya çıktığında, bu meylini de ortaya koydu. Sinema tarihinin en ilgi çekici ilk filmlerinden olan 'Silgi Kafa', son derece tuhaf ve depresifti. Lynch bu filmde bir öykü anlatmaya değil, bir deneyim yaşatmaya çalışıyormuş gibiydi; filmi izlemek birinin rüyasını izlemek gibiydi. David Lynch'in izlemeden geçilmeyecek filmleri arasında 'Kayıp Otoban', 'Muholland Çıkmazı' ve 'Fil Adam' bulunuyor.

F. Ford Coppola / M. Emir Eren
Kült filmlerin efsane yönetmeni
Sinemanın kült filmlerine imza atan Francis Ford Coppola 'Baba' serisi, 'Kıyamet' ve 'Siyam Balığı' gibi birçok yapıma imza attı. Yönetmeni Emir Eren anlatıyor: Filmlerinin ayrılmaz bir parçası olarak kendisini ortaya koyduğunu, bu filmlerin Coppola'dan ayrı düşünülemeyeceğini idrak etmek zor değil. Coppala her daim bu iddialı duruşuyla dikkat çekiyor. Kızı Sofia Coppola'yı da beyazperdeye kazandıran Coppola'nın yukarıda belirttiğimiz filmlerine ilaveten 'Caz Dünyası'ni kaçırmayın!

Peter Greenaway/ Emrah Kolukısa
Sinemasında her tür sanatı kullanıyor
Peter Greenaway'ın sinema sanatını üç isimle özetlediğini söyleyen Emrah Kolukısa anlatıyor: Ona göre Serguei Eisenstein sinemayı yaratmış, Orson Welles mükemmelleştirmiş, Jean- Luc Godard öldürmüştür. Söyleşilerde sık sık 'Sinema ölmüştür' diyor. Greenaway sineması; söz, müzik ya da resim' gibi sayısız konu başlığı türetebiliniyor. Filmleri arasında 'Sayılarla Boğulmak' bulunuyor.

Michael Haneke / M. Emir Eren
Filmleri rahatsız edebilir ama izlenir...
Michael Haneke'nin dünyanın genel hal ve gidişatıyla ilgili yoğun biçimde kafa yoran bir yönetmen olduğunu söyleyen Eren anlatıyor: Bu özelliklere sahip onlarca yönetmenin arasından sıyrılıp, son 20 yılda dünya sinemasının en önemli figürlerinden biri haline gelmesiyse, fikirlerini sinema dahilinde şahsına münhasır bir biçimde ifade ediyor o. Şiddet sahnelerini izleyiciye açık açık gösteren bir yönetmen olarak biliniyor. Onun filmlerini, sadece rahatsız edici filmler olarak tanımlamak işin kolayına kaçmak olmasına rağmen, çoklukla bu yapılıyor... Saklı'yi ve 'Piyanist'i izleyin!

Theo Angelopoulos / İlhan Yurtsever
Kasvetli filmlerin ünlü yönetmeni
Theo Angelopoulos, yüksek tempolu kurgu ya da alabildiğine diyalog kullanımı gibi izleyicilere anlamsız, hatta itici gelebilecek bir sinema anlayışına sahip. İlhan Yurtsever'e göre onun kasvetli sineması her zevke hitap etmiyor, yalnızca küçük bir azınlığa sesleniyor. Zira Angelopoulos, benzeri zor bulunur bir sinema yapmasının yanında, görüntünün en etkili anlatım araçlarından biri olduğunu düşünüyor. 'Ulis'in Bakışı' ve 'Kumpanya' mutlak izlenmeli!

Steven Spielberg / Uygar Şirin
İçgüdüleri kuvvetli kötü film çekemez
Bu listede Steven Spielberg'in ayrı bir yeri var. Çünkü Uygar Şirin'e göre listenin 'ana akım sinema'dan gelen tek yönetmeni o. Köpekbalığı 'Jaws'ın hikayesini öyle bir anlattı ki, filmi sıkılmadan herkese izlettirdi. Sinemada içgüdüsel ve sezgisel bir yeteneğe sahipti. New York Times yazarı A. O. Scott'ın deyişiyle "Her zaman mükemmel filmler çekmese de, kötü film çekmeyi başaramaması" bu özelliğinden geliyor. 'Azınlık Raporu', 'E.T' en bilinen yapımları...