Piyasada yabancı üstünlüğü

Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliğinin (TSPAKB) raporunda, yerli yatırımcının giderek hisse senedi piyasasından çıktığı belirtilerek, yerli fonlar içinde portföyü en büyük olan 10 fonun 278 milyon YTL'lik, 10 yabancı fonun ise 5,8 milyar YTL'lik hisse senedi portföyü taşıdığı bildirildi.

TSPAKB tarafından hazırlanan Türkiye Sermaye Piyasası 2006 Raporu'nda, aracı kuruluşlar, sermaye piyasası ve yatırımcılara dair analizlere yer verilerek, geçen yıl sermaye piyasasında yaşanan gelişmeler ve makro ekonomik değerlendirmeler ele alındı.

Raporda, İMKB'nin, 2005 yılında karşılaştırılan ülkeler arasında en yüksek getiriyi sağlayan borsa konumunda bulunduğu, geçen yıl ise Uluslararası Borsalar Örgütüne üye 61 ülke içerisinde İMKB'nin, dolar bazında yüzde 6 değer kaybı ile en yüksek zarar eden borsa olduğu belirtildi.

Türkiye'de piyasa değerinin milli gelire oranının gerilediği, önceki yıl GSYİH'in yüzde 44'üne denk gelen piyasa değerinin 2006'da yüzde 41'e düştüğü ifade edilen raporda, hisse senedi devir hızının en yüksek olduğu ülkelerin Güney Kore ve Türkiye olduğu, Türkiye'nin devir hızının yüzde 125'ten yüzde 138'e yükseldiği bildirildi.

2006'da hızla düşen yatırım fonlarının büyüklüğünün diğer ülkelere kıyasla çok düşük kaldığı belirtilen raporda, yatırım fonlarındaki daralma ve tahvil-bono kesin alım-satım işlemlerindeki düşüş dikkate alındığında yatırımcıların geçen yıl repoya yöneldiği, repo işlemlerinin 2006'da yüzde 29 artış gösterdiği kaydedildi.

Günlük ortalama işlem hacminin 1 milyar dolara yaklaştığı ve işlem gören şirket sayısının 322 adetle en yüksek seviyesine ulaştığı ifade edilen raporda, 2006 yılında 1 milyar dolara yakın tutardaki toplam 19 adet halka arzın yüzde 52'sinin yabancı yatırımcılara yapıldığı belirtildi.

Son 10 yılın toplamında ikincil halka arzlarda yurt içi yatırımcıların payının yüzde 35, yurt dışı yatırımcıların payının ise yüzde 65 olarak gerçekleştiği kaydedilen raporda, geçen yıl hisse senedi sahibi olan yerli yatırımcıların hesap sayısının 14 bin adet, yabancı yatırımcıların da 640 adet arttığı bildirildi.

YABANCI FONLARDA VE YABANCI TÜZEL KİŞİLERDE ARTIŞ

Raporda, yabancı fonların hesap sayılarında yüzde 21'lik artış olduğu ve Türkiye'deki hisse senetlerine yatırım yapmış yabancı fonların sayısının 877'den bin 61'e çıktığı belirtilerek, sayıca benzer bir artışın yabancı tüzel kişilerin hesabında görüldüğü, bu kişiler arasında, hesabında hisse senedi bulunanların sayısının yüzde 14 artışla bin 358'e yükseldiği kaydedildi.

Yerli yatırımcının giderek hisse senetleri piyasasından çıktığı, son 8 yılın 6'sında yerli yatırımcıların düzenli olarak hisse senedi portföylerini azalttığı ve yine son 8 yılın 7'sinde yerli yatırımcıların getirisinin düzenli olarak yabancı yatırımcıların üzerinde olduğu ifade edilen raporda, yükselen piyasada alım yapan yabancıların ortalama maliyetlerinin yükseldiği, dolayısıyla getirilerinin de düşük kaldığı ifade edildi.

Raporda, toplam hisse senetlerinin sadece yüzde 1,1'inin yerli yatırım fonlarında olduğu ve yerli gerçek kişilerin toplam hisse senetlerindeki paylarının 2006 sonunda yüzde 21'e gerilediği kaydedilerek, yerli bireysel yatırımcıların toplam hisse senedi portföylerinin 15,7 milyar YTL olduğu, ilk 10 kişide ise 1,3 milyar YTL'lik hisse senedi bulunduğu bildirildi.

206 adet yerli fonun portföy büyüklüğünün 801 milyon YTL, 988 adet yabancı fonun ise 20,6 milyar YTL olduğu, yerli fonlar içinde portföyü en büyük olan 10 fonun 278 milyon YTL'lik, 10 yabancı fonun ise 5,8 milyar YTL'lik hisse senedi portföyü taşıdığı kaydedildi.

YABANCILARIN YATIRIMI YERLİLERİN YAKLAŞIK 3 KATI

Raporda, İMKB'deki yerli ve yabancı toplam 922 bin 600 bireysel yatırımcının 15,9 milyar YTL'lik portföyleri bulunduğu, bu tutarın Borsa'daki toplam hisse senetlerinin yüzde 21'ine denk geldiği ifade edilerek, 919 bin kişi civarındaki yerli yatırımcıların portföyleri 15,7 milyar YTL iken, 3 bin 800 yabancı gerçek kişinin portföyünün 187 milyon YTL, yerli yatırımcının ortalama hisse senedi portföyünün 17 bin 122 YTL, yabancı bireylerin ise bunun yaklaşık 3 katı, 48 bin 928 olduğu bildirildi.

Yerli yatırımcıların yüzde 83'ünün portföyünün 10 bin YTL'nin altında kaldığı ve bu gruptaki yatırımcıların ortalama portföy büyüklüğünün bin 318 YTL olduğu vurgulanan raporda, İMKB'de yabancı yatırımcıların saklama payının 3 yılda yüzde 51'den yüzde 68'e yükseldiği ve 2003'de yüzde 9 olan işlem hacmindeki paylarının da yüzde 20'ye çıktığı kaydedildi.

Raporda, yabancı yatırımcıların 2006'ya 33,8 milyar dolarlık portföy değeri ile girdiği, 1,7 milyar dolarlık daha yatırım yaptığı ve yılı 35,1 milyar dolarlık portföy değeriyle bitirdiği ifade edilerek, yıllık portföy değer
düşüşünün ise 473 milyon dolar olduğu belirtildi.

1999 yılından itibaren piyasaya 11,8 milyar dolar net yabancı sermaye girişi olduğu ve bunun 10,7 milyar dolarının son 4 yılda gerçekleştiği kaydedilen raporda, 2000-2002 yılları arasındaki kriz ortamında önemli ölçüde zarar eden yabancıların, 2003'ten itibaren başlayan yükseliş ile 2005 yılında zararlarını kapattığı ifade edildi.

Yabancı yatırımcı işlem hacminin en yüksek Mayıs 2006'da olduğu ve yabancı yatırımcıların geçen yılın 8 ayında net alıcı, 4 ayında net satıcı konumunda bulundukları kaydedilen raporda, yabancı fonların Merkezi Kayık Kuruluşundaki hisse senetlerinin yüzde 27'sine sahipken, yerli fonların ancak yüzde 1'ine sahip olduğu, 100 yabancı fonun hisse senetlerinin yüzde 20'sini elinde tuttuğu da belirtildi.