"Darbe an meselesi... Menderes idrak edemiyor, ordu yönetime el koyabilir"

Gelelim 24 Mayıs 1960'ta darbeye 3 gün kala Washington'da yapılan Ulusal Konsey Toplantısı'na... CIA Başkanı Allen Dulles toplantıda "Darbenin artık an meselesi" olduğunu bildiriyor. Zabıtlardan okuyalım: "Menderes ile İnönü arasında kan davasına dönüşen kişisel kavga anayasal bir krize dönüştü. Öğrenci gösterileri arttı. Artık öğrenci olmayanlar da ayaklanmaya katılıyor. Bazı askerler bile gösterilere katılıyor. Türk ordusu ile polis arasında düşmanlık, kin ve husumet oluştu. Ordu ikiye bölündü. Yüksek rütbeli subaylar hâlâ hükümete sadık durumdalar. Ama alt kademedekiler hükümet ile muhalefet arasında bölündüler. Göründüğü kadarıyla Menderes, hoşnutsuzluğun boyutlarını idrak edemiyor. Durum daha da kötüleşebilir ve sonuçta ordu yönetime el koyabilir." Belgelerde, Washington'un 2 gün kala artık "Darbe" sonrası senaryoları bile tartışmaya başladığını gördüm. 25 Mayıs 1960'ta Washington'daki toplantıda CIA Başkanı aynen şöyle diyor: "Türkiye'deki durum gerçekten çok rahatsız edici bir hal aldı. Artık olayların yaratacağı sonuçları tartışmalıyız." Kısacası, Amerikan belgeleri, Washington'un darbe sonrası senaryoları tartışmaya başladığı sırada bile Menderes'in hâlâ tank seslerini duyamadığını gözler önüne seriyor.