|
Bu yıl 30 değil 29 gün oruç tutacağız
*Diyanet'in hazırladığı takvimde Ramazan 29 gün görünüyor ama Suudi Arabistan 30 gün diyor, bu yıl kaç gün oruç tutacağız?
Eski uygulamalarda oruç mükellefiyeti genel olarak (al-umum) 30 Şaban'dan sonra 1 Ramazan'da başlardı. Ya da Kadı, yeni ayı gördüğünü söyleyen bir adil kişinin şahadetini kabul etmiş ise 29 Şaban'dan sonra 1 Ramazan'da başlardı. Kişisel mükellefiyete göre ise (alhusus) bir şahıs yeni ayı bizzat gördüğü zaman yahut adil olmasa bile bu hususta kendisine inanılan başka bir şahıs ayı gördüğü zaman 29 Şaban'dan sonra başlardı. 2 Ramazan vadelerin son günüydü.
Ramazan'ın başlangıcı, halka mahalli adetlere göre top atılması, minareye fener asılması vb. şekilde haber verilirdi. Bir astronomun müşahedeleri, bir riyaziyecinin hesapları veya rüyasında Hz. Peygamber'i görüp, ondan Ramazan'ın başladığı hakkında bilgi edinen bir kimsenin rüyası dahi, Ramazan'ın başlangıcını tayin hususunda bizzat astronomun kendisi, riyaziyeci ve rüyayı gören kimse için ve bir de bunlara inananlar için bir mesnet olurdu.
Günümüzde rasatlar o kadar ilerlemiştir ki, durum son derecede kesin olarak hesaplanmakta ve bir önceki yıldan takvimlerimize yazılmaktadır. Diyanetin hazırladığı takvim böyle bilimsel bir takvimdir, biz elbette bu takvime uyacağız. Artık kapalı cemaatler halinde yaşamıyoruz ki, her cemaat ayrı tarihte oruca başlasın, ayrı tarihte bayram yapsın. Biz millet olarak, bir devlet düzeni içinde yaşıyoruz. İşyerlerinin, okulların tatilleri, bayramlar hep bu bilimsel hesaplara gör kararlaştırılmakta, insanlar planlarını buna göre yapmaktadır. Bu bir kolaylıktır, İslam da kolaylık dinidir. Orucumuzu takvimimize göre; yani 29 gün tutacağız...
*Ezan okunduğu anda oruç açılabilir mi, yoksa ezanın bitmesini mi beklemek gerekir?
Ezanın ne zaman okunduğunu sormalıyız kendimize. Orucu açma vakti geldiğinde, yani güneşin battığına kanaat getirildikten sonra mı müezzin ezanı okumaya başlıyor, yoksa ezanı okuyuşunun ne kadar süreceğini hesaplıyor da, henüz güneş tam batmamışken, o kadar önce mi başlıyor ezan okumaya? Elbette ki birincisini yapıyor, yani güneşin battığına kanaat getirildikten sonra başlıyor ezan okumaya. Top ne zaman atılıyor, ezanla birlikte. Top atılıyor, ezan okunmaya devam ediliyor. Şu halde ezan okunduğu anda, henüz okunması bitmeden orucu açmak caizdir. Bu vakitler takvimlerde sayısal olarak yazılmıştır, kişiler ezanı veya top sesini duymasalar da saate göre oruçlarını açarlar. Vakit dolduktan sonra beklemek diye bir şey yoktur. Beklemeyi tercih edenlerin kişisel tercihine karşı çıkılamaz, fakat başkalarının onların tercihine uyma zorunluluğu yoktur.
*İftar zamanına birkaç saat kala regl olduğum ortaya çıkarsa orucum bozulur mu?
Klasik açıklama biçimi şöyledir: "Oruç tutan (kadın bahis konusu ise, onda ay halinden veya doğurmadan mütevellit kan kiri olmamalıdır, Bu şart ile oruç sahihtir." Klasik bazı yorumlar daha da ileri gider, kadınların ve genç kızların regl günlerinde sadece oruç tutamayacaklarını değil, Kuran'ı tutamayacaklarını, camiye giremeyeceklerini, namaz kılamayacaklarını da söylerler. Onların bu dayatmalarından ötürü vaizlik mesleğini seçmiş olan genç kızlar ve kadınlar müşkül durumda kalmaktadır. Modern açıklama ise şöyledir: Bir hareketin orucu bozması için ölçü kasıttır (taammüd). Kadınların regl olmaları kasıtlı mıdır, bu onların kendi ellerinde midir? Kadınlara, regl günlerinde orucu bırakma sonradan yerine tutmak üzereizni verilmiştir, çünkü bu günlerde bazı kadınlarda zayıflık söz konusu olabilir. Orucu başka bir zamanda tutmak üzere bırakma izni kadınlara bir iltifat iken, onların bu haline "pis" hükmü verilerek ceza gibi algılanmasına sebep olunması büyük vebaldir. Kadın eğer bu durumdan etkilenmiyorsa, bir zayıflık söz konusu değilse, orucunu bırakmayabilir. Kişilerin Allah ile kul arasındaki ibadetlerini kontrol etmeye kimsenin hakkı yoktur...
|
