Kariyer kadınına yumurta bankası

Kadınlar için yumurta bankası ve tüp bebek tedavisinde tıp dünyası sürekli yeni adımlar atıyor. Antalya'da gerçekleştirilen 6. Akdeniz Ülkeleri Üreme Tıbbi Derneği'nin yıllık toplantısına başkanlık yapan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Üreme Endrokrinolojisi, Kısırlık ve Tüp Bebek Ünitesi Sorumlusu Prof. Dr. Timur Gürgan; en yeni bilimsel gelişmelerle ilgili olarak sorularımızı yanıtladı:

* Yumurta bankası Türkiye'de kurulabilir mi?
Şu anda kanser tedavisi olup yumurtalıklarını kaybetme riski bulunan kadınların yumurtalarını saklama hakları var. Ancak diğer kadınların yumurtalarını saklamasına yönelik yasalarda ayrıca bir açıklama bulunmuyor. Oysa laboratuvar ortamlarımız bunu yapmak için uygun. Bir de modern yaşamla birlikte kadınların kariyer ve eğitim için evliliklerini çok ileri yaşlara ertelemesi sonrasında yumurta kalitesi azalıyor. Oysa 28- 35 yaş arasında yumurta bankasında saklama imkanı; kadınların kaliteli yumurtalarını ilerleyen yıllarda kullanarak sağlıklı bebekler dünyaya getirmesini sağlar. ABD, İspanya, İngiltere, Polonya ve Belçika'da evli olsun yada olmasın her kadının böyle bir hakkı var. Yumurta vitrifikasyonu yöntemiyle 2 ila 20 yıl arasında yumurtalar saklanabiliyor.

ERKEĞE İHTİYAÇ YOK

* Kadınlar erkeğe ihtiyaç duymadan anne olabilir mi?
Elbette; sadece kadınlar değil aynı zamanda erkekler de kadınlara ihtiyaç olmadan baba olabilecek. Bilim adamları olarak biz; etik, moral, sosyal ve kanunsal açıdan farklı şeyleri tartışıyor ve öncelikli olarak insanın sağlıklı ve mutlu olmasını istiyoruz. Bu nedenle belki 10 veya 50 sene sonrasında şu anın dünyası olmayacak ve farklı düşünceler ortaya çıkacak.

* Kök hücre tedavisiyle kısırlık tarihe karışacak mı?
Kök hücrelerden sperm ve yumurta elde edilebileceği yönünde çalışmalar yapıldı. Kök hücreden, yumurta ve sperme benzer hücreler yapabiliyor. Bu da; sadece kısırlığı değil, yakın bir gelecekte insanların çok uzun süre sağlıklı yaşamasını da sağlayacak. Kök hücreler verildiğinde 200 yaşına kadar yaşamak mümkün.

MENOPOZ ENGEL DEĞİL

* Menopozda kadın yine kendi yumurtasıyla anne olabilir mi?
Şu anki teknoloji ile bu mümkün. 40 yaşında evlenip, sakladığı yumurtasını bankadan alarak sağlıklı bir çocuğa sahip olabilir. Ancak burada çocuk haklarına dikkat çekmek istiyorum. Bilimsel yapılabilirlik açısından bu mümkün olsa da sosyal, moral ve etik değerler de göz ardı edilmemeli. Bunun kuralları, günün şartlarına uygun değerlendirip oluşturulmalı.

* Kadınlarda annelik için yaş hala bir sorun mu?
Yapılan çalışmalarda, hormonlar ve ultrasonda gördüğümüz yumurta sayısına göre konuşmanın daha doğru olacağı anlaşıldı. Kısırlığa neden olan sorun tespit edildikten sonra, hasta dostu tedavi seçimiyle tüp bebekte başarı şansı her geçen gün artıyor.

* Modern yaşam, kısırlığı artırıyor mu?
Evet. Çevre kirliliği, psikolojik yapı ve çalışma şartları kısırlığı artırıyor. Erkeklerin spermlerinin 100 yıl öncesine göre azaldığı biliniyor. Kadınların da yumurta rezervlerinin düştüğü ve doğurganlık oranlarının azaldığı görülüyor.