Mühendislerden küresel ısınmaya 'ev' çözümü

Dünyanın en önemli sorunlarından birisi olan küresel ısınma, önlem alınmazsa, önümüzdeki dönemde tüm hayatımızı olumsuz etkilemeye başlayacak. Makine Mühendisleri Odası (MMO), enerji tasarrufu potansiyelinin ekonomiye kazandırılması ve küresel ısınma ile mücadeleye katkıda bulunmak amacıyla üyeleri için "Enerji Verimliliği ve Tasarrufu Kılavuzu" hazırladı. Günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası olan fırın, ocak, buzdolabı, çamaşır, bulaşık makinesi, ısıtma cihazları ve ulaşım araçlarını kullanırken alınacak küçük önlemler ile enerji verimliliği ve tasarrufunun sağlanmasına önemli katkılarda bulunuyor. MMO Başkanı Emin Koramaz, Enerji Verimliliği Kanunu çerçevesinde, enerji verimliliği konusunda etkin programların geliştirilmesi ve uygulanması, enerji verimliliği konusunda bilinç oluşturulması ve geliştirilmesi, enerji maliyetlerinin ülke ve aile ekonomisi üzerindeki yükünün hafifletilmesi ve değeri yaklaşık 4 milyar YTL olan enerji tasarrufu potansiyelinin ülkeye kazandırılmasının amaçlandığını kaydetti.

Tüketim yüzde 5 artıyor
Enerji Verimliliği ve Tasarrufu Kılavuzu'na göre, Türkiye'de 2006 yılında yaklaşık 93 milyon ton petrole eşdeğer birincil enerji tüketildi ve enerji tüketimi her yıl yaklaşık yüzde 5 civarında artıyor. Tüketilen bu enerji, ağırlıklı olarak üç ana sektörde, sanayide, binalarda ve ulaşımda kullanılıyor. Binalar bu tüketimde yüzde 30 civarında pay alıyor ve enerji ısıtma, aydınlatma ve elektrik cihazlarının çalıştırılması amacıyla kullanılıyor. Yapılan araştırmalar binalarda tüketilen enerjiden an az yüzde 30 tasarruf sağlanabileceğini gösteriyor. Kılavuza göre günlük hayatın ayrılmaz parçası olan ısıtma, aydınlatma ve ulaşım ihtiyacını karşılarken, buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, fırın ocak gibi cihazları kullanırken ve satın alırken dikkatli seçim yaparak hem çevrenin korunmasına, hem de bütçeye ciddi katkılar yapabilmek mümkün. Kılavuzda yer alan önlemlerden bazıları şöyle:

Tam kapasite çalışan makine tasarrufu arttırıyor
* Çamaşır makinenizi her zaman tam kapasitede çalıştırın.
* Yüksek sıcaklık gerekmedikçe bulaşıkları, 50-55 derecede yıkayın.
* Ütü yapmadan önce çamaşırlarınızı düzgün şekilde askıya asın. Bu, çamaşırlarınızı ütülerken daha az elektrik harcamanızı sağlar.

Ev aletlerinde 'A' grubunu tercin edin
* Ev aleti satın alırken "A"' işaretli olanların verimli olanlar olduğunu hatırlayın.
* Televizyon, müzik seti, DVD gibi cihazlarınızı düğmesinden kapatın. Cihazlar üzerindeki ''stand by'' ışıkları cihazınızı kullanıma hazır bekletir, ancak 1 Watt harcadığı kabul edilirse yılda 8.7 kWh enerji tüketir.

Binalarda yüzde 50 tasarruf
* Binaların yalıtılmasıyla yüzde 25-50 oranlarında yakıt tasarrufu sağlanabiliyor.
* Sızdırmazlığı ve ısı geçirgenliği iyi sağlanmış pencerelerle, yaklaşık yüzde 15-20 oranında enerji tasarrufu sağlanabiliyor.
* Pencere camlarının 12 milimetre aralıklı çift cam yaptırılması durumunda camlardan oluşacak ısı kayıpları yarı yarıya azalıyor.
* Kışın içinde yaşanılan ortam sıcaklıları, oturma odaları için 19-21 derece arası, yatak odası için 16-18 derece arasında.
* Ortam sıcaklığındaki 1 derecelik azalma, yakıt tüketiminin yüzde 5-7 arasında azalmasını sağlıyor.
* Yazın soğutulan hacimlerin sıcaklıklarının dış hava sıcaklığından 10 dereceden fazla fark oluşturmamasına dikkat edilmesi gerekiyor.
* Kışın ısınmak için radyatör sıcaklığını oda sıcaklığına göre ayarlayan termostatik radyatör vanaları, ilk yatırım maliyetleri pahalı olmasına karşın, yılda yüzde 15-20 civarında enerji tasarrufu sağlıyor.

Suya güneş enerjisi formülü
* Sıcak su üretimindeki en ekonomik sistem güneş enerjisidir.
* Sıcak suyun 40-50 derecenin üzerinde ısıtılması enerji kaybına yol açar ve gereksizdir.
* Damlatan, sızıntı yapan muslukları ve rezervuar veya sifonları onarın veya yenisi ile değiştirin. Değeri bir bardak su bedeli bile olmayan bir conta değişikliği, onlarca metre küp su kaybının ve kabarık su faturalarının önüne geçecektir.
* Klasik musluklar yerine kolay ve kısa sürede açılıp kapatılan kademeli ve hatta su tasarruflu olarak tanımlanan muslukları kullanın.
* Diş fırçalama ve sabah temizliği sırasında musluk sürekli açık bırakılırsa gereksiz miktarda su israf edilmiş olur.
* Açık ve yayvan kapta su ısıtmayın. Su ısıtmak için çaydanlık veya kapalı kapları tercih edin.
* Bulaşıklarını yıkamak için bulaşık makinesi kullanıyorsanız, yıkanacak kaplardaki yemek artıkları su ile temizlemek yerine peçece veya bezle sıyırın.
* Çift kademeli rezervuar kullanın.

Dekorasyon farkıyla enerji tasarrufu
* Evinize eşya alırken ya da evinizin dekorasyonunu yaparken açık renkleri tercih edin.
* Çubuk florasanlar normal ampullere göre yüzde 40-50, kompakt florasanlar ise yüzde 75-80 daha verimlidir. Yani 100 Watt'lık bir ampul yerine 20 Watt'lık bir kompakt florasan ampul kullanarak aynı ışığı sağlayabilmek mümkün.
* Aydınlatmayı okuma, çalışma ve güvenlik için gerekli alanlarda yoğunlaştırın. Diğer alanlardaki aydınlatmayı azaltın.
* Mekan uygunsa düşük güçlü birden fazla lamba yerine, yüksek güçte tek bir lamba kullanılması, daha verimli bir aydınlatma sağlar.

Mikrodalga fırın daha az enerji harcıyor
* Mikrodalga fırınlar normal fırınlara göre yüzde 50-60 daha az enerji tüketiyor.
* Fırında, bir yerine birden fazla yemek pişirmeye çalışın.
* Yiyeceklerinizi pişirirken düdüklü tencere kullanın.
* Cam ve seramik kaplar, kızartma ve pişirme sıcaklığını 15 derece düşürüyor.
* Yiyeceklerinizi ağzı açık kaplarda pişirmeyin.

Tüketilen enerjinin yüzde 30'u buzdolabına
* Buzdolabı yılın her günü 24 saat çalışan tek aygıttır. Evde tüketilen enerjinin de yüzde 20-30'u buzdolabının çalışması için harcanır. Bu nedenle gereksiniminizden daha büyük kapasitede buzdolabı veya derin dondurucu almayın.
* Buzdolabının kapı contalarını kontrol edin. Conta, dolabın içi ile kapısı arasındaki sızdırmazlığı sağlar.
* Buzdolabını, fırın ve radyatör gibi ısı kaynaklarından uzak bir yere koyun, sıcak kaynaklarla arasında en az 30 santimetre boşluk bırakın.