|
 |
 |
 |
 |
|
Kalp nakli yerine kök hücre tedavisi
Çalışan kalbe bypass ameliyatı yapan dünyaca ünlü Yunan kalp cerrahı Prof. Dr. Prapas, şimdi de kök hücre tedavisiyle kalp krizine meydan okuyor. 11 hastayı kök hücre kullanarak sağlığına kavuşturan ünlü cerrahın çıkış noktası; kemik iliğinden alınan kök hücrenin, kalbin ölü kas dokusunu canlandırdığını keşfetmesi.
Kalp nakillerine alternatif olabilecek kök hücre tedavisiyle çalışmaları dünyada ilgiyle takip edilen Yunan kalp cerrahı Prof. Dr. Sotirios Prapas, Türk meslektaşlarının davetiyle İstanbul'a geldi. Kalp cerrahlarının kurduğu ve başkanlığını Florence Nightingale Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Belhhan Akpınar'ın yaptığı Avrupa Asya Köprüsü Derneği'nin konuğu oldu. Biz de fırsatı kaçırmadık ve Prof. Prapas'a, tıp dünyasında tartışılan yöntemi ve bypass teknolojisindeki son yenilikleri sorduk:
Kök hücre tedavisine ne zaman başladınız? Daha önce de çalışan kalpte bypass uygulamasını gerçekleştiriyordum. Ancak damar tıkanıklığı nedeniyle, yaptığımız ameliyatlar sonrasında sorun yaşıyorduk. Tıkanan bölüm kalbin kasılmasına iştirak etmediğinden, ilerleyen zamanda balonlaşmaya ve başka sorunlara yol açıyordu. Bunu aşmak ve hastalara daha faydalı bir yaklaşımda bulunmak istedim. Bu amaçla yaklaşık bir buçuk yıl önce kemik iliğinden aldığım kök hücreyi hastanın kalbindeki ölü kasa enjekte ettim. Böylece, o bölgenin de kasılmalara iştirak edip kalbin daha sağlıklı çalışmasını sağlamak istedim. Yaptığımız takipler sonucunda bugüne kadar uyguladığımız 11 hastada da hiçbir sorun gözlenmedi.
Bunları çalışan kalpte yapmanın avantajları neler? Kalbi durdurup, hastayı kalp akciğer makinesine bağlayarak gerçekleşen operasyonlar sonrasında kişilerde bazı sorunlar gelişebiliyor. Ama çalışırken müdahale; hastalarda beyinle ilgili hasarları, kalp akciğer makinesine bağlanmaktan kaynaklanan sorunları, böbrekler üzerine olan olumsuz etkileri azaltıyor.
Kalp nakline alternatif olur mu? Nakiller; büyük ve riskli ameliyatlardır. Kalp bulmakta güçlük çekiliyor. Bulunsa bile hastalar böyle büyük bir riski göze almak yerine mevcut kalple gidebildiği kadar gitmeyi tercih ediyor. Ancak hastalara böyle bir alternatif sunarsanız; çalışan kalpte bypass olurken kalbiniz toparlanacak ve kök hücreler ile bir kısmının canlanması söz konusu olacak dediğinizde, hastalar bunu severek kabul ediyor.
Neden kemik iliği? Kök hücre tedavisinde, kas mı kan hücresi mi tartışmaları devam ederken, biz en iyisinin kemik iliği olduğuna karar verdik. Hastalarımın hepsinde kemik iliği kullandım ve en iyisinin bu hücreler olduğuna inanıyorum.
Operasyon nasıl yapılıyor? Balonlaşma varsa, klasikleşen tedavide, balonlaşan bölüm kesip çıkartılır. Yapay bir yamayla sadece kalbin bozulmuş şekli düzeltilmeye çalışılır. Ancak yamalı alan, kalbin kasılmasına yine de iştirak edemediğinden orası kasılmayan bölge olarak kalmaya devam eder. Ayrıca bu ameliyatın kalp açılarak yapılması gerekir. Ben, bu bölgeyi kesip çıkartmak yerine, çalışan kalpte etrafı büzme ameliyatı yapıyorum. Kalbin kendi kas kitlesinden kasılmayan, ancak kalbin kasılmasına yardımcı olabilecek yeni kas kitlesinden faydalanıyorum. Kemik iliğinden aldığım kök hücresini, kasılmayan kalp bölümündeki ölü bölgeye enjekte edip o bölgenin şeklini düzeltiyorum. Böylece çalışmayan bölümü de aktif hale getiriyorum.
Klasik tedavide nasıl oluyordu? Kalbin yüzeyinde tıkalı olan damarları, kalp ameliyatı yaparken, kalbi durdurmadan stabilize edecek bir sistem var. Kalbin her tarafı kasılırken sadece damarda bypass yapacağınız bölgede, eğer kuru bir cerrahi işlem yapmak gerekiyorsa, damarın içinden küçük borucuk göndererek kan akımını sağlanıyor. Bu işlem aradaki bölümde bypass yapmanıza olanak sağlıyor. Ancak eğer hasta daha önceden tıkalı damarlara bağlı olarak ağır bir enfaktüs geçirmişse kas bölgesi bu nedenle canlılığını kaybedip ölü bir alan yaratır. Bu da; kalbin kasılmasına iştirak edemeyip ilerleyen zamanda genişleyip anevrizma dediğimiz balonlaşmaya sebep olur. Kalbin bir bölümü balonlaşmışken bir bölümü hala tıkalı damarlara bağlı olduğunda, yaptığımız ameliyat, bypassta etkili sonuçlar veriyor.
Kök hücre tedavisini çalışan kalpte yapmak riskli değil mi? Ağaçlara aşılama yapılmasına benzetiyorum. Kalbin üzerine delik açıp, oradan canlı kök hücreleri vererek, onların normal kas hücrelerine dönmesine yardımcı olduğuma inanıyorum.
Başarı oranı yüksek mi? Başarısına inanıyorum. Ayrıca bu hastaya ekstra bir yük de risk de getirmiyor.
Hangi yaştakilere uygulanabilir? 65 yaşından önceki tüm hastalarda kullanılabilir. Ayrıca nakil bekleyen kişilerde de nakil öncesinde tercih edilebilir.
Ameliyat ne kadar sürüyor? Hastanın durumuna göre 6- 8 saat arasında gerçekleştiriyoruz.
Tükler'in mi yoksa Yunanlılar'ın mı kalbi daha iyi? Bundan 4 yıl önce Türkiye'de birkaç kalp ameliyatına katıldım. İki toplumun kalbi aynı güzelliklerle dolu. İki toplumda aynı şeylere seviniyor, üzülüyor, eğleniyor. Aynı duyguları paylaşan iki milletiz.
Damar tıkanıklığında yaş giderek düşüyor mu? 40 yaşından önce çok nadir. Ancak yıllar geçtikçe hasta popülasyonu giderek gençleşiyor. Bunun nedenlerinin başında da hareketsiz yaşam ve sağlıksız beslenme geliyor.
Çocuklarda da kalp rahatsızlıklarında bir artış var mı? Damar sertliğinden değil belki ama bir takım doğumsal nedenlerden dolayı çocuklarda kalp rahatsızlıkları görülebiliyor. Ama çok seyrek...
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
