Vitaminler, mineraller ve sağlıklı yaşam-3;

Yeni yayınlanan bir çalışmada, osteoporozun önlenmesi ve tedavisi ile ilgili 1966 ve 2004 yılları arasında yapılmış bilimsel klinik çalışmalar (randomize kontrollü) incelenerek değerlendirilmiş. Bu amaçla kullanılan kalsiyum, bakır, Evening Primrose oil, balık yağları, magnezyum, stronsiyum, vitamin D, yeşil çay ve kara çay üzerinde yapılan çalışmaların yeterli bilimsel parametrelere sahip olmadığı için çalışma kapsamına alınmadığı bu çalışmada DHEA (dehidroepiandrosteron), fitoöstrojenler ve K2 vitamini ile ilgili klinik bulguların ümit verici olduğu sonucuna varılmış. Kemik sağlığı bakımından etkinliğini bildiğimiz magnezyum, kalsiyum ve D vitamini ve bunların kombinasyonlarının bu çalışmada değerlenmeye alınmaması bence ilginç!

K VİTAMİNİNE DİKKAT
Çalışmalar K2 vitamininin çeşitli nedenlere bağlı kemik erimelerinde kemik yoğunluğunun artırılmasında etkin olduğunu ortaya koymakta; menopoz dönemi, Parkinson hastalığı, siroz, anoreksi ve çeşitli ilaç kullanıcılarında vb. özellikle yağ emilimi ile ilgili fizyolojik bozukluğu olan kişilerde, mesela şölyak hastalarında, bu durum oldukça önemli. Diğer taraftan, multivitamin preparatlarında K2 vitamini yer almamaktadır. Bu bakımdan K2 vitamininin bu tip formülasyonlara ilave edilmesi düşünülebilir. Şu an bazı ülkelerde 45 mg günlük dozda K2 vitamini uygulanmaya başlanmış. Ancak K vitaminlerinin kanı pıhtılaştırıcı özelliği bulunduğundan gelişigüzel bir şekilde kullanılması bazı riskleri taşımaktadır. Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarda kullanılmamalı veya dikkatli olmalıdır. Bu grup dışında kalan hastalar üzerinde yapılan klinik çalışmalarda ise, 45 mg günlük dozlarda uygulandığında herhangi bir yan etki bildirilmemiştir. Bazı vitamin ve minerallerin yüksek miktarda kullanılması kemik sağlığı bakımından riskli olabilir. Kalsiyum, magnezyum ve stronsiyum gibi minerallerin veya D ve K2 vitaminlerinin kemik yoğunluğu üzerindeki olumlu etkileri bulunduğunun bilinmesine karşılık, bazı mineral ve vitaminlerin, bilhassa yüksek dozlarda veya aşırı kullanımına bağlı olarak kemik sağlığı üzerinde zararlı etkileri söz konusu olabilmektedir.

TUZUN FAZLASI ZARAR
Yüksek miktarda proteinli besinlerin kullanımının kalsiyum emilimi üzerinde olumsuz etkilerine bağlı olarak ve ayrıca fazla miktarda tuz (sodyum klorür) kullanılması nedeniyle menopoz döneminde kadınlarda kemik erimesinin arttığı, buna karşılık potasyum bakımından zengin diyet tuzun kullanılması ile bu durumun hafiflediği bildirilmektedir. Yapılan son epidemiyolojik çalışmalarda A vitamininin birkaç yıl süre ile günlük gereksinim miktarının on misli yüksek dozlarda (15. 000-30. 000 retinol eşdeğeri) kullanılması ile (hipervitaminoz A) kemik yoğunluğunda azalma ve buna bağlı olarak kırılma riskinde belirgin artış gözlenmiştir. Akne gibi cilt sorunlarının önlenmesi veya tedavisi amacıyla gençlerde kullanılan sentetik retinoitlerin de aynı riski taşıyabileceği belirtilmektedir. Son zamanlarda, osteoporoz sorunlarının önlenmesi ve tedavisi amacıyla stronsiyum tuzlarının kullanılması gündemde. İlk olarak Çek ve Slovak araştırıcılar tarafından yapılan çalışmalar ile stronsiyum renelat'ın kemik gelişimini uyararak kemik erimesini önleyebileceği, kırık riskini azaltabileceği ileri sürülmüş. İtalyan, Fransız ve Belçikalı araştırıcılar tarafından yürütülen klinik çalışmalarda günde 2. 000 mg günlük dozda 3 yıl süre ile uygulandığında kemik yoğunluğunun belirgin şekilde arttığı, vertebral kırıklarda %49 ve kalça kırıklarında %36'lık bir azalma sağlanabildiği belirtiliyor. Uygulanan dozlarda herhangi bir yan etki görülmediği bildiriliyor.