|
Gerilim sürecine start verildi
Önce üç kuvvet komutanı, sonra Cumhurbaşkanı konuştu ve Genelkurmay Başkanı da son noktayı koydu. Konuşmaların içeriği aşağı yukarı tahmin ediliyordu. Beklendiği gibi de oldu. Bu nedenle bu konuşmalar ilk günden finansal piyasalarda şok yaratan gelişmelere yol açmadı.
Ama özellikle son olarak Genelkurmay Başkanının konuşmasının içeriği olup biten, gelip geçen bir olay, bir son nokta değil. Bir başlangıç. Bundan sonra cumhurbaşkanlığı seçimlerinde olabilecek gelişmelerin, yaşanabilecek tartışmaların ve çatışmaların başlangıcı. Sancılı bir gerilim süreci bu konuşmalarla start aldı.
Konuşanların kimliği
Böyle bir tespit yapıldıktan sonra cumhurbaşkanlığı seçimine veya bu seçimde siyasilerle devlet uzlaşması sağlanana kadar gerginliğin giderek tırmanması beklenebilir.
Çünkü konuşanlar siyasetçi değil, asker ve cumhurbaşkanı. Bugün söylediğini yarın unutup gidecek veya değiştirecek kişiler değil. Hatta daha sonraki hamleleri detayıyla planlayan bir meslek grubundan kişiler.
Durum bu olmasına karşılık piyasaların dün abartılı tepki vermemesinin gerisinde bir kaç etken yatıyor olabilir.
Atmosfer değişiyor
Bunlardan birincisi cumhurbaşkanlığı seçimine doğru yerli veya yabancı yatırımcı olsun zaten belli bir gerginlik bekliyordu. Bu gerginliğin giderek tırmanabileceğini de tahmin ediyor piyasalar. Dolayısıyla başlayan gerginlik süreci bugün etkisini göstermemiş olsa bile ileride göstermeyecek demek değil. Bu açıdan fırtınanın ne zaman çıkacağı, bunun nasıl bir dalgaya dönüşeceği, su yüzündeki sandalı ne kadar sallayacağı, devirip devirmeyeceği hava koşullarına bağlı olacak. Dünkü konuşma atmosferdeki değişimin ilk habercisi. Bu açıdan cumhurbaşkanlığı seçiminde uzlaşma sağlanana kadar hava koşulları kötüleşmeye devam edebilir. Piyasalara rahat nefes alma imkanı vermeyebilir.
Dış piyasa etkisi
Dünkü konuşmanın piyasaları karıştırmamasında dış piyasa etkisini dikkate almak gerekiyor. Finansal iç piyasalar hiç olmadığı kadar küresel piyasaların etkisinde. Bunda borsanın üçte ikisinin, bono piyasasanının beşte birinin yabancıya ait olmasının, para piyasasındaki ağırlıkları nedeniyle döviz piyasasında hatırı sayılır etkilerinin de rolü var. Dış piyasalar ise dün iyiydi. Konuşma dışarıdaki kötü bir güne denk gelseydi etkisi daha çarpıcı biçimde Türkiye'ye yansıyabilirdi.
Görüşme etkisi
Dün Başbakan Erdoğan'ın ABD Başkanı Bush ile görüşmesinin sonucu da, piyasaları olumsuz tepki vermekten alıkoymuş olabilir. Normalde böyle bir görüşmenin varlığının piyasaları olumlu etkilemesi zaten beklenirdi.
Zor dönem
Birden çok etkiyle piyasalar dünk ü konuşmayı şok etkiyi yaşamadan geçiştirdi. Ancak sürecin devamı var. Üstelik önümüzdeki dönemde finansal piyasalar ve ekonomi oldukça yoğun, siyasi ve ekonomik gündemle karşı karşıya. Arka arkaya bazı eşikleri aşmak durumunda.
Bu belirsizliklerden dolayı da kısa vadeli gitme, likit kalma, tedbirli olma zamanı. Siyasette de piyasalarda da zor bir döneme giriyoruz.
Sonuç
"Ağaç devrileceği zaman (bütün) maymunlar kaçışır" Türk Atasözü
|
