  |
|
Alzheimer
En bilinen özelliği unutkanlık olan Alzheimer hastalığı, dünyada fobi haline geldi. Henüz 50'li yaşlarda Alzheimer endişesiyle doktora başvuranların sayısı her geçen gün artıyor. Uzmanlar da uyarıyor: 'Yaşlılık unutkanlığı' diyerek hastalık belirtilerini atlamayın!
 İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Alzheimer Derneği Başkanı Prof. Dr. Murat Emre; beynin hafızadan sorumlu alanında hücre kaybına neden olan Alzheimer hastalığının nasıl ortaya çıktığını, belirtilerini ve unutkanlığın ne zaman tehlikeli olduğunu anlattı:
* Alzheimer, 'bunama' mı demek?
Halk arasında 'bunama' olarak bilinen, tıp dilinde 'demans' dediğimiz tablonun altında birçok farklı hastalık yer alıyor. Bu grup içinde Alzheimer, demansa en sık neden olan hastalık. Beyinde hücre kaybıyla kendini gösteriyor. Öncelikle beynin hafızadan ve yeni bilgilerin kaydedilmesinden sorumlu olan alanlarındaki hücreler kayboluyor. Hastalar bu nedenle hep geçmişlerinde yaşıyorlar.
YAVAŞ YAVAŞ İLERLER
* Hastalık nasıl ortaya çıkıyor, bir gün içinde Alzheimer olabiliyorlar mı?
Öncelikli olarak hafıza ile ilgili hücreler etkilenirken zaman içinde yavaş yavaş beynin diğer zihinsel işlevlerine hizmet eden bölgelerdeki hücreler de kayboluyor. Bunun sonucunda; unutkanlığa bir de yeni bilgilerin kaydedilmemesi, hafıza zorluğu problemine ise başka zihinsel sorunlar da eklenmeye başlıyor. Hastalık yavaş yavaş ilerliyor.
* Hastalar çocukluğunu, gençliğini hatırlayabiliyor. Geçmişe dair bilgiler hastalığa rağmen hatırlanıyor mu?
Alzheimer'de tipik olarak en önce kaybedilen anılar, en son kaydedilen anılardır. Bugün, dün kaydedilen veya kaydedilmesi gereken anılar ilk önce kaybolur. Hastalık ilerledikçe de bu durum geriye doğru seyreder. Öyle ki son 5-10 seneyi hatırlayamazlar.
* Hastalık artık çok sık mı görülüyor?
Dünyanın birçok bölgesinde hastalığın görülme sıklığı birbirine çok benziyor. Türkiye'de Kadıköy'de 70 yaş üzerinde, yaklaşık bin kişilik bir grupta tarama yapıldı. Bu araştırmada da görüldü ki; Alzheimer'in görülme sıklığı Türkiye'de de dünyada olduğu gibi 70 yaş üzerinde yüzde 10 şeklinde seyrediyor. Klasik Alzheimer hastalığı 65 yaşın altında nadir görülen bir hastalık. Genellikle 65 yaşın üzerindeki tüm popülasyonun yüzde 5-10'u risk altında. 85 yaşın üzerinde oran yaklaşık yüzde 35'e çıkıyor. Yani her 3 kişiden biri Alzheimer hastası. Alzheimer'in kadınlarda görülme sıklığı erkeklere göre biraz daha fazla. Bunun nedeni, kadınların erkeklere göre biraz daha uzun yaşaması olarak açıklanabilir.
FOBİSİ YAYILIYOR
* Günümüzde n0-50'li yaşlarda Alzheimer fobisi yaşanıyor mu? Normal unutkanlık ile Alzheimer'a bağlı unutkanlık arasında fark nedir?
Bize daha çok ileri ve genç orta yaş grubundan her geçen gün daha fazla hasta 'unutkan oldum' diye başvuruyor. Bizim ayırt ettiğimiz bir anormal, bir de herkeste ortaya çıkabilecek unutkanlık türü var. Mesela bir soruyu birkaç gün sonra birkaç kez tekrarlamak tek başına anormal olmayabilir. Ama bir soruyu 3 dakika içinde defalarca tekrarlamak anormal olabilir. Biz ilk olarak gerçekten tıbbi anlamda bir unutkanlık olup olmadığına bakıyoruz. Örneğin; genç bir insanda unutkanlığın nedeni depresyon olabilir. Bazen yaşlı insanlarda beyin tümörü ve beyin boşluklarının şişmesi gibi sorunlara bağlı unutkanlık ortaya çıkabiliyor. Yeni bilgi kaydı güçlüğünü belirlemeye yönelik testler yapıyoruz. Bunların sonucunda tıbbi anlamda bir unutkanlık yoksa hastayı 'biraz unutkan olabilirsiniz ancak Alzheimer değilsiniz' şeklinde bilgilendiriyoruz. Yaşla birlikte doğal olarak hafif bir öğrenme güçlüğü ortaya çıkıyor, insanlar yaşlandıkça daha geç ve güç de öğrenebiliyorlar.
* Yaşlı grup, basit bir unutkanlık nedeniyle mi yoksa Alzheimer endişesiyle mi doktora başvuruyor?
Ailesinde hastalığı görenler, biraz unutkanlık yaşadıklarında "Bende de Alzheimer var mı?" endişesiyle geliyorlar. Bir kısmı ise unutkanlıktan şikayet ederek geliyor. Gerçek Alzheimer hastalarının büyük bir bölümü bize gelmezler, getirilirler. Neyi ne kadar unuttuklarının farkında olmazlar. Ya biraz unuttuklarını ya da hiç unutkanlıklarının olmadığını söylerler.
|
