|
 |
 |
 |
 |
|
Tüberküloz kısır yapıyor hastalara söylenmiyor
'İnce hastalık' olarak bilinen tüberkülozun kadınlarda akciğerden sonra en çok üreme organlarına yerleştiğini söleyen Op. Dr. Seval Taşdemir: Dokuları bozan tüberküloz kısırlığa neden olabiliyor ama hastalar bu durumdan haberdar edilmiyor.
Türkiye'de her yıl yaklaşık 17 bin kişide görülen tüberküloz, kadınlarda kısırlık nedeni. 'İnce hastalık' ve 'verem' olarak da bilinen tüberküloz, dokularda tahribat yaparak kısırlığa yol açıyor. Fakat hastalar bu konuda yeterince bilgili değil. Ferti-Jin Tüp Bebek ve Kadın Sağlığı Merkezi Direktörü Op. Dr. Seval Taşdemir; tüberküloz nedeniyle kısır olan kadınlara uyguladıkları tedavi yöntemlerini anlattı:
* Tüberküloz tedavisi gören bir kadın çocuk sahibi olamaz mı?
Tüberküloz en çok akciğerlerde yerleşim gösteren bir enfeksiyon. Kadınlarda ise akciğerlerden sonra en çok üreme organlarına yerleşiyor. Yumurtalıklara, karın zarına ve rahim iç tabakasına yerleşip, bu bölgelerdeki dokularda tahribat yaparak kısırlığa neden olur. Eğer kanallar tamamen zarar gördüyse, kanalların laparoskopik cerrahi işlemle temizlenip tüp bebek tedavisine alınması gerekir. Rahim iç tabakası ve yumurtalıkları da etkilediyse; anti-tüberküloz tedavisi uzun süreli tutulup, tam anlamıyla iyileşme sağlandıktan sonra kısırlık tedavisine başlanmalı. Bazen dokulardaki tahribat çok ileri düzeyde ise kalıcı kısırlığa dönüşebilir ve bugünkü tıp imkanlarıyla olumlu bir cevap alamayız.
* Tüberküloz olan kadınlara bu konuda yeterli bilgi veriliyor mu Türkiye'de?
Hayır; tüberkülozu tedavi eden hekimlerin o andaki tek düşüncesi hastayı sağlığına kavuşturmak. Kısırlık ikinci plandadır. Ön planda olan hastanın sağlığıdır. Türkiye'de halk arasında tüberkülozun sadece akciğere yerleştiği sanılır oysa genital bölgeye de yerleşebilir. Ancak halk bundan habersiz. Oysa bizim gibi tüberküloz enfeksiyonunun yaygın olduğu ülkelerde halkın bilinçlendirilmesi çok önemli.
* Tüberküloz hastalığı mı yoksa tedavisi mi kısırlığa yol açıyor?
Tüberküloz hastalığı kısırlığa yol açar. Tüberküloz hastalığı; üreme organlarına yerleştiği zaman, üreme fonksiyonlarını önleyici bozukluklara sebep olur, tahribat oluşturur. Özellikle yumurtalıklara, rahim içine ve kanallara yerleştiği zaman buradaki dokuları bozar. Karında yapışıklıklara sebep olur. Kısacası; tüberküloz mikrobunun dokularda oluşturduğu etki kısırlığa sebep olur.
* Tüberküloz tedavisi nedeniyle kısır kalan kadınlara klasik tüp bebek tedavisi mi  yoksa özel bir tedavi yöntemi mi uygulanıyor?
Özel bir tedavi yöntemi kullanmıyoruz. Bizim için öncelik; tüberkülozdan etkilenim derecesinin saptanması. Kanallar kontrol edilir, kanal filmi çekilir, laparoskopi ve histereskopi yapılır. Eğer üreme organlarında fazla bozukluk olmadıysa, yumurtlama ve aşılama tedavisine başlanır. Eğer bundan da sonuç alınamazsa tüp bebek tedavisine geçilir.
* Tüberküloz tedavisi gören kadın, ne kadar zaman sonra hamilelik denemeli?
Tüberküloz tedavisi tamamlandıktan 2 ay veya 3 ay sonra kontroller yapılır; her şey yolunda ise kısırlık tedavisine başlanır. Özellikle omurgaya tüberküloz yerleşmiş ise tedavi sonrası kısırlık tedavisine başlamak için 1 yıl beklemek gerekli. Çünkü gebeliğe bağlı 9-10 kiloluk ek bir yük omurgaya baskı yapacaktır. Bu da annenin bebeği taşımasını zorlaştırır. Bunun için kemik yapısının tamamen iyileştiğinden emin olduktan sonra kısırlık tedavisine başlanmalı.
DERECESİ ÖNEMLİ
* Tüberküloz nedeniyle kısır olan bir kadına nasıl bir tedavi öneriyorsunuz?
Tüberkülozun, üreme organlarına yerleşim gösterdiği durumlarda oluşan etkileri farklı olabilir. Örneğin; sadece üreme kanallarını tıkayıp bu bölgede lokalize kalmışsa, kanallar cerrahi olarak temizlenip tüp bebek tedavisine geçilebilir. Ancak kanallar tıkanmamış ve geçirgenliği sağlıyor fakat buna karşılık enfeksiyon yumurtalık, rahim ve karın zarına yerleşmiş olabilir; bu durumda yerleşim derecesine göre aşılama tedavisi yapılır. Bu hasta grubu, genellikle kısırlık tedavisine düşük oranlarda cevap verir. Tüberkülozun dokuda yarattığı kalıcı hasarlar nedeniyle kısırlık tedavisine cevap verme oranı düşer. Akciğer tüberkülozu tamamen iyileşse bile genital tüberküloz kalıcı hasar bırakabilir; kısırlık oluşturur ve çocuk sahibi olmayı güçleştirir.
* Tedavinin ardından anne olma şansları yüzde kaç?
Rahim içi etkilendiyse yüzde 5, yalnızca kanallar etkilendiyse o zaman tüp bebek tedavisiyle yüzde 60 ile 70 civarında.
* Genital bölgedeki tüberküloz belirti verir mi?
Bazen bulgu verir; düzensiz kanama, akıntı ve karın ağrısı...
DİDEM SEYMAN - SAĞLIK SERVİSİ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
