2006 kahvenin yılı oldu

Kasım 2006 enflasyon rakamlarına göre Tüketici Endeksi'nde son bir yılda en fazla artış gösteren kalem, lokanta ve oteller. 2006'nın yükselen trendleri ise kahve ve kafesi olan kitapçılar, esmer ve butik biralar, butik pastaneler, clublar ve kaliteli şarap oldu

İlk kez Amerikan otomobillerinde görmüştüm. Sürücünün önündeki panelde bir yere dokunduğunuzda yaylı bir bardak tutacağı fırlamıştı. Ne işe yaradığını sorduğumda, "Kahve bardağını oturtmak için," yanıtını almış, şaşırmıştım. Zamanla Türkiyede alafranga kahveleri keşfetti. Hatta kahvekolik oldu. Bu haftaki yazımı hafta sonu ekimizin konusuna uygun olarak, bir yılın yiyecek içecek dünyasında olup bitenlere ayırdım. Bu alanda 'yıla damgasını vuran ne?' diye düşündüğümde, gençlerden başlayarak toplumun her kesimine dalga dalga yayılan kahve merakı olduğu sonucuna varıyorum. Kentin en gözde noktalarında birbirine rakip iki dev kahve zinciri karşı karşıya ya da yan yana şubeler açıyor, yerli bazı girişimciler de onların arasındaki ezici rekabetten yılmayıp şanslarını deniyor ve işe bakın ki hepsi günün her saatinde dolup boşalıyor. Ve bence bu yıl, kahvenin yılı oldu. Bu arada Türk kahvesinin yok olduğu da düşünülmesin; şık restoranlarda Türk kahvesinin servis edilmediği günler geride kaldı. Aslında yazıya 2006 yılında restorancılık sektöründeki önemli yeniliklerden başlamayı gönlüm isterdi. Ama ne yazık ki bu yıl pek de önemli gelişmeler olmadı. Gazetemizin ekonomi uzmanı, yazarı Abdurrahman Yıldırım ile zaman zaman oturur, karşılıklı birbirimize yeni ve değişik mekanları tavsiye ederiz. Geçenlerde ona "Bu yıl hemen hiçbir yenilik yok," diye yakındım. "Buna şaşmadım," diye yanıt verdi ve hiç aklıma gelmeyen, tümüyle ekonomiye dayanan bir gerekçe gösterdi. "Türkiye İstatistik Kurumu'nun Kasım 2006 enflasyon rakamları açıklandığında Tüketici Endeksi'nde son bir yılda en fazla artış gösteren kalem, lokanta ve oteller ile ilgili olanıydı. Yüzde 13.77 ile bu, kira ve konuttaki artışı da geride bırakmış durumda."

SEKTÖR HIZLA GELİŞTİ
Bunun ne anlama geldiğini çıkaramadım. Ama o devam etti: "Fiyat artışlarına rağmen insanlar yemek yemek için para harcamayı sürdürüyor. Aksi takdirde restoran sahipleri fiyatlara zam yapmaya cesaret edemezlerdi. Alan memnun, satan memnun olunca da yeniliklere kimse kalkışmıyor." Sonra bu endekslerin Türkiye genelinde olduğunu ve mütevazı lokantalar esas alındığını ekledi. Dolayısıyla İstanbul'daki ünlü restoranlarda zam oranları daha da yüksek olmuştu. Özellikle şık mekanlardaki aşırı fiyat artışının nedenini ise, faturaları şirketlerin ödediği iş yemeklerine bağladı Abdurrahman Yıldırım. Ekonominin genelde nasıl gittiği bu sayfanın konusu değil ama sonuçta her şeyin ekonomiye dayandığı da bir gerçek. Restoran sektörü, bu yıl önemli adımlar attı. Sabah kahvaltısından başlayıp, öğle yemeği, ikindi çayı, akşamüstü içkisi için de müşteri çekmek için çaba gösterildi. Nihayet akşam yemeğinden sonra birçok mekan 'club' atmosferine büründürüldü. Neredeyse 24 saat para kazanmayı başaran yerlerin sayısı bu yıl epey arttı. Müşterilerin evlerinden dışarıya çıkmaya başladığını kestirip onları kendilerine çekmeye çalışanlar arasında kitapevleri de vardı. İstanbul'un belli başlı kitapevleri bünyelerinde kafelere yer verdiler. 2006 yılında pastacılık sektörü bir yandan genelde basmakalıp, aynı malzemeleri kullanan, neredeyse aynı tatlarda pastalar üretirken, bir yanda da küçük, butik pastacılar görülmeye başladı. Bunlar genellikle bu alanda eğitim görmüş kişiler tarafından şık semtlerde faaliyete geçtiler ve farklı lezzetler arayanlar tarafından da keşfedildiler.

KALİTELİ ŞARAP DEVRİ
Aynı gelişme biralarda da görüldü. 2006, şimdiye dek piyasaya en fazla yeni ve farklı biranın sunulduğu yıl oldu. Kendi biralarını kendi mekanlarında satan üreticiler de ortaya çıktı. Daha önce bu alanda öncü bir firma da piyasaya yeni ürünler çıkardı. Ama asıl atılım ithal biralarda gözlendi. Yıllarca 'Türk damak tadına uymaz' gerekçesiyle ihmal edilen, şerbetçiotu tadı yoğun, açık renkli ya da esmer butik biralar birer ikişer gelmeye başladı. 2007 yılında bu gelişmenin artarak süreceğini tahmin ediyorum. Şarap dünyasında ise bazı küçük üreticiler, az sayıda ama çok özenerek hazırladıkları şaraplarla piyasaya girdiler. Bunların önümüzdeki yıllarda daha da iyi şaraplar yapacaklarına inanıyorum. Büyük firmalar ise eski uygulamalarına devam ederek, hemen her üzüm çeşidinden çok sayıda şarap yaptılar. İthal şaraplarda 2006'da görülen en önemli yenilik ise, ucuz diye adı sanı duyulmamış dünyanın en kötü şaraplarının getirilmesine büyük ölçüde son verilmesiydi. Bu yıl yine ucuz olmakla birlikte, nispeten daha iyi ürünler ithal edildi. İçkiler üzerindeki ağır vergi yükleri düşürüldüğünde, tüketicilerin daha ucuza ve bugünkünden çok daha kaliteli yabancı şaraplar içebileceklerine şüphe yok. Şarap dünyasındaki bir gelişme de, restoranlarda kadehle şarap verme uygulaması. Bugün pek çok restoran iyi şarapları da kadehle satıyor ve bu yolla şarap kültürünün gelişmesine önemli katkıda bulunuyor. Ve nihayet kentli tüketiciler yerel yemeklerimize bu yıl ilgi göstermeye başladılar. Bu alanda az da olsa yöresel restoranlar açıldı, var olanlara rağbet arttı. Bu yılın özeti bu kadar. Umarım gelecek yıl çok daha fazla yeniliği yaşarız. Tüm yemekseverlere 2007'de sağlık, mutluluk ve başarı dilerim; ağzınızın tadı yerinde olsun!