  |
|
Spor yapanlarda efor astımı riski!
Sağlıklı yaşam için egzersiz yaparken nefeste ve göğüste sıkışıklık şikayetlerinin efor astımdan kaynaklanabileceği kimin aklına gelir... Ancak Dr. Uysal, spor tutkunlarını uyarıyor: Çoğu kişi bu hastalığın farkında bile değil!..
Astım hastalığı herkes tarafından bilinir ama efor astımı deyince durup düşünmek gerekir. Dr. Nevin Uysal, egzersiz sırasında veya sonrasında; nefes darlığı, hırlama, kuru öksürük gibi şikayetlerin önemsenmesi gerektiğini vurguladı. Uysal, "Efor astımı egzersizle birlikte kendini gösterir. Genellikle egzersiz sırasında veya sonrasında ortaya çıkar. Spor yaparken veya sonrasında bitkinlik hissediliyorsa, göğüste bir sıkışıklık, nefeste bir daralma varsa, efor astımı için bir doktora başvurulmalıdır" dedi. Uysal, hastalığın belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemleriyle ilgili şu bilgileri verdi:
ÇABUK YORULURLAR
Egzersiz sırasında çabuk yorulma, göğüs ağrısı ya da göğüste rahatsızlık hissi, mide bulantısı, boğaz ağrısı gibi şikayetler efor astımı belirtisi olabilir. Efor sırasında hava yollarında oluşan daralma sonucunda; alerjik riniti ya da ailesinde astım öyküsü olan kişilerde diğer kişilere oranla daha sık ortaya çıkıyor. Herhangi bir sağlık sorunu olmayan kişilerde görülme sıklığı ise yüzde 10.
İLK 5 DAKİKA
Egzersiz sırasında hava yolunun sık nefes alıp vermeye bağlı olarak soğuması ve kuruması, hava yolunda daralmaya yol açan maddelerin salgılanmasına yol açar. Efor astımının belirtileri egzersize başladıktan 5-8 dakika içerisinde ortaya çıkar ve genellikle bir saat içerisinde ortadan kaybolur. Durumun şiddetine bağlı olarak, kişi egzersizi sonlandırmak zorunda kalabilir.
SPORCULAR DİKKAT
Profesyonel sporcuları da tehdit eden efor astımında uygun tedaviyle perfonmans arttırılabilir. Hastalıkta çevresel faktörler büyük önem taşır. Bunlar arasında en etkili olanlar hava ısısı ve nem oranıdır. Optimum nem oranında egzersiz yapıldığında bu tür şikayetlerde azalma olur. Nem oranı düştükçe, hava kurudukça efor astımı görülme riski artar. Sadece yüzme sporunda hasta bu şikayetleri tolore edebilir. Çünkü yüzme sırasında kişi bol miktarda nemli havaya maruz kalır. Tenis, golf ve dalgıçlık gibi diğer spor dallarında risk faktörleri etkilidir. Hastalıkta bir başka faktör de havanın ısısıdır. Soğuk havada özellikle bu şikayetler daha belirginleşir.
AĞIR EGZERSİZDEN KAÇIN
Sigara, hava kirliliği ve duyarlı olan insanlarda çeşitli allerjen maddelere maruz kalmak, efor astımını tetikliyor. Egzersiz derecesi şikayetlerin ağırlığını da etkiliyor. Bu şikayetleri yaşamak için belli bir kapasitenin üzerine çıkmak gerekir. Maksimum egzersiz kapasitesi yüzde 100 olarak kabul edilirse, bu şikayetlerin ortaya çıkması için yüzde 80 civarında bir zorlama gerekir. Kısa sürede ve çok hızlı nefes alınıp verilmesi gerekir ki hava yolu kurumasının etkileri ortaya çıksın. Yüksek performans gerektiren futbol, bisiklet, basketbol, koşma gibi sporlar daha sıklıkla şikayetlere sebep olur. Düşük seviyede egzersiz yapmak, örneğin yürüyüş, böyle bir reaksiyonu tetiklemeyebilir.
10 DAKİKA ISININ
Hafif şikayetleri olan kişiler, egzersiz öncesi 10 dakika ısınma hareketleri yapmalı, egzersizi yavaş yavaş sonlandırmalı, havanın soğuk ve kirli oluğu zamanlarda mümkünse egzersiz yapmamalı, eğer yapılacaksa da burundan nefes alınmalı ya da atkıyla ağız korunmalıdır. Eğer bu önlemlere rağmen şikayetler devam ediyorsa, egzersizden 15 dakika ile 1 saat öncesinde bazı ilaçların kullanılması etkili olur. Eğer sadece ihtiyaç halinde ilaç kullanımı yetersiz gelirse, düzenli ilaç tedavisi uygulanır.
|
