Sakızda birleşme olursa rekabet ortadan kalkar mı?

Türkiye'de faaliyet gösteren ve 'Dandy' sakızları ile ün yapan 'Falım' ile 'First' sakızlarını da üreten Intergum firması, 450 milyon dolar bedel ile İngiliz gıda devi ve aynı zamanda ülkemizdeki Kent şekerlemenin de sahibi olan Cadbury Schweppes'e satılıyor. Ancak bu satışa Rekabet Kurumu izin verirse, bu devir işlemi hukuki geçerlilik kazanacak.
Intergum grubu Dandy ile piyasaya girip 'Falım' ve 'First' ile son yıllarda markalı sakız üretmeye başlayan ve başta ABD olmak üzere AB ülkelerinin market zincirlerinin raflarını sakızları ile süsleyen önemli bir Türk markası haline geldi. Türkiye pazarında 250 milyon dolarlık yıllık ciroya sahip olduğu ve her yıl yüzde 10 dolayında büyüdüğü görülüyor . Öte yandan İntergum firmasını satın alacak olan İngiliz gıda devi Cadbury Schweppes ise, yıllık 14 milyar dolar ciroya sahip bir firma. Yıllık işletme kârı 1.8 milyar dolar olan Cadbury de çalışan sayısı 50 bin ve dünyadaki 200 ülkede faaliyet gösteriyor.
Türkiye'da faaliyet gösteren 'Falım' ve 'First' üreticisi Intergum'un ülkedeki pazar payı yüzde 46. Pazarda faaliyet gösteren Cadbury'nın payı ise yüzde 14 dolayında olduğu belirtiliyor. Bu birleşme gerçekleşirse Türkiye'deki sakız pazarında Cadberury'nın payı yüzde 60 olacaktır. Bu durumda Rekabet Kanunu' nun tarif ettiği ' hakim durumun güçlendirilmesi' söz konusu olabileceği göz ardı edilmemesi gerekir.. Yani sakız pazarında birleşmeden sonra bu firma yüzde 60'lık pazar payı ile tekel diye tabir edilebilen hakim durum yaratmış olabileceği düşüncesindeyim.
4054 sayılı rekabetin korunması hakkında kanun un birleşme ve devralmaları öngören 7.maddesi ve bu maddeye dayanılarak çıkarılan 1997/1 nolu tebliğe göre devralma sonrası hâkim durum yaratıp yaratmayacağını dikkate alarak ya izin verecek ya da izin vermeyecektir.
İlgili tebliğ bakın ne diyor? Kurul, bildirilen birleşme veya devralmaya, gerekli gördüğü diğer tedbirlerin alınması ve bazı yükümlülüklere uyulması koşuluyla izin verebilir. Ancak, bir hâkim durum yaratan veya mevcut bir hâkim durumu güçlendiren ve bunun sonucunda ülkede veya bir bölümünde etkin rekabeti önemli ölçüde engelleyen birleşme veya devralmaların kanuna aykırı olduğu kabul edilir ve bunlara izin verilmez.
Açıkçası yasal mevzuat şunu diyor: Bu birleşme sonrasında sakız pazarında ülkede hakim durum yaratacaksa izin verilmez. Rekabet Kanunu'nun yerleşmiş içtihatlarını dikkate aldığımda, kanımca yüzde 60'lık pazar payı hâkim durum yaratabilir.