kapat
   
29 Ekim 2006 Pazar
Benim şehrim
 
SABAH Gazetesi
 
Servislerimiz
Günün İçinden
ÂÃÃÂÃÃÆÃ¢â‚¬â„¢ÃƒÆ’†â€™Ãƒâ€ Ã¢â‚¬â„¢ÃƒÆ’†â€™Ãƒâ€ Ã¢â‚¬â„¢ÃƒÆ’‚¢Ã¢â€šÂ¬Ã…¡Ãƒâ€šÃ‚¢ÃƒÆ’ƒÂ¢Ã¢â‚¬Å¡Ã‚¬Ã…¡Ãƒâ€šÃ‚»Gündem
Dünya
Sarı Sayfalar
Detaylı Arama
ArÅŸiv
Kültür Sanatyeni
Sabah Çocuk
Günaydın
Sağlık
Ä°ÅŸte Ä°nsan
Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Mehmet Barlas @ SABAH
SMS:
MB yaz
boşluk bırak
mesajını yaz
4122'ye gönder
  

Cumhuriyet yaşanan deneyimlerle derinlik kazandı...

Varlığının sonsuza kadar yaşamasını dilediğimiz Cumhuriyetimizin bir kuruluş yıldönümünü daha kutluyoruz.
Hepimizi heyecanlandırması ve yarına dönük ümitlerimizde hepimizi birleştirmesi gereken bugünün, aradan geçen ve sayısız deneyimle zenginleşen yılların birikimleri ışığında yeni anlamlar içermesi gerekiyor. Artık belirli kesimlerin " Cumhuriyet muhafızı " rolünü üstlenip, toplumun diğer bazı kesimlerine " Cumhuriyet bizimdir " diye uyarılarda bulunması, açıkçası bu çağa uymuyor. Hele bu davranışlar devlet adına yapılıyorsa, bu durumda Cumhuriyet'in en temel ilkesi olan " Hakimiyet ulusundur " söylemi, " Hakimiyet devletindir " şeklinde anlaşılmış oluyor.
Bu açıdan Çankaya'daki Cumhuriyet'i kutlama resepsiyonlarının her yıl, " İstenmeyenler " listeleri oluşmasına vesile olmasının, bir son bulmasını diliyoruz. Çankaya'daki makamın, " Kimin eşinin başı kapalı " benzeri arayışlara vakti olmaması gerektiğini düşünüyoruz. Veya " Keşke Türkiye Cumhuriyeti' ne ilk Nobel' i getiren bir yazar da, davetliler listesinde bulunsaydı " diyoruz.

KAVRAM KARGAŞASI
Galiba bu durum, " Kuruluş "tan bu yana geçen yılların tam anlaşılamamasından ve kavram kargaşalarına konu olmasından da kaynaklanıyor. Bu doğal olabilir ama doğru bir tutum olamaz. Cumhuriyet ve demokrasi kavramlarının en somut biçimde var olduğu ABD'de, ilk 100 yılda bir kara derilinin Beyaz Saray'a ancak köle veya hizmetçi olarak girmesi mümkündü. Ama şimdi onlar bakan da, genelkurmay başkanı da olabiliyor. Yakında Başkan da olacaklar. Eşinin başı kapalı olan bir kişi Başbakan olabilirken, Çankaya resepsiyonuna " Eşsiz " davet edilmesi, açıkçası yurt ve dünya gerçeklerine uygun düşmüyor.
Aynı şekilde düşüncelerin özgürce ifade edilebilmesi de Türkiye Cumhuriyeti'nin " Demokrasi " ile taçlandırılmasının doğal bir sonucu. Fransa da bir Cumhuriyet. Ama bir yasa taslağını oylayarak " Ermeni soykırımını inkar etmek suçtur " diyenler, Fransa'nın demokrasisini yaraladılar. Bunu geçen gün CNN Türk'teki söyleşisinde Şanar Yurdatapan çok veciz bir ifade ile şöyle ele aldı:
-Ben Türkiye sınırları içinde " Ermeni soykırımı vardır " diyebilmeliyim, Fransa sınırları içinde de " Ermeni soykırımı yoktur " diyebilmeliyim.

1933 DEĞİL 2006
Cumhuriyet'i kutlar ve kutsarken, bütün bu değerlendirmeleri yapmamız, içinde bulunduğumuz " Bilgi ve İletişim Çağı "nın bir gereğidir. Doktrinleşmiş ideolojilerin buharlaştıkları bir çağda, hala 1930'ları yaşamak ve 2006 yılında Cumhuriyet'i " 10' uncu Yıl " ortamı içinde kutlamaya çalışmak, abesle iştigaldir. Bugün'deki yazısında Toktamış Ateş, "Cumhuriyet nedir" sorusuna, çok açık ışık tutacak kriterleri vermişti. Özetleyerek hatırlatalım:
-" Monarşik olmayan tüm yönetimler, cumhuriyettir... " Yani bir ailenin, bir hanedanın; babadan, anneden oğla ya da kıza; kardeşten kardeşe; amca, hala, teyze ve dayıdan yeğenlere iktidarı devretmediği tüm yönetimler, birer cumhuriyettir. Bana sorarsanız; her cumhuriyete, demokrasi olmak; her demokrasiye de, cumhuriyet olmak yakışır. Fakat gerçek yaşamda işler böyle değil. Avrupa'nın en köklü demokrasileri; İngiltere, İsveç, Norveç, Danimarka, Belçika, Hollanda, İspanya vs. birer monarşiyken, yani tahtta bir kral ya da kraliçe otururken; kendine cumhuriyet adını layık gören pek çok ülke, eli kanlı diktatörlerce yönetiliyor.

ÇAĞDAŞ CUMHURİYET
-Fakat bir yönetim için , " Cumhuriyet " demek yetmez. " Nasıl bir cumhuriyet? " sorusunu da yanıtlamak gerekir. Örneğin, İran İslam Cumhuriyeti, düpedüz bir İslam şeriatı. Kuzey Kore, katı bir diktatörlük. ABD, federal bir cumhuriyet, kuzeyiyle güneyi çok farklı. Fransa, merkezi bir cumhuriyet... Peki, Türkiye nasıl bir cumhuriyet? Türkiye, üç ayak üzerinde duran bir cumhuriyet. Türkiye'yi şöyle tanımlıyoruz: " Türkiye Cumhuriyeti; halk egemenliğine dayanan, laik ve çağdaş bir cumhuriyettir. " Bu üç ilke; yani " halk egemenliği " , " çağdaşlık " ve " laiklik " , asla değiştirilemez, değiştirilmesi düşünülemez ilkelerdir.
Evet... " Çağdaş Cumhuriyet "in vatandaşları olarak, her çeşit çağdışılıktan uzak durabildiğimiz ölçüde, yarınlarımız hem dünden hem de bugünden daha iyi olacaktır. Unutmayalım ki, 1'inci Dünya Savaşı'nda yenilen tüm monarşilerin toprakları paylaşıldı ve hemen hepsi cumhuriyet oldu. Daha sonra bunlar da sayısız serüvenler yaşadılar. Türkiye Cumhuriyeti, eğer bu tür serüvenlerin dışında kalabildiyse, bunun ana nedeni, çağa ve değişime uyumlu olabilmesidir.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Kapalı veya açık başlardaki tek tip beyinler...   / 28-10-2006
 AK Parti iktidardaki muhalefet rolü mü oynayacak?   / 27-10-2006
 Nasıl bir Cumhurbaşkanı aramalıyız?   / 26-10-2006
 "Çöldeki döngü" Özal gibi Bush'ları da vurdu...   / 25-10-2006
 Siyaset de zekâyı ve mizahı kaldırabilir...   / 24-10-2006
 Erdoğan'ın yerinde olsanız Çankaya'ya çıkar mıydınız?   / 23-10-2006
 Yükselen değerlerin sahibi "sessiz çoğunluk"tur   / 22-10-2006
 Dışarıdakilerin sayısı içeridekilerden az mı sanki?   / 21-10-2006
 Pozisyon bağımlısı siyasetçiler, ülkeyi zora sokar...   / 20-10-2006
 Güleriz gülecek halimize...   / 19-10-2006
YILMAZ ÖZDİL
Cumhuriyet 83 yaşında...
AB kaç yaşında?
"AB...
ERGUN BABAHAN
Mış gibi yapmak
Avrupa Birliği ile ilişkileri...
MEHMET BARLAS
Cumhuriyet yaşanan deneyimlerle derinlik...
UMUR TALU
Cumhuriyetin bir manası da...
Bilmeyeni, düşünmeyeni,...
FATİH ALTAYLI
Atatürk
29 Ekim'le ilgili manşetimizi hazırlarken, yine...
ERDAL ŞAFAK
Cumhuriyet ve demokrasi
Cumhuriyet Bayramı...
Esin kaynağı Mahir
Guardian yazarına göre "müstehcen espriler yapan, kötü İngilizce...
'İsrail uranyumla bombaladı'
Deneyimli Ortadoğu muhabiri Robert Fisk, Lübnan'da vurulan iki...
Şipşakcı Hakan
Şipşakcı Hakan
11 saniyeyle Dünya Kupası finalleri tarihinin en çabuk golüne sahip...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Pazar Sabah | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Künye | Ana Sayfa		    
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu