Zayıflama zamanı - 4

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından dünyada yaklaşık olarak bir milyar insanın 'şişman' olduğu, Amerika Birleşik Devletleri'nde ise 2030 yılına kadar nüfusun yaklaşık yarısının 'şişman' olacağı ileri sürülmektedir. Dolayısıyla, 2008 yılında 3.7 milyar dolarlık bir hacme ulaşacağı tahmin edilen zayıflatıcı ilaç pazarının çok daha büyük boyutlara varacağı düşünülmektedir. Halen pazarlanan iştah kesici ilaçların bazı önemli yan etkileri söz konusudur.

HOODİA
Güney Afrika'da yetişen bir kaktüs türü olan 'hoodia'nın, bölgede yaşayan yerli kabile halkı tarafından açlığı bastırmak amacıyla kullanıldığı tespit edilmiş. Değerlendirilmesi amacıyla Güney Afrika Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Konseyi tarafından bir İngiliz ilaç firması ile anlaşma imzalanmış. Kaktüs üzerinde yürütülen bilimsel çalışmalar neticesinde deney hayvanlarında iştahı bastıran (anoreksijenik) P57 kodlu bir madde (steroidal saponin) elde edilmiş. Etkisini santral bir mekanizma ile beyinde hipotalamusun ATP içeriğini artırarak gösterdiği tespit edilen bu madde üzerinde çalışmalar halen sürdürülmektedir. Gerek hoodia bitkisi ve gerekse elde edilen etkili maddeyle ilgili yeterli denek üzerinde yürütülmüş bilimsel nitelikte klinik etkinlik ve toksisite çalışmaları bulunmadığından zayıflama amacıyla kullanılması durumunda söz konusu olabilecek riskler bilinmemektedir. Firma tarafından toplam 60 şişman ve sağlıklı erkek denek üzerinde yürütülen klinik çalışmada, günde iki defa 15 gün süre ile kullanıldığında kalori alımında yüzde 30'luk bir azalma sağlanarak vücut yağ bileşiminde bir kilogramlık düşme sağlanabilmiştir. Ülkemizde de Tarım Bakanlığı'ndan izin alarak pazarlanan ve reklamı (!) yapılan ürünün kullanımında dikkatli olunması gerekir. Bilhassa ABD piyasasında insülin seviyesini azaltıcı, glikojen depolarını artırıcı ve serbest radikal oluşumunu önleyici özelliklerine bağlı olarak alınmış çok sayıda pirüvat formülasyonu patenti yer almaktadır. Deney hayvanlarında pirüvatın dihidroksiaseton ile birlikte kullanılmasında, yağ yakıcı (termojenik) etki ile vücutta yağ birikimini azaltarak kilo almayı engellediği gözlenmiştir.

TEK BAŞINA YETERLİ Mİ?
Literatürde yer alan beş klinik çalışmanın sonuçları ümit verici olmasına karşın, pirüvatın tek başına ya da diğer bazı maddelerle birlikte kullanıldığında mı; diyet ile birlikte veya buna gerek olmadan mı etkili olabileceği konusunda net bir sonuç çıkarılamamaktadır. 10-50 gram gibi yüksek dozların kullanılması ve buna rağmen bir ya da bir buçuk kilogram gibi, diyet uygulayanları pek de tatmin etmeyecek kilo kaybı sağlanabilmesi başlıca olumsuz hususlardır. Beta hidroksi beta metilbütirat, vücut için gerekli bir amino asit olan 'lösin'in metabolitidir. Anne sütünde de bulunmaktadır. Vücut geliştirmeye çalışanlar tarafından egzersiz ile yağ yakılmasını hızlandırması, vücudun geliştirilmesi (kas kitlesinin artırılması) için steroidal olmayan bir destek olarak kullanılmaktadır. Mevcut dört adet klinik çalışma, aynı grup tarafından ve şişman olmayan deneklerde yapılmıştır. Bu bakımdan sonuçların bağımsız çalışmalar ile desteklenmesi ve şişman deneklerde ne şekilde bir etki gösterebileceğinin araştırılması gerekir. 'Konjuge linoleik asit' (CLA) ve 'dihidroepiandrosteron'un (DHEA) zayıflama amacıyla önerilmesine karşın, insanlar üzerinde etkili olduğunu destekleyen klinik çalışmaların bulunmaması ve herhangi bir yan etkiye neden olup olmayacağı henüz değerlendirilmediğinden kullanılması riskli olabilir. Türkiye'de olduğu gibi, Avrupa ve Amerika'da da sağlık bakanlıklarının resmi ilaç denetimlerinin dışında kalması nedeniyle, çeşitli ürünler etkinliği ve güvenilirliği hakkında yeterli klinik bilgiler bulunmadan piyasaya sürülebilmektedir. Çabuk zayıflamak amacıyla asla önerilen dozların üzerinde miktarları denemeyiniz. Bilhassa kalp ve damar, mide bağırsak ve beyin damarları ile ilgili sorunlarınız varsa ve bunlar için ilaç kullanıyorsanız, zayıflamak için kullanılacak formülasyonlar ile olası etkileşmeler konusunda hekim veya eczacınızdan bilgi alınız. Özellikle, bağırsaklardan yağ emilimini azaltıcı etkiye sahip ürünler, hayati öneme sahip ilaçların emilim oranlarını azaltarak büyük riskler oluşturabilmektedir. Ayrıca, bu tip ürünler diyetle alınan vitamin ve minerallerin de emilimini azaltarak, uzun süreli kullanımlarda sağlık için olumsuz etkileri söz konusu olabilmektedir.