  |
|
100 bin kaçak yabancıyla savaş
 Hükümet, seçim dönemi risklerine rağmen önemli bir projeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor. Başbakan Tayyip Erdoğan'ın talimatı ile geliştirilen proje, "KADİM" olarak adlandırılıyor. Yani kayıtdışı istihdamla mücadele... Öyle ki Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu'na sunulan kayıtdışı ve kaçak işçilikle savaşım raporu, oldukça çarpıcı veriler içeriyor. Örneğin, SSK'lı olması gereken 3 milyon 861 bin kişi, BağKur'a kayıtlı olması gereken 3 milyon 757 bin kişi, ücretsiz aile işçisi sayılan 3 milyon 37 bin kişi birlikte ele alındığında, ülke genelinde 10 milyon 655 bin kişi kayıtdışı çalışıyor. Kayıtdışı çalışmanın önlenmesi halinde devletin yaklaşık 17 milyar YTL brüt gelir elde edebileceği hesaplanıyor.
Mevcut ekonomik yapıda kayıtdışı istihdam edilen 2 milyon 524 bin ücretlinin kayda alınması halinde yıllık 8 milyar 17 milyon YTL prim ve vergi geliri elde edilebiliyor. Bu kişilere verilecek sağlık hizmeti gideri ise 3 milyar 232 milyon YTL'yi aşmıyor. Sonuçta net gelir 4 milyar 784 milyon YTL'yi buluyor.
Benzeri durum BağKur için de geçerli. Bağ Kur kapsamında olması gerektiği halde kayıt dışı kalan 3 milyon 757 bin kişiden prim tahsil edilmesi halinde, mükelleflerin sağlık gideri düşüldükten sonra net gelir 4 milyar 818 milyon YTL'yi geçiyor.
Yabancı kaçaklar cenneti
Devletin analizlerine göre, bir kişiye istihdam yaratmak için ortalama 115 bin YTL yatırım yapılması gerekiyor. Toplam sayısının çok daha yüksek olduğu kabul edilmekle birlikte asgari 100 bin kişilik yabancı kaçak işçi istihdamının 2 yıl içinde önlenmesi hedefleniyor. Bu işlerin en az yarısının yerli işgücü tarafından doldurulması halinde yaklaşık 5.7 milyar YTL yatırım yapılmasına eşdeğer ulusal ekonomik yarar elde edileceği düşünülüyor. Türkiye'deki yabancı kaçak işçiler, genellikle inşaat, döküm, deri, tekstil, plastik, tarım, demirçelik, temizlik, tezgahtarlık, otelcilik gibi işlerde çalıştırılıyor. Marmara, Ege, Akdeniz ve Doğu Karadeniz'de yoğunlaşıyor. Kayıtdışı istihdamın çocuk istismarı boyutu da dikkati çekiyor. 6-17 yaş grubundaki 16 milyon çocuğun 1.6 milyonu ekonomik işlerde çalışıyor.
Topyekün mücadele stratejisiyle Çalışma Bakanlığı, ücretsiz "Alo Kaçak İşçi" hattı açmayı planlıyor. Ancak bugüne kadar sigorta müfettişlerine gelen şikayetlerin yüzde 80'i kayıtdışı kişi işten ayrıldıktan sonra yapıldığından, sigortasız işçiye ücretler açıktan ödendiğinden gerçek çalışmaların tespiti mümkün olamıyor. Bu noktada son sözü ise Bakan Başesgioğlu söylüyor: "Sigorta prim oranlarını 1 puan aşağı çekmenin yaratacağı gelir kaybı 600 milyon YTL. Bu tutar ancak 315 bin sigortalının yatıracağı primle telafi edilebiliyor. Sistemin yeni gelir kaynaklarına kavuşması için kayıt dışı istihdam alanının daraltılması gerekiyor!"
|
