Bir tomografi çektiremedim
* Ağabeyime akciğer kanseri teşhisi kondu. Maalesef geç evredeymiş. Durumu çok kötü. Bunu öğrendiğimden beri bende de hastalık korkusu başladı. Hastaneye gittim. Poliklinikteki doktora durumu anlattım ve tepeden tırnağa tomografilerimin çekilmesini istedim. Ancak doktor bunu kabul etmedi. Beni muayene edip bir akciğer filmi istedi. Filme bakıp, bende kanser olmadığını söyledi. Dediğine göre hem sigara içmediğim için hem de yaşımın genç ve cinsiyetimin kadın olması nedeniyle; ağabeyim gibi kanser olma olasılığım çok düşükmüş. Bundan dolayı tomografi çekilmesi gerekmezmiş. Oysa ben yıllardır sigortalıyım ve daha şimdiye kadar hiç tomografi çektirmedim. Bir kez çekilse ne olurdu? Bu kadar hakkım yok mu?
Tıbbi tahlillerin her biri, belirli bir hastalığa ait değişimi ortaya çıkarmak üzere farklı bir amaçla yapılır. Modern tıpta hastalıkların tanısı ve takibi amacıyla binlerce farklı tahlil yapılmaktadır. Bunların rastgele, genel bir kontrol amacıyla yapılması doğru olmadığı gibi mümkün de değildir. Bu bakımdan; herhangi bir gerekçe olmaksızın, sadece kuruntularla gereksiz tahliller yaptırılmamalı. Bu; ülkemizden döviz kaybına ve kaynak israfına yol açar, gereksiz yere iş yükünü artırır. Ayrıca size de zarar verebilir. Çünkü bazı tetkiklerin riskleri vardır. Örneğin akciğerinizin bilgisayarlı bir tomografisini çektirmek; 100 adet göğüs röntgeni çekilmiş gibi x-ışını almanıza neden olacaktır. Bu nedenle tahlil yaptırmak ve film çektirmek için hekiminize baskı yapmaya kalkışmayın. Onun, gerek gördüğü tahlilleri yaptırın. Siz, sağlık durumunuzla ilgili düşünce ve endişelerinizi hekiminize söyleyin. Şikayetlerinizi anlatın. Doktorunuz; şikayetleriniz, tıbbi öykünüz ve muayene bulgularınızdan yola çıkarak, size tahlil gerekip gerekmediğine ve hangi tahlillerin gerektiğine karar verecektir. Ayrıca bazı tıbbi tahlillerin adım adım ve sırasıyla yapılması gerekebilir. En öncelikli, basit ve ucuz olandan başlanarak tanıya gidilmeye çalışılır. Eğer ilk yapılan tahlilde tanıya ulaşılırsa; sorun ortadan kalkar ve daha zor, pahalı ve zararlı olanlara gerek kalmaz. Ama kesin tanıya ulaşılamazsa daha ileri tetkiklere geçilir. Ayrıca kişilerin çeşitli hastalıklara yakalanmak bakımından sahip oldukları risk; yaşa, cinsiyete, çevresel faktörlere (meslek, sigaraalkol kullanımı, iklim, beslenme, coğrafi faktörler, stres, fiziki, biyolojik ve kimyasal ajanlara maruziyetler, yaşam biçimiyle genetik yatkınlığa bağlı olarak değişir. Bu nedenle check-up amacıyla bile olsa, yapılması gereken tahliller, her kişide aynı değildir. Kişinin riskleri belirlenerek, ona özel bir check-up planı yapılmalı. Çok çeşitli tahlillerin yapılması, sağlığınızı garanti altına almaz. Bu tetkiklerin sonuçlarının, bugün normal çıkması, her zaman güvende olduğunuz anlamına gelmeyebilir. Asıl olan sigara ve alkolden uzak durmak, ideal kilonuzu korumak, dengeli ve sağlıklı beslenmek, spor yapmak gibi genel sağlık kurallarına uymak ve risk faktörlerini azaltmaktır.
Prof. Dr. Tevfik Özlü
|
