  |
|
Annesinin katillerini dedektif gibi buldu
New York Timesmuhabiri Nicholas Gage'in Yunan İç Savaşı'nda öldürülen annesinin katillerinin izini sürüp yazdığı kitabı Eleni Türkçe'de. Eleni,savaşın masum hayatları nasıl kâbusa çevirdiğine dair hüzünlü bir belge.
Nıcholas Gage, dokuz yaşında, hayatında ilk kez bindiği gemiyle hiç görmediği babasının yaşadığı Amerika'ya doğru yola çıktığında, geride köyünü ve köklerini de bırakmıştı, ama bunları anlayamayacak kadar küçüktü. Annesinin acısı ise giderek büyüyordu. Yunan İç Savaşı nedeniyle Arnavutluk sınırı yakınlarındaki köyleri Lia'yı işgal eden komünist gerillalar, Nicholas ve ablalarının demir perde ülkelerine gönderilmesine karşı çıktığı için annesini öldürmüştü. 41 yaşındaydı. Adı Eleni. Kumral, mavi gözlü, çok güzel bir kadındı. Kocası Amerika'da çalıştığı için dört kızı ve tek oğlu Nicholas'ı yalnız başına mücadele ederek büyütmüştü. Nicholas, bir gün onun katilleri bulacağına yemin etti. 1977-80 yılları arasında New York Times gazetesinin Türkiye muhabirliğini de yapan Nicholas Gage, bir dedektif gibi araştırıp annesinin  katillerini buldu ve onlarla yüzleşti. Sonra hepsini yazdı. Annesini, onu ölüme götüren nedenleri, fedakârlıklarını, köyünü, iki katlı evlerini, bahçelerindeki incir ağacını... 1944-1950 yılları arasında 600 bin kişinin ölümüne neden olan, kardeşi kardeşe vurdurtan iç savaşı... Gage'in Eleni kitabı, 29 dile çevrildi, 3,2 milyon satışa ulaştı. Royal Society of Literature tarafından Heinemann Ödülü'ne layık görüldü. Başrollerinde John Malkovich ve Kate Neligan'ın rol aldığı aynı adlı film 1985 yılında çekildi. Nicholas Gage, Albatros Yayıncılık tarafından Türkçeye çevrilen kitabı Eleni hakkındaki sorularımızı yanıtladı.
- Ülkeyi ikiye bölen ve 600 binden fazla kişinin ölümüne neden olan Yunan İç Savaşı'nda annenizin yaşadığı acıları ve öldürülüşünü anlattığınız romanınızı yazarken en çok hangi duygular sizinle birlikteydi? 
- Eleni'yi yazarken en çok hissettiğim duygu taktirdi. Annemi, kitapta anlatmayı denediğim gibi, çocuklarını ne pahasına olursa olsun koruma kararlılığı ve bu nedenle çektiği ıstırap nedeniyle taktir ettim. Olayı bir efsaneye dönüştürmek istemedim. Kim olduğunu, objektif bir şekilde yansıttım.
- Araştırmalarınızda kimlerin bilgilerinden yararlandınız?
- Babam ve ablalarımdan bu kitabı yazarken çok büyük destek gördüm. Araştırma aşamasında ilk kapısını çaldığım kişiler onlardı. Ancak araştırmacı gazeteci olarak hiçbir zaman tek kaynağa güvenmedim. Olay sırasında köyde bulunan ve hayatta kalanların tek tek peşine düştüm. Dünyanın hangi köşesinde olurlarsa olsunlar bulup konuştum. Bu uğurda Polonya, Çekoslovakya, Rusya, Bulgaristan, Doğu Almanya, Romanya, İngiltere, Kanada'ya gitmem ve boydan boya Yunanistan'ı gezmem gerekti.
'YUNAN SOLUNDA  DEPREM OLDU'
- Kitap, Yunanistan'da yayınlandıktan sonra özellikle 1991 sonrasında, Yunan solunda bir özeleştiri süreci yaşandı mı? Nasıl tepkiler aldınız?
- Eleni, Yunan solunda büyük bir depreme yol açtı. Birçok komünist yazar, kitap yayımlandıktan sonra 'Evet, aynen böyleydi, işte bu nedenle bu mücadeleyi kaybettik,' diye yazdı. Tabii bu da beni çok mutlu etti.
- Yaklaşık 25 yıl önce yazdığınız kitabı, geri dönüp baktığınızda 'Şimdi olsa farklı anlatırdım,' diyor musunuz?
- Kitapta herhangi bir şeyi değiştirmeyi düşünmem. Çünkü gazeteci ve yazar olarak bu yeteneklerin zirvesinde olduğum dönemde yazmıştım.
- Kızınız Eleni'nin birkaç yıl önce, Lia'ya giderek orada annenizin evini yeniden inşa edip yerleşmesinin öyküsünü anlattığı North of Ithaka (Ithaka'nın Kuzeyi)  adlı kitabı okumak, geçmişle yüzleşmenizde bir değişiklik yaptı mı?
- Kızımın, annemin evini yeniden yaptırmak için Lia'ya gitmesini, inşaat sürecini ve gözlemlerini anlattığı kitabını okurken çok duygulandım. Epeyce eğlenceli de geldi. Böyle bir kitap yazdığı için onunla gurur duydum.
- İlk yıllarda o evde kalamamışsınız ama... New York Times'taki yazınızda ise geçen yaz o evde zorunlu olarak kalıp tüm çabanıza karşın uyuduğunuzda annenizi gördüğünüz rüyanın, hayatınızda önemli bir dönüm noktası olduğunu, bu yaz rahatça o eve gidip kalabileceğinizi yazmışsınız. Kaldınız mı? Rüyanızda yine annenizi gördünüz mü?
- Evet, bu yaz yine annemin evine gittim. Gece kalmak üzere tabii. Bu kez eşim de benimle birlikteydi, annem rüyama girmedi.
FİGEN YANIK
|
