Süte kuraklık zammı

Türkiye'nin büyük bölümününde hissedilen kuraklık, süt üretimini de olumsuz etkiledi, süt fiyatları tırmanışa geçti.

Süt işleme fabrikalarının yoğun alım yaptığı bölgelerde üretimde geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 25'e varan oranda düşüş yaşandı.

Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) Başkanı Erdal Bahçıvan, süt üretiminde düşüş gözlendiğini, bunun alım fiyatlarına yüzde 15-20 artışla yansıdığını belirtti.

Üretim düşüşünün daha ne kadar süreceğini tahmin etmenin güç olduğunu dile getiren Bahçıvan, ''Üretim düşüşünün Ramazan ayı öncesine rastlaması kötü oldu. Gıdada hareketliliğin en yüksek olduğu bu dönemde süt alım fiyatlarına gelen zammın raf fiyatlarına yansıması kaçınılmaz hale geldi. Bazı firmalar fiyatlarını artırmaya başladı. Asıl artış Eylül ayı itibarıyla yaşanacak. Üretimde nasıl bir seyir izlenecek, bunu görmek zor, bu nedenle sektörün geleceğiyle ilgili de şu an için bir şey söyleyemiyoruz'' dedi.

Bahçıvan, bir süredir kampanyalarla artırılmaya çalışılan süt ve süt ürünleri tüketiminin, bu fiyat artışı nedeniyle düşmesinden endişe ettiklerini, firmaların pazarı daraltmamak için karlarından fedakarlık ederek zam oranını en alt seviyede tutmaya çalışacağını kaydetti.

ÜRETİM BÖLGELERİNDE DURUM

Türkiye'nin en büyük süt üretim bölgeleri arasında yer alan Küçük Menderes Havzası'nda kuraklık nedeniyle süt verimi düştü.

Yer altı suyunun çekilmesi sonucu silajlık mısır üretiminin azaldığı, kaba yem fiyatının geçen yıla göre iki kata yakın oranda arttığı ve günde ortalama 1400 ton ton sütün üretildiği havzada, üretimin 1200 tona gerilediği bildirildi.

Üretimdeki düşüş nedeniyle her yıl Temmuz ve Eylül ayında belirlenen fiyatta da denge bozuldu. Temmuzda belirlenen 50-55 YKr'lik fiyat bir ay geçmeden yaklaşık 5 YKr zamlanarak 55-60 YKr seviyesine yükseldi.

Bölgenin en büyük alıcıları arasında yer alan Tire Süt Kooperatifleri Birliği Başkanı Mahmut Eskiyörük, yörenin en önemli geçim kaynağı olan süt hayvancılığının, yer altı sularının çekilmesiyle büyük tehdit yaşadığını savundu.

Üretilen kaba yemin bu yıl ihtiyaca cevap vermeyeceğini ifade eden Eksiyörük, şunları kaydetti:

''Bir çok işletme, hayvanlarına verdiği yemi kısmak zorunda kaldı. Bu da üretimin düşmesine neden oluyor. Düşüşün süreceğini tahmin ediyoruz. Süt fiyatları da doğal olarak tırmanışa geçti. Geleneksel fiyat dengesi bu yıl bozuldu. Fiyatların tüketiciye kadar ulaşması kaçınılmaz. Yem bulamayan bazı işletmeler, hayvan satmaya başladı. İlk kez süt fiyatı arttığı halde hayvan fiyatları düşüyor. Yem sıkıntısı devam ederse hayvanların mezbahaya yönlendirilmesi söz konusu olacak.''

Eskiyörük, bir an önce yer altı suyunu besleyici göletlerin yapılması halinde gelecek yıldan itibaren hayvancılığın kalıcı zararlar göreceğini sözlerine ekledi.

YONCA FİYATLARI DA ARTTI

Türkiye yonca üretiminin yüzde 9'unu karşılayan Konya'nın Karapınar ilçesinde de yonca fiyatında hızlı bir artış yaşanıyor.

Karapınar Ziraat Odası Başkanı Hikmet Bozaklı, kuraklık sonucu ''kaba yem açığı'' nedeniyle ülkenin dört bir yanından yonca talebi geldiğini söyledi.

Karapınar'daki üreticinin taleplere yetişmekte zorlandığını ifade eden Bozaklı, ''Karapınar'ın üretimi gelen talebi karşılayamaz. Fiyatlarda artış kaçınılmaz. Tarla çıkışı yoncanın kilogram fiyatı 17 YKr seviyesinden 25 YKr'ye ulaştı. Tüketici ne oranda etkilenir bilmiyoruz ama bu artış, süt fiyatlarına yansıyacaktır'' dedi.

'İNEKLER STRESE GİRDİ'

Yaşar Holding Gıda Grubu Başkan Yardımcısı Hasan Girenes, kuraklığın yanında aşırı sıcakların da süt verimini etkilediğini söyledi.

Girenes, yem çeşidine göre fiyatların yüzde 19 ile yüzde 37 arasında zamlandığını, yem kalitesinin de düştüğünü, bunun ürün verimini doğrudan etkilediğini kaydetti.

Sıcaklığın hayvanların konforunu da etkilediğini, özellikle 25 derecenin üzerinde hayvanların strese girdiğini belirten Girenes, bunun süt veriminde düşüşe neden olduğunu söyledi.

Süt üretiminin yüzde 15 oranında azaldığını ve üretici fiyatlarının da yüzde 15-20 oranında arttığını kaydeden Girenes, fiyat artışında dünya süt tozu talebindeki artışın da etkili olduğuna işaret etti.

ETTE DURUM

Et üretiminde de kuraklık nedeniyle mera besisinde sürelerin kısaldığını, hayvanların erken elden çıkarıldığını belirten Girenes, şu bilgileri verdi:

''Yem hammaddeleri ve saman bulma problemi yaşanıyor. Saman geçen sene 0,10-0,13 YTL arasındayken şimdi 0,20-0,23 YTL civarında. Kuraklık nedeniyle kış sezonunda fiyatların 0,35 YTL'ye çıkması bekleniyor. Özellikle doğu bölgelerinde üreticiler, maliyetleri yükselince hayvanlarını erken dönemde kesmeye zorunlu kalıyor. Karkas fiyatlarında geçici gerileme yaşansa da son 1 ayda et arzındaki daralma ile fiyatlar yüzde 5-10 arasında arttı. Yıl sonuna doğru ve önümüzdeki yılın başlarında arzda daralma ve fiyat artışının sürmesi bekleniyor. Tüm bu gelişmelerin hayvancılık sektöründe daralmaya sebep olacağı tahmin ediliyor.''

AA