Asrın tehlikesi diyabetin anayasası değişti
Çocuklarda Tip 2 diyabetin artması üzerine diyabetle savaş kılavuzunun yenisi hazırlandı. Daha önce 100 olan açlık kan şekeri değeri artık 110 kabul edilecek, diyabetli bir neslin yetişmemesi için 4 kilo doğan bebekler risk grubunda sayılacak.
Modern insanı tehdit eden Tip 2 diyabetin Amerika'da çocuklarda yüzde 3'ten yüzde 45'e yükselmesi bilim adamlarını harekete geçirdi. Uluslararası Diyabet Federsyonu ve Amerika Diyabet Cemiyeti yaptıkları çalışmalarda Dünya Sağlık Örgütü'nü de yanlarına alarak diyabetin anayasasını değiştirdi. Daha önceden açlık kan şekeri ölçüm değeri 100'e göre konulan tanı bugün 110'a çıkarılarak, asrın tehlikesi olarak kabul edilen diyabete karşı kişilerin bilinçlendirilmesi hedefleniyor. Türkiye'de de uygulanmaya başlanan yeni kılavuza göre, 4 kilo ve üzerinde doğan tüm bebekler riskli gruba alındı. Hamileliği süresince 20 ve üzerinde kilo alan kadınlar da diyabete karşı uyarılarak, beslenmede dikkat edilmesi gereken kurallar belirlendi. Geçtiğimiz hafta sonu 'Diyabet Hastaları İçin Daha Sağlıklı ve Güvenli Yaşam' toplantısına katılarak Türk doktorları bilgilendiren Dallas Diyabet ve Endokrinoloji Araştırma Merkezi Direktörü Prof. Dr. Julio Rosenstock, gelişmiş ülkelerde artan Tip 2 diyabetiyle ilgili sorularımızı yanıtladı:
TÜRKİYE
DE KABUL ETTİ
* Yeni standartlar hangi kriterlere göre düzenlendi?
Önceden sadece açlık kan şekeri 100 ve üzerinde olanlar diyabet tanısı alıyordu. Ancak bugün tek başına açlık veya tokluk kan şekeri ölçümünün değil, her ikisinin toplamı sonucu yapılan ortalamanın daha net bir gösterge olduğu kabul edildi. Kan şekeri seviyesini 100'den 110'a çıkaran Amerika Diyabet Cemiyeti ve Uluslararası Diyabet Federasyonu'nun ortak kararı, Türkiye'de de uygulamaya konuldu. Böylece çocukları daha erken dönemde diyabete karşı koruma şansımız artacak. Ayrıca 45 yaş ve üzeri tüm kişiler, Vücut Kitle İndeksi 30 ve üzerinde olanlar, obezite, tansiyon, kroner kalp hastalığı ile kan yağında yükseklik olanlar, hamileliğinde 20'den fazla kilo alan kadınlar ve 4 kilonun üzerinde doğan bebekler de risk grubunda kabul edildi.
* Kaç kişi risk altında?
Tüm diyabetli hastaların yüzde 10'unu Tip 1, yüzde 90'ını ise Tip 2 diyabet hastaları oluşturur. Tip 1 diyabet en sık olarak çocukluk çağında görülürdü. Ancak günümüz çocuklarında Tip 2 diyabet yüzde 45'lere ulaştı. Bu da tehlikenin çok hızlı adımlarla geldiğini gösteriyor. Tüm dünyada 246 milyon kişi diyabet ile yaşıyor ve bu rakamın 2025 yılında 360 milyona yükseleceği tahmin ediliyor.
SAATLİ BOMBA GİBİ
* Obezitenin yaygınlaşması diyabeti ne kadar artırdı?
Obezlerin yüzde 80'ine diyabet tanısı konuldu. Toplum olarak diyabet ve obezite ile iç içe yaşıyoruz. Diyet ve egzersiz eksikliği, okullarda çocuklara zararlı yemek veren makineler, büyük porsiyonlar... Tüm bunlar Tip 2 diyabetin artmasında etken. 'Diyabet+Obezite= Diyabezite' diyebiliriz. Devamlı fast food beslenen, kola içen ve hamburger yiyenler tabii ki Tip 2 diyabet hastası oluyor. Günlük alınan kalori miktarının giderek artması, buna karşılık fiziksel aktivitenin azalması, çocukları daha da çok tehdit etmeye başladı. Bu çerçevede ABD'deki okullarda fast food ürünler veren makineler toplatılıyor.
* Diyabet önlenebilir mi?
Diyabet önlenebilir bir hastalık. Sağlıklı beslenme ve aktivitenin artırılması çok önemli. Çocuklar ve yetişkinler günde 30 dakika egzersiz yapmalı. Çocuklarda her öğün 250, erişkinlerde ise 500 kalori geçilmemeli. Bunlar dikkate alınmazsa saatli bombayı andıran diyabet nedeniyle hastaların yüzde 85'i kalp ve damar hastalıklarından kaybedilecek.
SEVDİCAN GÜNEŞ
|
