|
 |
|
  Katlara, yatlara ve seyahatlere bakılacak
Yeni Gelir Vergisi Kanunu'nun da temelini oluşturacak rapor taslağına göre, Kazanç karinesi-gider bildirimi ile Vergi İdaresi, hayat tarzına ve sahip olduğu kaynaklara nazaran düşük gelir beyan eden mükellefler için, asgari bir matrah takdir edebilecek.
KATLARA, YATLARA VE SEYAHATLERE BAKILACAK
Buradaki ölçütler, ikamet edilen konut veya ikinci konutun kira değeri, temizlikçi hariç evde eleman çalıştırılması, sahip olunan binek, deniz, hava taşıtı, binek veya yarış atı ile 450 cm3'den büyük motosiklet, özel kulüp üyelikleri ve turistik amaçlı yurt dışı seyahatler olarak belirlenecek.
Ön
kontrollü beyanname, kasden veya hataen yanlış matrah beyan etme riski taşıyan mükelleflerin beyannamelerinin ön kontrol işlevi üstlenecek mercilerin değerlendirmesinden geçmesi suretiyle işletilecek. Taslakta öngörülen yeni sistemin diğer ana hatları da şöyle:
İNDİRİM KONUSU GİDERLER
-Ticari kazançlardan indirilebilecek giderler: Çalışmalarda, özel işlem vergisi ile binek otolarında mtv gibi vergilerin mutlaka gider yazılabilmesi konusunda mutabakat sağlandı. Kıdem kazminatı karşılıklarının da, bu iş için kurulmuş fonlara ödenmiş olmak şartıyla gider olarak yazılabilmesine imkan tanınacak.
-Esnaf muaflığı, PTT acentalarında kazanç istisnası, eğitim ve öğretim işletmelerinde kazanç istisnası, sergi ve panayır istisnası olacak.
-Özel önem taşıdığı düşünülen sektörlerde veya bölgelerde gerçekleştirilecek olan, belli ihracat veya istihdam olanağı yaratacak yatırımlar için özel bir teşvikler devreye sokulacak.
-Yıllara sari inşaat ve onarma işleri. Mükellefler, önceden vergi dairelerine bildirmek şartıyle, tespit edecekleri işleri, yıllık beyan esasında beyan edebilecek. Bu durumda, yıllık esasta beyan edilen işler için gelir vergisi tevkifatı kaldırılacak.
Bu usulü seçmeyenler, yıllara sari inşaat ve onarma işinde kar veya zararı, asıl itibarıyle işin bittiği yıl kati olarak tespit edecek. Bu kazançların tamamı, işin bittiği yılın geliri sayılacak.
BASİT USULDE VERGİYE SON
-Basit usulde vergileme terk edilecek. Bu rejime tabi mükellefler,işletme hesabı rejimine geçirilecek ve ayrı bir oto kontrol müessesesi ile desteklenecek.
-Zirai kazanç: Köylü ve çiftçi birbirinden ayrılacak. İşletme büyüklüğü ölçüsüne, satış tutarı ölçüsü de eklenecek. Böylece çiftçilerin gerçek usulde değil de, tevkifat usulunde vergilendirilebilmesi için hem işletme büyüklüğü, hem de satış tutarı ölçüsünü aşmaması gerekecek.
Çiftçilerin bağımsız olarak verdikleri hizmetler de, zirai faaliyet kapsamına alınacak.
-Serbest meslek kazancı: Buna ilişkin istisnalar, 3 yıllık bir geçiş dönemi sonunda kaldırılacak. Serbest meslek faaliyeti ile uğraşanlar, fikri ve bedeni amortisman karşılığı olmak üzere hasılatlarının yüzde 10'una kadar götürü gider yazabilecek.
Bu arada, sporcuların transfer ücretlerinin de, serbest meslek kazancı olarak değerlendirilmesi üzerinde duruluyor. Bu durumda, ödemeler, bir yandan kulüplerce stopaja tabi tutulacak, diğer yandan da sporcular tarafından beyana konu edilecek.
ÜCRET GELİRLERİ
-Ücretler üzerinden stopaj uygulamasına devam edilirken, isteğe bağlı olarak ücretlilere de ayrıca yıllık beyanname verme hakkı tanınacak. Böylece beyanname üzerinden yapılacak indirimlere imkan sağlanacak.
Özel gider indirimi kaldırılacak ve sadece ücretlere mahsus bazı indirimler, beyan şartıyla devreye girecek. Bu çerçevede özel indirim ile aile ve çocuk indirimi uygulamaya konulacak.
-Tüm mükellefler için de asgari geçim indirimi planlanıyor.
MENKUL VE GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARI:
-Kira gelirlerinin vergilendirilmesinde götürü gider oranı en az yüzde 30 olacak.
-Elden çıkarma kazançlarında vergilenecek gelirin saptanmasında, kıymetlerin elde tutulma sürelerine göre uzun veya kısa dönem ayrımı devam edecek.
Ancak, kentsel rantların vergilenmesi hedefi çerçevesinde, taşınmazlar için mevcut kanunda olduğu gibi 4 yıllık elde tutma süresi yerine, belli bir süre sınırı öngörmeksizin, elde tutulan her yıl için satış kazancının yüzde 10'luk bölümü, vergi dışı bırakılacak.
Asli ikametgah olarak kullanılan bir konutun satışı halinde ise bir defaya mahsus olmak üzere vergileme yapılmaması seçeneği üzerinde duruluyor.
-Tam mükellef kurumlara ait olup, 2 yıldan daha uzun süreyle elde tutulan hisse senetlerine ek olarak, Türkiye'de kurulu menkul kıymet borsalarında işlem gören A.Ş hisselerinin bir yıldan daha uzun süreyle elde tutalanlarının satışından doğan kazançlar da vergi dışı olacak.
-Ortaklık hakları ve hisseleri için de 2 yıllık elde tutulma süresi getirilecek.
-Elden çıkarma işlemlerinde net kazancın tespitine dair hükümler gözden geçirilecek. Bu çerçevede, menkul kıymetlerin elden çıkarılmasında, iktisap bedelinin tevsik edilememesi halinde, nominal bedel, iktisap bedeli olarak kabul edilecek.
BEYAN ESASI
-Çalışma kazançları (ücretler ve girişim kazançları) artan oranlı vergilenecek. En az geçim indirimi dikkate alındığında, yeni bir bir tarife seçeneği de araştırılıyor.
Sermaye kazancı olarak vergilendirilecek gelirlerin kesinti yoluyla vergilenmesi halinde (temettü kazançları hariç) kesinti yoluyla yapılan tek oranlı vergileme ile yetinilecek. Sermaye kazançlarında beyanname verilmesi, ancak kesinti yolu ile vergilenmeyen alacak faizi, konut kira gelirleri ve temettü gelirlerinde söz konusu olacak.
Bu kapsama dahil olacak sermaye gelirleri için yüzde 10 ve yüzde 15'lik tek oran üzerinde duruluyor.
(AA)
|
