|
 |
 |
 |
 |
|
Protez gözlerin artık gerçeklerinden farkı yok
Hayal gibi görünen biyonik gözün gerçeğe dönüşeceği gün çok da uzak değil. Ama gelişen teknoloji sayesinde o günü beklemeye gerek kalmıyor. Protez gözler artık gerçek gözden farksız bir şekilde laboratuvarda üretilebiliyor. Hastalar, 10 dakikalık basit bir operasyon sonrasında bir çift güzel gözle daha mutlu bir hayata başlıyor.
Dünya Göz Hastanesi Oküloplastik Cerrahi Bölüm Başkanı Op. Dr. Akın Banaz, göz estetiği hakkında bilinmesi gereken her şeyi, doğruları ve yanlışlarıyla anlattı:
* Yapay göz kimlere uygulanıyor? Biz 'protez göz' kelimesini kullanıyoruz. Protez gözde olması gereken kriterler; dışarıdan bakıldığında iyi görünmesi, rahat kullanılması, batmaması, sulanmaması, iltihap yapmaması, gözün ve göz kapağının hareketlerinin diğer gözle uyumlu olmasıdır. Protez gözler, kullanılan son teknoloji sayesinde artık görsel olarak gerçek göz gibi oluyor. Günlük hayatta sorunsuz olarak kullanılabiliyor. Protez göz yani halk arasında bilinen adıyla 'takma göz'; kaza, hastalık veya doğuştan gelen sebeplerle görme fonksiyonlarının tamamen kaybedilmesi ve gözün alınması gereken durumlarda kullanılıyor.
* Protez göz nasıl takılıyor? Kanser, kaza ve kurşun gibi nedenlerle fonksiyonunu yitiren gözün ölü dokusu alınır. Bu nedenle o bölgede bir hacim kaybı olur. Bu durumda göz ve göz kapağı sinirlerine implant (canlı organizmaların içine yerleştirilen insan yapısı madde) monte edilir. Yeni teknoloji ve gözenekli implantlar sayesinde protez gözler bir süre sonra vücudun uzvu haline gelir. Ameliyat, 10-15 dakika sürer. Göz alındıktan sonra göz yuvasına muhakkak bir protez yerleştirilmeli. Takılacak olan protez, vücut ile iyi uyum sağlamalı ve atılmamalı. İdeal olanı; vücutta reaksiyon oluşturmayan bir maddeden protez yerleştirilmesi, göz kasları tespit edilerek protezin oynar hale getirilmesi ve yuva oluşturulduktan sonra diğer göze benzeyen bir dış protez yerleştirilmesi. Başarılı sonuç için kaliteli malzemenin ve doğru cerrahi tekniğin uygulanması gerekir.
* Protez göz nelerden yapılıyor? Doğadan alınan organik maddeler, mercan ya da laboratuvarda üretilen sentetik maddelerden üretiliyor. Protez gözü bazı göz doktorları ya da diş teknisyenleri yapıyorlar. Camdan ya da akrilikten yapılabiliyor. Önce ölçü alınıyor ve geçici bir protez hazırlanıyor. Ardından beyaz rengi, diğer gözün birebir aynısı olacak şekilde bilgisayar yardımıyla boyanıyor. Son olarak da gözün rengini veren kısmı yine diğer göze uygun olarak hazırlanıyor. Daha sonra göz cerrahları tarafından protez  göz monte ediliyor.
* Hasta için çok zor bir operasyon mu? Ameliyattan sonra hasta iki gün hastanede yatıyor. Ondan sonra da göz bir ay kapalı kalıyor. Bir ay sonra şişlikler geçiyor ve kalıp çıkartılıp protez yerleştiriliyor. Hasta ameliyattan bir hafta sonra işe başlayabiliyor.
* Her yaşa örneğin küçük çocuklara bile uygulanabilir mi? Küçük çocuklarda bile yapmak gerekli. Yapmadığınız zaman oradaki kemikler iyi gelişmiyor. Oradaki kemiklerin gelişimini uyarmak için gerekirse bir yaşında bile yapılıyor.
* Biyonik göz konusunda gelişmeler var mı? Bu konuda büyük ilerlemeler var ama bu yöntem bir gözü görmeyenler yerine hiç görmeyen insanları daha fazla ilgilendirecek. Göz yerine ufak bir kamera yerleştirilecek ve kamerayla gelen görüntü beyne aktarılacak. Protez göz operasyonu yapılan kişilerin, ileriye dönük biyonik göz ümitlerinin kaybolmaması için gözün sağlam kısmına hiç dokunulmuyor. Yalnızca ölü dokular boşaltılıyor. Bir gün biyonik göz uygulamaya geçerse, bu hastaların protez kullandığı için sorun yaşamasını istemiyoruz. Ancak biyonik göz, öncelikle iki gözü birden görmeyen insanlar için uygulanacak. Çünkü iki gözün birbirine senkronu çok kolay değil. Bu nedenle hiç görmeyenler yararlanacak.
SAVAŞA DEĞİL SAĞLIĞA
* Sizce biyonik göz bir ütopya mı yoksa bir gün tüm körler görebilecek mi? Savaş endüstrisine harcanan paralar sağlığa harcansa altı ayda olur.
* Kornea nakli de göz nakli sayılabilir mi? Hayır bu tamamen yanlış anlaşılan bir durum. Kornea nakli; gözün yalnızca kornea tabakasının değiştirilmesidir. Kornea nakli gereken gözlerde de; göze rengini veren kornea, bozulduğu için beyaz renge dönüşür ve o yüzden göz nakli gibi algılanabilir. Ama kornea bir dokudur ve protez göze göre çok daha kolaylıkla yapılan bir operasyondur. Ancak buradaki sorun; canlı vericiden aynı organ nakli gibi kornea bulunma sorunudur. Türkiye'de kornea bulmak zor olduğu için eskiden yurtdışındaki göz bankalarından alıyorduk. Ancak bu yasaklandı ve bu nedenle listelerde kornea bekleyen pek çok kişi bulunuyor.
HAZIRLAYAN: ESRA TÜZÜN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
